Η Ιστορία των Φυσικών Επιστημών Μέρος Πρώτο. Οι Φυσικές Επιστήμες από την Αρχαιότητα έως την Αναγένηση της Ευρώπης από τον Μεσαιωνικό Σκοταδισμό.

2014-12-10 14:32

Της Δήμητρας Σπανού , Χημικού, Καθηγήτριας Β/θμιας Εκπ/σης

 

 Η Αρχαία Ιστορία των Φυσικών Επιστημών

Αρχαίοι λαοί όπως οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι ασχολήθηκαν  με τις επιστήμες της Αστρονομίας και των Μαθηματικών 

,

Μαθηματικοί υπολογισμοί από Βαβυλώνιοιυς. ( Κατάλογων των Πυθαγορείων τριάδων)

 
 

Τα κείμενα μαθηματικού και αστρονομικού περιεχομένου που διασώζονται από τον αιγυπτιακό πολιτισμό είναι πολύ λίγα και γραμμένα στην ιερατική γραφή και τα περισσότερα χρονολογούνται από την περίοδο 1850-1650 π.Χ. .

Υπάρχουν αποδείξεις πως είχαν σημαντικές γνώσεις Χημείας (χρώματα, μέταλλα, ταριχεύσεις) και Ιατρικής

 

παράσταση που δίνει την θεραπεία ασθένειας στην Αίγυπτο και η Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας. Τεράστιες κατασκευές που 

δεν έχουν ακόμα  εξηγηθεί οι λεπτομέρειες τους

Η Επιστήμη που ακολουθει  κλασσικές μεθόδους έρευνας και τεκμηρίωσης και θεμελιώνει την συνέχειά της θεωρείται ότι ξεκινά στην Ελληνική Αρχαιότητα με πρώτον τον μεγάλο Επιστήμονα και Μύστη που είναι 

Ο Πυθαγόρας 
   
Γεννήθηκε στην Σάμο το 580πΧ , εποχή όπου η ευρύτερη περιοχή της Ιωνίας, έδωσε μια μοναδική πνευματική και πολιτισμική λάμψη που επηρρέασε ολόκληρη την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο της εποχής, με διάσημους άνδρες όπως τον Θαλής και τον Αναξίμανδρος από την Μίλητο τον Βία και τον Ηράκλειτο
Οι Πυθαγόριοι που μελετούσαν την μουσική και τα μαθηματικά και ζούσαν υγειινό τρόπο διαβίωσης  και για τους οποίους ,τον κόσμος περιέγραφαν αριθμητικές και γεωμετρικές σχέσεις, δέχονταν στις σχολές τους και μαθήτριες γυναίκες. 
Ο Ηράκλειτος από την άλλη που θεωρείτο από τους πιο βαθυστόχαστους φιλοσόφους της εποχής του διακήρυττε πως όλα μεταβάλλονται, τίποτε δε μένει σταθερό, ακίνητο και αυτό το σημείωσε σαν έβλεπε ως μια αέναη πάλη αντίθετων αρχών, 
που έλεγε πως η πρωταρχική ουσία του κόσμου είναι η φωτιά (ενέργεια)
Ο Αριστοτέλης (389-322πΧ) από τα Στάγειρα της Χαλκιδικής, ο πάνσοφος του Αρχαίου κόσμου έκανε την λογική, αρχή για την φιλοσοφική σκέψη, και έβαλε  γερα θεμέλια στα γράμματα και την επιστημονική μεθοδολογία. Αυτόν πρώτα συνάντησαν οι επιστήμονες της Κεντρικής Ευρώπης βγαίνοντας από τον  Μεσαιωνικό σκοταδισμό και κατάφεραν να ανοικοδομήσουν ξανά, την ανθρώπινη σκέψη και επιστήμη
Για τον Αριστοτέλη , ο κόσμος ήταν γη, νερό και φωτιά, με ιδιότητες βαρύ, ελαφρύ,ζεστό και κρύο
 
και τον Δημόκριτο  (460 π.Χ.- 370 π.Χ
  
 από τα Αβδηρα της Θράκης, Θεωρείται ο πατέρας της Ατομικής Θεωρίας γιατί πίστευε ότι η ύλη αποτελείται από μικρότατα αδιάσπασα σωματίδια τα άτομα. Ακόμα παρατήρησε τον ουρανό και αντελήφθηκε ότι ο Γαλαξίας είναι το φως από μακρινά αστέρια, και ανέφερε πως το σύμπαν έχει και άλλους κόσμους.
 
ως τον Αρχιμήδη, μηχανικό από τις Συρακούσες (287-212 πΧ ) θεωρήθηκε από τους σπουδαιότερους μαθηματικούς και γεωμέτρες όλων των εποχών
  
και ανακάλυψε την Άνωση αλλά και διατύπωσε τους νόμους της πλεύσης  και επινόησε μηχανές της εποχής του. Ακόμα βοήθησε με τις επινοήσεις του την άμυνα της πολιορκίας των Συρακουσών από τους Ρωμαίους
 
 Βυζαντινοί χρόνοι  
 
Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους οι Επιστήμες αυτές υποβιβάστηκαν και τέθηκαν στην υπηρεσία του Κράτους και της Εκκλησίας και όπως ήταν φυσικό υποβαθμίστηκαν. Κάποιες προσπάθειες έγιναν από τους Ρωμαίους που ενώ ήταν κατώτερες σε αποελεσματα από των Επιστημόνων φιλοσόφων της Αρχαιότητας, όμως κατάφεραν έτσι να διασώσουν ένα μέρος από αυτήν την πολύτιμη γνώση Το ίδιο έγινε και με τις πολλές μεταφράσεις που έκαναν Ελληνικών και Αραβικών κειμένων.
 

Τα Μαθηματικά άνθισαν τον 5ο, τον 6ο, τον 9ο, τον 10ο, τον 13ο και τον 14ο αι. Οι μαθηματικοί δε των πρώτων βυζαντινών χρόνων άκμασαν στην Αλεξάνδρεια. Επί Ιουστινιανού, ... Από ην άλλη μεριά  "Βυζαντινοί διδάσκαλοι φρόντισαν να διατηρήσουν και να μεταδώσουν τις γνώσεις που τους κληροδότησαν οι αρχαίοι Έλληνες, τις οποίες μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις επαύξησαν σχολιάζοντας τα αρχαία κείμενα και κάνοντας εύστοχες παρατηρήσεις σε αυτά". (wikipedia).

Αξιόλογα αποτελέσματα εμφανίζονται στην Ιατρική και την Φαρμακολογία όπου διακρίθηκαν μεταξύ των άλλων επιστήμονες όπως ο Θεόφιλος του πρωτοσπαθάριου, ο Μιχαήλ Ψελλός και ο Θεοφάνης Νόννος 


Κατά αυτούς ους χρόνους επίσης εμφανίζεται η ελληνική αλχημεία που θεμελιώθηκε με την εφεύρεση του αποστακτήρα και την ανακάλυψη των χημικών ιδιοτήτων του θείου.

 

Μεσαιωνική Ευρώπη και Αναγέννηση

οι μεγάλοι Έλληνες επιστήμονες-φιλόσοφοι απετέλεσαν την πηγή και την έμπνευση 
για τους Επιστήμονες της Αναγέννησης
 
 με πρώτο τον Ιταλό Γαλιλαίο φυσικό, μαθηματικό αστρονόμο και φιλόσοφο 1564-1642 μΧ
Βασίστηκε στους Έλληνες της Αρχαιότητας 
και υποστήριξε την πειραματική μέθοδο και την Επιστημονική Ανάλυση της Φύσης και των φυσικών φαινομένων Αντιμετώπισε έναν κόσμο που ήταν βουτηγμένος στην άγνοια. Βελτίωσε το τηλεσκόπιο, ανακάλυψε τους 4 δορυφόρους του Δία, τις ηλιακές κηλίδες, εφήυρε τους νόμους ου απλού εκκρεμούς, και παράλληλα με τον Γιοχάνες Κέπλερ υποστήριξε την ηλιοκεντρική θεωρία . Συγκρούστηκε με την ρωμαιοκαθολική Εκκλησία για τις ανοικτές αντιλήψεις του και διώκτηκε  στην συνέχεια. Τον οδήγησαν στην ιερά εξέταση και τον ανάγκασαν να απαρνηθεί τις πεποιθήσεις του που όμως τις φύλαξε μέσα του. Η φράση του που έμεινε παροιμιώδης είναι "Και όμως κινείται"
 

Johanes Kepler (1571-1639)

 
 Βασίστηκε στο θεωρητικό πλαίσιο του συστήματος του Κοπέρνικου και εξήγαγε τρεις νόμους με ανάλυση των δεδομένων από τις παρατηρήσεις των πλανητικών κινήσεων που είχαν συλλεγεί από τον Δανό αστρονόμο Tyche Brabe
 
 Ισαάκ Νεύτων (1642-1727)
 Άγγλος  φυσικός, μαθηματικός, αστρονόμος, φιλόσοφος, αλχημιστής και θεολόγος.
 αξιοποίησε και έδωσε μια ολοκληρωμένη θεωρία για την Δύναμη και την Κίνηση. Διατύπωσε τους τρεις νόμους του
 
Daniel Bernouli (1700-1782)  Blaise Pascal (1623-1662)
Η σκυτάλη ων Φυσικών Επιστημών περνά τώρα στον Ελβετό Daniel Bernouli  μαθηματικόςγεννημένος στην Ολλανδία, που έζησε ως επί το πλείστον στην Βασιλεία της Ελβετίας και τον Γάλλο Blaise Pascal  Γάλλος μαθηματικός, φυσικός, συγγραφέας και φιλόσοφος. 
 
 
 
που μελέτησαν την μηχανική των ρευστών
 
 
 
Στις Φυσικές Επιστήμες η  Χημεία κάνει την εμφάνισή της σαν αυτοδύναμη πια επιστήμη
 
John Dalton, ο  C Charles   και ο Gay Lussac 
 Image:Jacques Alexandre César Charles.jpg John Dalton, C Charles   και ο Gay Lussac 
Διατυπώνουν θεωρίες για την συμπεριφορά των αερίων και τον ρόλο των μορίων τους 
 
Νόμοι του John Dalton του ερευνητή που θεμελίωσε την Ατομική Θεωρία στη Χημεία και θεμελιώδεις νόμους
ο ΝΟΜΟΣ για τη διατήρηση της  μάζας Η μάζα των αντιδρώντων ισούται με την μάζα των προϊόντων. Στις πυρηνικές αντιδράσεις ισχύουν πολυπλοκότερες σχέσεις
ο  ΝΟΜΟΣ των σταθερών αναλογιών Μια χημική ένωση πάντα περιέχει την ίδια αναλογία μάζας από τα στοιχεία που την αποτελούν.

ο  ΝΟΜΟΣ των απλών πολλαπλασίων. Όταν δύο στοιχεία Α και Β συνέρχονται για να δημιουργήσουν περισσότερες από μία χημικές ενώσεις , τα βάρη του ενός στοιχείου  Α που αντιδρούν κάθε φορά  με το ίδιο βάρος του άλλου στοιχείου Β , βρίσκονται σε σχέση απλής αναλογίας μεταξύ τους» .

Νόμο του Gay LussacΓια το φαινόμενο ΙΣΟΒΑΡΗΣ μεταβολή  – διαστολή  υπό σταθερή πίεση – ενός αερίου ισχύει μία αναλογία ανάμεσα στην αύξηση του όγκου και την αύξηση της θερμοκρασίας. "σε ίσες αυξήσεις της θερμοκρασίας όλα τα αέρια διαστέλλονται με τον ίδιο τρόπο»

Νόμο του CHARLES: Για το φαινόμενο ΙΣΟΧΩΡΗ  μεταβολή  ενός αερίου ισχύει μία αναλογία ανάμεσα στην αύξηση της πίεσης και την αύξηση της θερμοκρασίας. Image:Early flight 02562u (5).jpg Αύξηση του όγκου του αέρα φαινόταν να ισχύει για οποιοδήποτε αέριο

 
 
 
κι έτσι η ιστορία των Φυσικών Επιστημών συναντά τον 18ο αιώνα
 
 
έτοιμη να μπεί σε νέα πεδία έρυνας της φύσης και των νόμων που την κυβερνούν
 
 
 
ΠΗΓΕΣ
https://el.wikipedia.org/wiki/Ισαάκ_Νεύτων
https://el.wikipedia.org/wiki/Ντάνιελ_Μπερνούλι
https://users.sch.gr/kassetas/zzGay-Lussac.htm
https://el.wikipedia.org/wiki/Φυσικές_επιστήμες_στο_Βυζάντιο
https://www.stavrosmessinis.gr/ArxikiSelida/oi-physikes-epistemes-sto-byzantio