ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ Από το περιοδικό "σαμιακών γραμμάτων και τεχνών περιήγηση ΑΠΟΠΛΟΥΣ" τεύχος 43-44 Καλοκαίρι- φθινόπωρο 2008. Αφιερωμένο "για τον Εμφύλιο στη Σάμο" Μέρος Δεύτερο
2016-04-01 18:50
της Δήμητρας Σπανού
Αυτή την προσεκτική ανάγνωση του συγκεκριμένου τεύχους, που την ξεκίνησα στις 4-Ιανουαρίου 2016 (και έγραψα τότε κάποιες σκέψεις στο πρώτο μέρος στις 4-Ιανουαρίου 2016) , την σταμάτησα όμως, γιατί έιχα αρχίσει να νοιώθω κάπως άβολα και αμήχανα επειδή δεν κατάφερνα να έχω μια καθαρότερη εικόνα των τότε γεγονότων. Υποσχέθηκα όμως στον εαυτό μου πως θα συνεχίσω μια άλλη στιγμή, που θα που φανεί καταλληλότερη. Σήμερα ήρθε αυτή η ώρα.
Το θέμα που προέκυψε ήταν πως και από που ξεκίνησε τότε ο εμφύλιος στην Σάμο και αυτό προσπαθώ ακόμη να καταλάβω.
Σταχυολογώντας σημεία, που ανάμεσα σε γεγονότα δίνουν μια ιδέα για όλα αυτά, κυρίως από συνεντεύξεις ανθρώπων που έζησαν τότε, τα παραθέτω στην συνέχεια.
Σελίδα 392: Με λένε Αντιγόνη Τζίχα (Σβερκίδου) και είμαι από το χωριό Βουρλιώτες... Πριν αρχίσει ο εμφύλιος... επετέθηκαν μια βραδιά με πέτρες στον αδερφό μου...αναγκάστηκε να κρυφτεί στο Παλαιόκαστρο σε κάποιον Μπαλωμένο. Στο χωριό ερχόταν κάθε μέρα οι Μάυδες στις μια και μας ξύπναγαν...μας έσπαγαν τα νεύρα....στο χωριό δεν είχε βγει κανένας στο βουνό. Με βρήκε κάποιος -δεν θυμάμαι τώρα ποιος ήταν- και μου λέει."Πήγαινε στο καφενείο του Τζίχα να ειδοποιήσεις το Σταμάτη να φύγουμε απόψε".
Περιγράφει στην συνέχεια φυλάκιση, την αμνηστία του Σοφούλη, τον θάνατο του αδερφού της το ΄49, Γάμος , δέσμευση περιουσίας τους το ΄51, εξορία στα Γιούρα του άντρα της, αγώνα για να μεγαλώνει τα παιδιά της, και σε κάποιο σημείο αναφέρει.: Οι πιέσεις ήταν μεγάλες, ήταν η αιτία που έβγαλε τους ανθρώπους στο βουνό. Δεν ξέρω αλλά εμένα μου φαίνεται πως ήταν οι πιέσεις.
Σελ 402 Θωμαή Βακάκη-Μουστάκα ...Ο πατέρας μου είχε αντιρρήσεις για τις κινήσεις του αδερφού μου, γιατί όλα τα χρόνια ήταν βασιλικός. Τα δυο αγόρια,ο Γιάννης και ο Μιλτιάδης (Βακάκης) είχαν ενταχθεί στο λαικό αριστερό κίνημα. Εγώ ήμουνα μικρή και δεν ήξερα πολλά πράγματα, δεν είχα καμμία ανάμιξη. Μια μέρα ήρθε στο καλύβι μας ο Γιώργος Αγαθός από τα Κοντέικα, στέλεχος της Αριστεράς ....συζήτηση με τον Μιλτιάδη..."Μιλτιάδη εσύ τι κάνεις; εγώ την ομάδα μου την ετοίμασα"......Υστερα από λίγες μέρες πληροφορήθηκε την ένταξη του Μιλτιάδη στο Αντάρτικο.
Εγώ δεν είχα καμμία σχέση με τις ομάδες, δεν με άφηναν επειδή ήμουν μικρή. Μόνο σε μια πολιτιστική εκδήλωση πήρα μέρος, σε μια θεατρική παράσταση γιατί μου είχαν δώσει έναν μικρό ρόλο. Την τελευταία μέρα όμως αρρώστησα και με αντικατέστησε άλλη
Περιγράφει στην συνέχεια ανάλογες ταλαιπωρίες με φυλακίσεις ξυλοδαρμούς μεταγωγή στο Βαθύ, κρατήσεις μέσα σε καπναποθήκες Ερμαν και Σούτου, όπου τυχαία διαβάζει σε μια εφημερίδα "Συνελήφθη ο αρχισυμμορίτης Μιλτιάδης Βακάκης" που τελικά σκοτώθηκε.
Οι ταλαιπωρίες της συνεχίζονται. Επιζεί γιατί συχνά ο γιατρός Γιάνης Σπύρου μεσολαβει ώστε να μεταβαίνει στο νοσοκομείο για να αναρρώνει από την εξάντληση και ο οποίος μεσολαβεί και για την αποφυλάκισή της. Ο πατέρας της ήταν ακόμα υπό επιτήρηση και η μητέρα της ακόμα φυλακισμένη στις φυλακές Αβέρωφ.
Σελ 409 Γιώργος Κρόκος : Πλατανιώτες στον Εμφύλιο στη Σάμο 1947-49
Το πρώτο κομμάτι του Δημοκρατικού Στρατού στην Σάμο ξεκίνησε σχηματίστηκε στις 25-5-1947 από τον Γιώργο Βασιλακόπουλο και συγκροτήθηκε από 17 Λεκάτες που λόγω γεγονότων που είχαν προηγηθεί στο χωριό τους βρίσκονταν στην παρανομία. (Αφοπλισμός αποσπάσματος χωροφυλακής στις 7-5-1947 με έναν νεκρό και δυο τραυματίες) Λεπτομέρειες δεν βρήκα.
Αλλάζει ο μετριοπαθής γραμματεας της ΠΕ του ΚΚΕ Σάμου Χ. Θεοδοσίου από τον Γιάννη Σαλά που αμέσως περνάει την πολιτική του κόμματος από την αμυντική πάλη στον ένοπλο αγώνα. Συναντιέται με τον γραμματέα ΑΚΕ Γιάννη Ζαφείρη και τον τέως ταγματάρχη του ελληνικού στρατού , αγωνιστή και επαναστάτη Γιάννη Μαλαγάρη όπου αποφασίστηκε η συγκρότηση του ΔΣΣ.
....
Είπαμε στην αρχή πως η ίδρυση του ΔΣΣ ήταν μια ενέργεια παράτολμη. Η δημιουργία αντάρτικού σε ένα νησί απομονωμένο από την ηπειρωτική ελλάδα, χωρίς δυνατότητες βοήθειας από το ΔΣ Ελλάδας, παρά την υπεροχή του τελευταίου έναντι των κυβερνητικών τουλάχιστον το 1947, ήταν μια ενέργεια της οποίας αν δεν ήταν δεδομένη από την αρχή η αποτηχία, δεν έδινε ελπίδες για μακρόχρονη διάρκεια και πολύ περισσότερο για νικηφόρο αποτέλεσμα ούτε στους πιο αισιόδοξους.
Δεν ήξερε κανείς τους ποιος ήταν ο Γιάννης ο Σαλάς. (https://rovithe.blogspot.gr/2010/04/blog-post_13.html)
Μανόλης Αναγνωστάκης - ΥΓ
Φωτογραφία του Γιάννη Σαλά από το αρχείο του Χρήστου Μαλαχία,
Οι πρώην αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, τα νέα παιδιά που γαλουχήθηκαν ιδεολογικά στο πολιτικό καμίνι και στα στρατόπεδα της Μέσης Ανατολής και οι άλλοι συμπαθούντες που πλαισίωναν το ΔΔΣ παρά τον ενθουσιασμό και την πίστη τους στον αγώνα, δεν έτρεφαν αυταπάτες. Ήξεραν πως η υπόθεση που έταζαν να υπηρετήσουν ήταν ασυνήθιστα δύσκοληκαι επικίνδυνη για την ζωή τους, οι πιθανότητες "να περάσουν οι Μήδοι" ήταν πολλές και ότι πραγματικά έκαναν έναν αγώνα θυσίας όπως τον βάφτισε ο Σαλάς.....
στην συνέχεια αναφέρεται πως πριν τον εμφύλιο στα αστικά κέντρα υπήρχαν έδρες χωροφυλακής, στρατιωτικών τμημάτων και μονάδων ασφαλείας υπαίθρου (ΜΑΥ). Από το τέλος του 1946 μονάδες ΜΑΥ από πολίτες φανατισμένους στην αντίθετη ιδεολογία από αυτών που είχαν πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση την περίοδο του 1941-1944 κι αυτών που γύρισαν από την Μέση Ανατολή το 1945 κουβαλώντας βαθιά ριζωμένη μέσα τους την αριστερή ιδεολογία άρχισαν να δημιουργούνται σε αρκετά χωριά .... προβαίνοντας σε προσβλητικές απαξιωτικές και συχνά βίαιες ενέργειες σε βάρος ατόμων και οικογενειών που ανήκαν στον αντίθετο ιδεολογικό χώρο.
Οι λόγοι που άνθρωποι ακολούθησαν ή και εντάχτηκαν στο ΔσΣ ήταν παρόμοιοι αλλά και διαφορετικοί Από τον ίδιο καταθέτη Γ,.Κρόκο αναφέρονται κάποιες περιπτώσεις από τον Πλάτανο.
Τέσσερες νεκροί
Ο Μανώλης Ι. Μιχαήλ , σχετικά μεγάλης ηλικίας οδηγήθηκε εκεί μετά από βάναυσο ξυλοδαρμό του αδερφού του Γιώγρου. Σκοτώθηκε στις 26-7-1948
Ο Γιάννης Δ. Κωτσάκης, 24 χρονών όταν άρχισε ο εμφύλιος ευγενικός ιδεαλιστής, για να έρθουν καλύτερες μέρες που κατέβαινε ντυμένος με την πανοπλία του αντάρτη, σκοτώθηκε μαζύ με τον φίλο του Χρήστο Τζελέπη κατά 2 χρόνια μικρότερο , στις 9-6-1948
Ο Μανώλης Λ. Μώρος γυρνώντας από την Μ. έση Ανατολή διαλεχτό παλληκάρι του χωριού βγήκε στο βουνό το 1947 στην διμοιρία του Δημήτρη Ρίγλη. Αιχμαλωτίστηκε, έμεινε ένα χρόνο στην φυλακή, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε στις 24 -6-1949
Καταδίκες, φυλακές εκτοπίσεις
Γιάννης Ζαφείρης υπεύθυνος Γραφείου Επιχειρήσεων ΔΣΣ Παρ'ότι γνώριζε ότι φυλάει Θερμοπύλες, οδηγούσε με υψηλό βαθμό σιγουριάς τους άνδρες του. Δεν ήθελε προσωπικά τον ένοπλο αγώνα, αλλά ενήργησε για την τιμή της παράταξής του και δεν παρότρυνε επίμονα απλούς ανθρώπους να ενταχθούν στον ΔΣΣ. ΠΈπαιξε σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις του Μαραθοκάμπου το 1947 για ειρήνευση οι οποίες τελικά απέτυχαν σαν εκπρόσωπος του ΔΣΣ . πέθανε στην Αθήνα το 1949 και κηδεύτηκε στον Πλάτανο.
Στις ίδιες διαπραγματεύσεις συμμετείχε ο Μανώλης Παναγιωτόπουλος (απεσταλμένος του Μητροπολίτη Ειρηναίου) και ο ιερέας του χωριού Αλέξανδρος Σαράντου
Ο Δημήτρης Ρίγλης γεννημένος το 1922 είχε περάσει το σχολείο της Μέσης Ανατολής, Γυρίζοντας δραστηριοποιήθηκε σε τομείς όπως η μόρφωση η ψυχαγωγία, ο πολιτισμός, η ανάπτυξη πρωτοβουλιών για την καλυτέρεψη του τρόπου ζωής του λαού. Βρέθηκε διμοιρίτης στην ομάδα του Δημ. Ασημίνα. Κατάφερε να γλυτώσει στις συμπλοκές στα Πλατανιώτικα τέλος Δεκέμβρίου 1947 και η διμοιρία του έφτασε πρώτη στην μεγάλη επίθεση των ανταρτών στο Καρλόβασι στις 3-3-1948 και συγκρούστηκε με ισχυρές δυνάμεις χωροφυλακής. Το καλοκαίρι του1948 πήρε μέρος σε όλες τις συγκρούσεις του Καρβούνη και δίχνοντας μεγαλοψυχία έσωσε κάποιες φορές την ζωή αντιπάλων του σε μάχες. Ήταν ένας από τους ελάχιστους που κατάφερε να ξεφύγει όταν στις 29-7-1949 πιάστηκε μεγάλος αριθμός στελεχών και ανταρτών στα Καβουράκια. Παραδόθηκε στο κτήμα του πατέρα του στο Μρουσγα όταν όλα είχαν τελειώσει. Πέθανε το 2001.
Ο Νικόλαος Καρανικολάου (μπαρμα Νικόλας) γλεντζές και αμανετζής, που δούλεψε σε βοηθητικές δουλιές αλλά είχε και κατορθώματα, είχε φίλους και στην δεξιά παράταξη και παραδόθηκε στους εταξίτες την ίδια μέρα με τον Δημήτρη Ρίγλη . Πέθανε σε ηλικία 104 χρονών το Μάρτη του 2004.
Ο Δημήτρης Πρωτόγεροςψυχραιμος οπλοπολιβολιτής της ομάδας Σ. Βαλσάμου τραυματίστηκε αλλά επέζησε χάρη στον γιατρό ΕΤΑΞ Βασίλη Ξάνθο τον μοίραρχο Παπαματθαίου και τον στρατιωτικό διοικητή ταξίαρχο Μπουτσικάρη του άφησε όμως αναπηρία. Πέθανε τον Δεκέμβρη του 2005.
σελ. 423
Άλλοι Πλατανιώτες που ήρθαν από Μέση Ανατολή, παραδόθηκαν με την αμνηστία του 1947 είναι οι:
Αριστείδης Μώρος στην διμοιρία του Αργύρη Σπυρίδωνος, παραδόθηκε το 1948 ελπίζοντας καλύτερη μεταχείρηση, έφυγε στις ΗΠΑ
Δημήτρης Βασιλείου. Ένας καλοκάγαθος βοσκός σακατεύτηκε και πέθανε σύντομα.
Γιάννης Παπαθεοδώρου, με αναπηρία στο πόδι μετακόμισε στην Κορινθία και έζησε εκεί
Επαμεινώντας Χρήστου μετανάστευσε μετά στην Αθήνα
Βενιζέλος Χρήστου Έζησε για πολλά χρόνια μετά στην Αθήνα και στον Καναδά
Δημήτρης Μαυρίκης έζησε την υπόλοιπη ζωή του στον Πλάτανο.
Σταύρος Αναστασίου Στην διμοιρία του Τσιμπίδα, παραδόθηκε αρχές του 1948 . Ήρθε στην Αττική στον Πειραιά
Μανώλης Βασιλείου. Με την διμοιρία του Ρίγλη Παραδόθηκε το 1948. Πέρασε κάποιο διάστημα στην Μακρόνησο βρέθηκε μετά στις ΗΠΑ σαν μετανάστης και επέστρεψε στον Πλάτανο.
Σπύρος Τριανταφύλλου Βγήκε για πολύ λίγο στο βουνό και μετά παραδόθηκε
Αρκετά διαφωτιστική είναι η συνέντευξη της Θάλειας Ζαίμη με τίτλο "Ο Ελληνικός λαός και οι μεγάλοι του σύμμαχοι"που επιλέγω κάποια σημεία της
αφηγείται ο Ιπποκράτης Ζαίμης
σημείωση δική μου Από λάθος φαντάζομαι η εικόνα του Ιποκράτη Ζαίμη εμφανίζεται με το όνομα του Νίκου Πλουμπίδη (έτυχε να έχω δει τον Ι. Ζαίμη στο καρλόβασι σε μια εκδρομή που έγινε στα Ασκηταριά του Κέρκη )
Ενώ την εικόνα του Πλουμπίδη (όπως δημοσιεύεται σε παλιές εφημερίδες είναι με το όνομα Μπελλογιάννης) συνέχεια
σελ. 450 τη νύκτα της 4 προς 5ης Ιανουαρίου, ο ΕΛΑΣ με διαταγή της ΚΕ εκκενώνει την Αθήνα. ...Η πλειοψηφία των στρατιωτικών πιστεύει ότι ο αγώνας πρέπει να συνεχιστει.... Χιλιάδες Αθηναίοι που έχουν καταγγελθεί ως συμπαθούντες τον ΕΛΑΣ συλλαμβάνονται και στέλνονται με φορτηγά στα στρατόπεδα αιχμαλώτων της Λιβύης
σελ. 451
Και στις 11 Ιανουαρίου κλείστηκε ανακωχή ανάμεσα στον ΕΛΛΑΣ και την βρετανική διοίκηση. Συγχρόνως με το έγγραφο που υπογράφτηκε, έμειναν υπό τον έλεγχο του ΕΛΑΣ τα 2/3 του ελληνικού εδάφους. Σύντομα όμως έγινε φανερό ότι υπήρχε ανάγκη να ξεκαθαριστεί όλη η Ελλάδα
σελ. 452
Στις 12 Φεβρουαρίου υπογράφεται στη Βάρκιζας... η γνωστή συμφωνία... κάτω από ένα κείμενο αφόπλιζε τον απελευθερωτικό στρατό από τη νίκη και την προσωπική του ασφάλεια
σελ 452
Οδηγήθηκα στα κρατητήρια φυλακών Χίου. Εκεί έκανα απεργεία πείνας εικοσαήμερη. Με μετέφεραν στο Νοσοκομείο. ....Δημιουργήθηκε θόρυβος που δεν ήθελε να κοπάσει. Και αυτό δεν τους συνέφερε. Ξαφνικά τον πήραν από την Χίο. Χάθηκαν τα ίχνη του
σελ. 453 , 454
Τον μετέφεραν στην Αθήνα..... ειδική ασφάλεια....εισαγγελέα.....κατηγορία "την 22α Νοεμβρίου 1942!! Πυροβόλησε και τραυμάτησε σοβαρά τον επικεφαλή περιπόλου καραμπινιέρων" ...
γίνεται η εκτέλεση 17 Επονιτών ...ο τρόπος που έγιναν δεν ακολούθησε τους νομικούς τύπους....ειδοποίησε το πρωί τους 17 κατάδικους να ετοιμαστούν για μεταγωγή...πριν πάρει η αυγή τους αποβίβασαν στην θέση Τούρλος. Όταν προχώρησαν δέχτηκαν πυρά οπλοπολυβόλων αυτόματων
...Με συνοδεία ένα Σαμιώτη Ενωματάρχη ξεκινήσαμε για τη Σάμο....ο εισαγγελέας είπε ότι δεν υπάρχει κατηγορία μου υπέδειξε να έχω συνάντηση με τον καινούργιο νομάρχη....Προσπαθούσαν να κατασκευάσουν καινούργια κατηγορία...υπήρχε έγγραφο των Άγγλων που ζητούσε να με εξαφανίσουν ως αντιβρετανικό στοιχείο...Όλοι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν την Βρετανική ¨
"προστασία" της Ελλάδας (Υπατη Αρμοστεία) , έπρεπε να εξουδετερωθούν.
σελ 455
...1945....εκλογές ...στην Αγγλία...ο Τσώρτσιλ έχασε.... Οι σταυρωτήδες είχαν παγώσει. Αλλά η Βρετανική πολιτική δεν μεταβλήθηκε διόλου με την είσοδο του Εργατικού κόμματος στην εξουσία
Βρίσκομαι υπό δικαστική επιτήρηση εδώ στη Σάμο και συνεχώς κυκλοφορούσα με μια βεβαίωση στην τσέπη από τον Χρίστο Τσιγάντε ότι οι εκτελέσεις έγιναν κατόπιν εντολής του στρατηγίου της Μέσης Ανατολής
Σημείωση δική μου. Σαν να θέλουν δηλαδή να διαδόσουν ότι η Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα ήταν αποτέλεσμα ξένων κέντρων αποφάσεων
Και το ερώτημα που έρχεται αυθόρμητα είναι πως ξεκίνησε η ίδρυση του ΕΛΑΣ που ήταν στρατός και όχι κίνημα όπως το ΕΑΜ κατά των κατακτητών.
Απάντηση βρέθηκε παρακάτω στον ίδιο ΑΠΟΠΛΟΥ από την
μαρτυρία του Μανώλη Σίμου
σελ. 459
Κι ενώ η πείνα δοκίμαζε τις αντοχές μας, μαθεύτηκε πως στις 16 Φεβρουαρίου 1942 ιδρύθηκε ο ΕΛΑΣ. Αυτοί που πρώτοι ίδρυσαν το ΕΑΜ Σάμου μέσα σε εκείνες τις μέρες της μαύρης κατοχής όπου η πείνα ξεκληριζε οικογένειες, στη γειτονία μας ίδρυσαν τον ΕΛΑΣ. Ο πατέρας μου εκφωρτωτής στο λιμάνι γέμιζε τις τεράστιες τσέπες του με όσπρια από τα τρύπια τσουβάλια των Ιταλών ...για εφοδιασμό....από τους Εαμίτες τρόφιμα έφερναν από τα χωριά τους ο Καραθανάσης από τον Παγώνδα και Ρίγλης από τον Πλάτανο, που έκρυβε κάτω από την κούφια πέτρινη σκάλα της πόρτας του τον πολύγραφο που τύπωνε παράνομα τον Καρμανιόλο (εφημερίδα της εποχής της Κατοχής και μετά την Κατοχή που στηρίζει κουμμουνιστές και παράνομες αντιστασιακές οργανώσεις και κυκλοφορεί σε Σάμος, Κουσάντασι, Μέση Ανατολή, αλλά και σε προσφυγικούς καταυλισμούς της Παλαιστίνης έως τα στρατόπαιδα της Α Ελληνικής Ταξιαρχίας στο Κάιρο
Συμπεριλαμβάνω αποσπάσματα από την εφημερίδα αυτή ώστε να έχουμε την εικόνα της από
https://www.isamos.gr/paranomos-ke-eleftheros-tipos-prin-ke-meta-tin-katochi-tris-istories-enas-iroikos-thanatos/
Από την μυστικώς εκδιδομένην εις την Ελλάδα εφημερίδα Καρμανιόλος όργανο του ΕΑΜ Σάμου της 25-3-1943.
Το σκυλολόι τραβιέται απ τα μαλλιά του. Η Δράση των ανταρτών που υποστηρίζουν τα συμφέροντα του Σαμιακού Λαού ανάγκασε του άτιμους προδότες να βάλουν νερό στο κρασί τους. Άλλοι παραιτήθηκαν και παραιτούνται κι άλλοι στέλνουν εξιλαστήρια γράμματα κι άλλοι καταφεύγουν στην κατοχή ζητώντας ασφάλεια και προστασία. Μα οι απαίσιοι αυτοί κακούργοι, αυτοί που δώσανε στην φασιστική βία χιλιάδες θύματα που σήμερα βρίσκονται στις φυλακές, δεν θα γλιτώσουν την κρεμάλα. Οι αντάρτες κι όλος ο Λαός τους πληρώνει κάθε μέρα για τις βρωμερές τους πράξεις.
Τρεις Γάιδαροι μαλώνανε
ΚΟΝΤΑΚΕΙΚA: Τη φορολογία της δεκάτης σε όσπρια την έδωσαν στο χωριό μας για να γίνει συσσίτιο για τα πρησμένα παιδιά του χωριού μας. Μα, μόλις ήρθαν τα τρόφιμα, άρχισε ο καυγάς ανάμεσα στους χαφιέδες του χωριού Παπαντώνη, Καράβα και Τζαμαριά ποιος θα τα διαχειριστεί. Τα κοράκια αυτά ας προσέξουν, οι αντάρτες δεν είναι μακριά.
ΠΑΓΩΝΔΑΣ: Όταν οι γενναίοι του Μουσολίνι πήγαν στον Παγώνδα για τις συλλήψεις των πατριωτών, οργιάσανε εις βάρος του κοσμάκη. Στα σπίτια και τα κατώγια που έκαναν έρευνα κλέβανε ό,τι βρίσκανε, κότες, κατσίκια, ρούχα κλπ.Επίσης επέταξαν το σχολικό κτίριο για να κοιμούνται μέσα, και κει υπήρχαν δυο τσουβάλια μακαρόνια για τα συσσίτια των φτωχών παιδιών του χωριού μας.Οι Ιταλοί κλέψανε όλα τα μακαρόνια, τα μοιράστηκαν και τα βγάλανε στη μαύρη αγορά. Εκεί, σαν και πάντα οι φρουροί του νέου πολιτισμού στάθηκαν στο στοιχείο τους: ΚΛΕΦΤΕΣ, ΜΑΥΡΑΓΟΡΙΤΕΣ, ΣΙΧΑΜΕΝΟΙ.
ΣΚΟΥΡΕΪΚΑ: Η Καραμπινιερία φυλάκισε και κακοποίησε τη γυναίκα του διωκόμενου πατριώτη Νικόλα Παπαγεωργίου, την οποίαν ενοχοποιούν σαν σύνδεσμο με τους αντάρτες.
σελ 460 από Μανόλης Σίμος συνέχεια
Ο Μπέτσος συμφωνεί με τις οδηγείες της Αγγλικής Υπηρεσίας ΜΟ4 που εδρεύει στο κουσάντασι, να μην μείνει ούτε ένας δωσίλογος πάνω στο νησί ζωντανός ακόμα και οι πόρνες και οι μαστρωποί
Σημείωση δική μου Πολύ περίεργο πόλεμο ανοίξανε οι ΜΟ4 , σε έναν λαό που δεν φημίζεται για ελεινή συμπεριφορά και μάλιστα την στιγμή που μετά από έναν σκληρό πόλεμο δοκιμαζόταν από μια ακόμα σκληρότερη κατοχή . Μήπως εξόντωναν έτσι όσους είχαν αντιληφθεί πως κάτω από αυτό που ζούσαν, παιζόταν άλλο παιγνίδι ακόμα φρικτότερο;
σελ 460
Τον Μάρτιο του 1943 οι Εγγλέζοι στείλανε στη Σάμο τις πρώτες 250 χρυσές λίρες για να βοηθήσουν τους αντάρτες που πλήρωναν με χρυσό τα μαυροφάσουλα στους μαυραγορίτες.....Για οπλισμό ούτε κουβέντα. Μόνο χρυσάφι
ΠΗΓΕΣ
https://www.isamos.gr/paranomos-ke-eleftheros-tipos-prin-ke-meta-tin-katochi-tris-istories-enas-iroikos-thanatos/