Αρχική Σελίδα > Τα φαρμακευτικά -ευεργετικά φυτά που υπάρχουν στο νησί της Σάμου. Το φασκόμηλο ή αλισφακιά ή σάλβια (sage ή salvia officinalis)

Τα φαρμακευτικά -ευεργετικά φυτά που υπάρχουν στο νησί της Σάμου. Το φασκόμηλο ή αλισφακιά ή σάλβια (sage ή salvia officinalis)

2023-01-28 10:16

της Δήμητρας Σπανού χημικού μόνιμης καθηγήτριας Δ/θμιας Εκπ/σης 1ου Γυμν. Δάφνης

σε επεξεργασία

Πίσω απ’ τ’ αυτάρεσκα τραγούδια μας η σήψη προχωρούσε
Τις μπερδεμένες μας ζωές φαουστικά σκηνοθετούσε
Ήμασταν πάντοτε της ήττας που νικάει την εξουσία
και ξαφνικά μας παρεδόθη αληθινά, τι τραγωδία

από το το τραγούδι του Δ. Σαββόπουλου μην περιμενετε αστειάκια

...και ο χορός καλά κρατεί

Ε εσείς κει κάτω , προσοχή

Στην Σάμο όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, συναντάμε συχνά την φασκομηλιά που συνηθίζεται εκεί να ονομάζεται αλισφακιά.

Οπως σε όλα τα φυτά και κυρίως στα αρωματικά, το φασκόμηλο έχει κάποιες ιδιεταιρότητες στην ποιότητά του, ανάλογα με το μέρος που φυτώνει. Από ότι έχω υπ όψην μου, τα φασκόμηλα που φυτρώνουν κοντά σε θάλασσα, δίνουν μα ελαφριά μυρωδιά ψαρίλας και συνήθως προτιμά κανείς να μαζεύει φασκόμηλο από τα πιο ψηλά, που έχει ωραία και ζωογονητική μυρωδιά.

Παρ ότι θεωρείται ένα μάλλον κοινό φυτό, με το οποίο φτιάχνουμε σε ροφήματα αλλά χρησιμοποιείται και σαν καρ σε φαγητά , η ευεργετική του δράση σε όλον τον ανθρώπινο οργανισμό, σωματικά και ψυχικά είναι από τις πιο σπουδαίες μεταξύ των ευεργετικών φυτών. Θεωρείται διεγερτικό των νεύρων και των επινεφριδίων σε περιπτώσεις αδυναμίας και σε ασθενείς σε ανάρρωση. Επίσης τα βρογχικά και φαρυγγίτιδα. Υπερτασικό, αντισηπτικό, αντιδιαβητικό, διουρητικό, αντικαρκινικό.

Τα ενεργά συστατικά του είναι: Αιθέριο έλαιο (κινεόνη, βορνεόνη, θυιόνη 50%), πτητικές ουσίες, στα φύλλα διτερπενικές ουσίες , φλαβονοειδή και φαινολικά οξέα (σαλβινορίνηΑ, καρσονικό, καφεικό, ροζμαρινικό, ουρσονικό οξύ, ουρσολικό οξύ, σαλικυλικό και γαλλικό οξύ), ταννίνες και ταννικά οξέα. ιχνοστοιχεία και βιταμίνες (νιασίνη νικοτινικο οξύ και νικοτιναμίδιο)

Το αιθέριο έλαιο του φασκόμηλου

Το αιθέριο έλαιο του φασκόμηλου έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει την παρουσία της ακετυλοχολίνης, που είναι ο πιο κοινός νευροδιαβιβαστής του νευρικού συστήματος. Το αιθέριο έλαιο αναστέλλει την καταστροφή της ακετυλοχολίνης μέσω του ενζύμου ακετυλοχολινεστεράση γιατί αναστέλλει το 46% της δραστικότητας της ακετυλοχολινεστεράσης σε μία συγκέντρωση 0,5 mg / ml.

θυιόνη (Thujone) Πτητικό έλαιο. Λαμβάνεται από το αιθέριο έλαιο

Απαντά και σε άλλα φυτά όπως κυπαρίσσι ρήγανη αψηθιά και δρα στο νευρικό σαν ανταγωνιστής του Gaba με αποτελέσματα αντίθετα του αλκοόλισμού !

Αποτέλεσμα εικόνας για καμφορά

Καμφορά Πτητική ουσία. Περιέχεται στο αιθέριο έλαιο σε μεγάλο ποσοστό περίπου 20%

Απορροφάται από το δέρμα προκαλέί τοπική υπεραιμία, επίσης εισπνέεται

Φλαβονοειδή τερπενοειδή και πολυφαινολικές ενώσεις

ουρσονικό οξύ, ουρσολικό οξύ, σαλικυλικό και γαλλικό οξύ καρσονικό οξύ, καφεικό οξύ, ροζμαρινικό οξύ

Αντιοξειδωτική δράση

Τα καρσονικό οξύ, καφεικό οξύ, ροζμαρινικό οξύ

είναι ισχυρά αντιοξειδωικά, αντιβακτηριακα και καταστρέφουν τις ελεύθερες ρίζες

Η αντιοξειδωτική τους δράση εμφανίζεται με δυο τρόπους αα. μπορεί να διεγείρουν τα ενδογενή αμυντικά συστήματα β. μπορεί να αντιδράσει με δραστικά είδη οξειδωτικών ουσιών.

ειδικότερα τα

Καρνασόλη και Καρσονικό οξύ (φαινολικά διτερπένιο) . Βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις το εκχύλισμα του φασκόμηλου.

Ουσία με αντιοξειδωτική δράση και κατά των ελευθερων ριζών, προστατεύει τα κύτταρα από τις οξειδώσεις λόγω γήρατος και από τις επιθέσεις των ελευθέρων ριζών. Ειδικότερα το συναντάμε να προστατεύει τα μάτια από τις οξειδώσεις του Αποτέλεσμα εικόνας για carnosol carnosic acid

αμφιβληστροειδούς με την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που εμφανίζεται με την ηλικία.

Ερευνάται εάν η θεραπεία εγκεφαλικών παθήσεων όπως η άνοια και η απώλεια της μνήμης πιθανότατα λόγω της προστασίας των εγκεφαλικών κυττάρων και των συνδέσεων των νευρωνικών κυκλωμάτων , λόγω γήρατος ή οξειδωτικών ουσιών

Ουρσονικό και Ουρσολικό οξύ είναι ένα φυσικό πεντακυκλικό τριτερπενοειδές καρβοξυλικό οξύ

Αντικαρκινική δράση : Αναστέλλει πολλαπλασιασμό καρκινικών κυττάρων επιδρώντας στην οδό ενεργοποίησης και καταστρέφει καρκινικά προκαλώντας την απόπτωσή τους.

Απόπτωση ακόμα προκαλεί σε ελλαττωματικά ερυθρά αιμοσφαίρια

Περιορίζει την απόθεση λευκού λίπους ως εξής. Καταστρέφει την αρωματάση που είναι ενζυμο υπεύθυνο για την παραγωγή οιστρογόνων. Από τα οιστρογόνα μπορούν να παραχθούν προγεστερόνη και τεστοστερόνη. Ιδιέταιρα η προγεστερόνη είναι υπεύθυνη για την πάχυνση του ενδομητρίου και τελικά την απόθεση λίπους.

Ανατρέπει την εξασθένηση της μνήμης. Από έρευνες φαίνεται πως η εξασθένηση της μνήμης οφείλεται στην παρουσία β αμυλοειδούς που εξαντλεί την προστατευτική αντιοξειδωτική β γλουταθειόνη και προκαλεί συγκέντρωση μηλονικής διαλδείδης η οποία είναι σώμα οξειδωτικό

Σε πειραματόζωα αποδείχθηκε ότι προκαλεί νευρική αναγέννηση σε ισχιακά νεύρα

ακόμα

Ενισχύει το κυτταρικό ανοσοποιητικό σύστημα.

Ενισχύει το μυικό σύστημα

Βελτίωσε την αντοχή γιατί μείωσε την έκφραση γονιδίων που εμπλέκονται με ανάπτυξη μυικής ατροφίας και προκαλεί την προώθηση και ανανέωση των σκελετικών μυών

Η αντιφλεγμονώδης δράση του . Οφείλεται

Αποτέλεσμα εικόνας για caffeic acid chlorogenic acid

καφεικό οξύ και χλωρογενικό οξύ.

Το καφεικό οξύ είναι η αρχική ένωση από την οποία προκύπτουν πολλές άλλες. Το χλωρογενετικό οξύ είναι εστέρας του κεφεικού οξέος και του κινικού οξέος

Είναι γνωστές οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες και κατά των ελευθέρων ριζών

Αποτέλεσμα εικόνας για ροσμαρινικό οξυ

ροζμαρινικό οξύ διμερές του καφεικού οξέος, Βρίσκεται σε υψηλές συγκεντρώσεις το εκχύλισμα του φασκόμηλου

Είναι πολυφαινολικό οξύ με υψηλές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και κατά των ελευθέρων ριζών.

Εμφανίζει ακόμα και αντιφλεγμονώδη δράση που όπως αποδείχθηκε οφείλεται στην αναστολή της δράσης της φωσφολιπάσης Α2

Αποδείχηκε ότι το ροσμαρινικό οξύ αναστέλει την δράση της φωσφολιπάσης Α η οποία είναι ένζυμο που δρα σε φωσφολιπίδια τα υδρολύει σε συγκεκριμένη θέση και ελευθερώνει αραχιδονικό οξύ και λυσοφωσφατιδικό οξύ . Τα οξέα αυτά αφού τροποποιηθούν αποτελούν φλεγμονώδεις και αντιφλεγμονώδεις παράγοντες του οργανισμού.

Κυτταροτοξική δράση

Αποτέλεσμα εικόνας για p-quinones of CA or CGA Όμως τα παράγωγα του καφεικού οξέος, κατάτον μεταβολισμό τους σε ιδιέταιρες συνθήκες,

και με την παρουσία ισχυρών οξειδωτικών όπως η υπεροξειδάση και η τυροσινάση , σχηματίζουν κινοειδή και υδροξυλιωμένα προιόντα

φλαβονοειδή, φαινολικά οξέα (σαλικυλικό και γαλλικό οξύ

Εκτός από την φυσ

C Αποτέλεσμα εικόνας για σαλικυλικό οξύ Σαλικυλικό οξύ: κερατολυτικό,

Tα ιχνοστοιχεία του φασκόηλου σχετίζονται με την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος βλέπε Η Βιοχημεία του Ανοσοποιητικού Συστήματος . Μέρος Δεύτερο. Η διατροφή και η σχέση της με το Ανοσοποιητικό Σύστημα

ακόμη

στην ποικιλία Salvia divinorum ιθαγενές της Κεντρικής Αμερικής

διτερπενικές ουσίες

σαλβινόρινηΑ συναντάται κυρίως στην)

Αποτέλεσμα εικόνας για σαλβινορίνη Α

Το κύριο δραστικό που επηρεάζει την ψυχική διάθεση είναι ένα διτερπενοειδές που ονομάζεται σαλβινόρινηΑ και είναι ένα ισχυρό και επιλεκτικός μη αζωτούχος αγωνιστής του Κ οποιούχου υποδοχέα. Δεν υπάρχει βιβλιογραφική καταγραφή φαινομένων μέθης από κατάχρηση της σαλβινορίνηςΑ και όπως φαίνεται μπορεί να χρησιμεύσει σαν ισχυρή θεραπεία εξάρτησης από οποιοειδή

Είναι αμφιλεγόμενο εάν μπορεί να καταγραφεί σαν ψυχοδηλωτική ουσία.

Παρ' όλα αυτά ένα η salvia divinorum είναι ένα φυτό που χρησιμοποιείται σε σαμανικές πρακτικές στο κεντρικό Μεξικο.