Ποια άραγε είναι η τωρινή ιστορική συγκυρία, για την αυριανή αναθεώρηση του Συντάγματος, ενώ διανύουμε μια εποχή που μοιάζει με μια σύγχρονη ¨Βαβέλ". Γιατί βέβαια, ούτε η ιστορία με τα Σκόπια πείθει, πόσο μάλλον η καταλληλότητα των επίδοξων αναθεωρητών

2019-02-13 19:09

της Δήμητρας Σπανού, ελπίζοντας πως διατηρώ ακόμα, το δικαίωμα να εκφράζω κάποιες σκέψεις.


Η ιστορία του Συντάγματος αυτής της χώρας

Με την αφορμή της έξαρσης, που μεταφέρεται εκ των άνω, για αναθεώρηση του Συντάγματος της Ελλάδας,

 πράγμα που είναι τόσο σοβαρό,

 που   στην δεδομένη περίπτωση

 με την ασάφεια της που συνοδεύει αυτές τις κινήσεις- ανακονώσεις

κάνει αυτήν την επερχόμενη αναθεώρηση  μάλλον δυοίωνη,

αναφέρω εδώ κάποια σημεία της ιστορίας αυτού του Συντάγματος όπως τα πήρα από την ιστοσελίδα

https://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-Ellinon/To.../Syntagmatiki-Istoria


1821 η αρχή για να μπουν οι βάσεις για το Σύνταγμα

Με την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821 στην Ελλάδα, ιδρύθηκαν τα πρώτα τοπικά πολιτεύματα: η «Μεσσηνιακή Γερουσία», ο «Οργανισμός της Πελοποννησιακής Γερουσίας», «η Βουλή της Θετταλομαγνησίας», ο «Οργανισμός της Γερουσίας της Δυτικής Ελλάδος» και η «Νομική Διάταξις της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος»

Συγκεκριμένως, το Μάιο του 1821, επικυρώθηκε η «Έκθεσις του Τοπικού Συστήματος της Σάμου» και το Μάιο του 1822 το «Προσωρινόν Πολίτευμα της νήσου Κρήτης».

1822 συμπληρώνεται

 Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, τον Ιανουάριο του 1822. Το Σύνταγμα, «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος», περιλάμβανε 110 σύντομες παραγράφους χωρισμένες σε "τίτλους" και "τμήματα" και προέβλεπε την αντιπροσωπευτική αρχή και την αρχή της διάκρισης των εξουσιών.


Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας (1828-1832)

1828 προσωρινή αναστολή της λειτουργίας του Συντάγματος

τον Ιανουάριο του 1828 αποδέχθηκε, την αναστολή της λειτουργίας της ιδίας και του Συντάγματος


Το πρώτο Σύνταγμα

Η απόλυτη μοναρχία (1832-1843) βασιλεία Όθωνα  , Βαυαρός πρίγκιπας του Οίκου των Βίττελσμπαχ (ή Βιττελσβάχων),

και το πρώτο Σύνταγμα του ανεξάρτητου, από το 1830, ελληνικού κράτους

 1843, σε λαϊκή εξέγερση και σε στάση της φρουράς των Αθηνών με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Δ. Καλλέργη.

Μετά την επανάσταση συγκλήθηκε Εθνική Συνέλευση, η οποία ψήφισε, το επόμενο έτος, Σύνταγμα, που ήταν και το πρώτο του ανεξάρτητου, από το 1830, ελληνικού κράτους


Η συνταγματική μοναρχία (1843-1862) και το Σύνταγμα του 1844

Καθιέρωνε δε την κληρονομική συνταγματική μοναρχία

Ο ανώτατος άρχων ασκούσε την εκτελεστική εξουσία «δια των υπουργών του», τη νομοθετική από κοινού με την εκλεγμένη Βουλή και τη διορισμένη Γερουσία και, τέλος, τη δικαστική, η οποία πήγαζε από εκείνον, «δια των δικαστηρίων». Επίσης, το Σύνταγμα καθιέρωνε την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, την ευθύνη των υπουργών για τις πράξεις του μονάρχη,


Η πρώτη περίοδος του πολιτεύματος της βασιλευομένης δημοκρατίας (1864-1909)

Οκτώβριο του 1862 η μοναρχία στην Ελλάδα περνά σε Δανούς βασιλιάδες

νομιμοποιείται ουσιαστικώς την εισαγωγή του κοινοβουλευτικού συστήματος στη χώρα

με κατάλυση της συνταγματικής μοναρχίας και τη μετάβαση στο πολίτευμα της βασιλευομένης δημοκρατίας με μονάρχη, πλέον, τον Δανό πρίγκιπα Γεώργιο - Χριστιανό - Γουλιέλμο της δυναστείας Schleswig - Holstein -Sønderburg - Glücksburg, ο οποίος ορκίσθηκε τον Οκτώβριο του 1863 ως Γεώργιος Α΄ «Βασιλεύς των Ελλήνων».

και  με τον λόγο του Θρόνου στις 11 Αυγούστου 1875, και χάρη στο πολιτικό κύρος του Χαρίλαου Τρικούπη, καθιερώθηκε ατύπως η Αρχή της Δεδηλωμένης, η οποία, μεταβάλλοντας τη σχέση στέμματος και λαϊκής αντιπροσωπείας και προσδίδοντας άλλη ουσία στο όλο σύστημα της οργάνωσης των εξουσιών, νομιμοποίησε ουσιαστικώς την εισαγωγή του κοινοβουλευτικού συστήματος στη χώρα.


 «στρατιωτικό κίνημα» στο Γουδί (1909) και την άνοδο του Ελευθερίου Βενιζέλου στην εξουσία,

επέβαλαν την αναθεώρησή του Συντάγματος το 1901

Η δεύτερη περίοδος του πολιτεύματος της βασιλευομένης δημοκρατίας και η ανακήρυξη της αβασίλευτης δημοκρατίας (1911-1924)

Καθιερώθηκαν για πρώτη φορά η υποχρεωτική και δωρεάν στοιχειώδης εκπαίδευση, η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία

 Ταυτοχρόνως, αναβαθμίσθηκε ο ρόλος της Βουλής, ενισχύθηκαν οι εγγυήσεις της δικαστικής ανεξαρτησίας, επανιδρύθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας και ανατέθηκε ο έλεγχος του κύρους των βουλευτικών εκλογών σε ειδικό δικαστήριο


1924:  εγκαθίδρυση αβασίλευτου δημοκρατικού πολιτεύματος

Ο εθνικός διχασμός, ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ως αποτέλεσμα των συνεχών συγκρούσεων της πολιτικής ηγεσίας με το παλάτι, η μικρασιατική καταστροφή και η μεταβολή των γεωπολιτικών συνθηκών στη νοτιοανατολική Ευρώπη καθώς επίσης και η έλευση των προσφυγικών πληθυσμών στον ελλαδικό χώρο και «Δ΄ εν Αθήναις Συντακτική Συνέλευσις» κατήργησε, στη συνεδρίαση

της 25ης Μαρτίου 1924, τον βασιλικό θεσμό και ανακήρυξε την αβασίλευτη δημοκρατία αβασίλευτου δημοκρατικού πολιτεύματος

Δικτατορίες Πάγκαλου και Κονδύλη, το 1925 και 1926, αντιστοίχως


1927: εδραίωση του αβασίλευτου δημοκρατικού πολιτεύματος 

έχουμε ακόμα δυο σκληρές δικτατορίες Πάγκαλου και Κονδύλη, το 1925 και 1926, αντιστοίχως

και μετά έρχεται η Γερμανική κατοχή


μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολούθησε να την πάλι

Η τρίτη περίοδος του πολιτεύματος της βασιλευομένης δημοκρατίας (1952-1967)

με Το Σύνταγμα του 1952 αποτελούνταν από 114 άρθρα

το 114 το τελευταίο άρθρο τότε προειδοποιούσε πως  

Ἡ τήρησις τοῦ παρόντος Συντάγματος ἀφιεροῦται εἰς τὸν πατριωτισμὸν τῶν Ἑλλήνων

κι έγινε το σύνθημα των πατέράδων μας και των παπούδων σας


1963: Απόπειρα αναθεώρησης από Κ. Καραμαλή που δεν πραγματοποιείται

 Ἡ τήρησις τοῦ παρόντος Συντάγματος ἀφιεροῦται εἰς τὸν πατριωτισμὸν τῶν Ἑλλήνων



Πάλι αβασίλευτη η δημοκρατία μετά από  μια ακόμα δικτατορία 1967 (αυτήν οι μεγάλοι την ζήσαμε)

Η στρατιωτική δικτατορία της 21ης Απριλίου (1967-1974) ψήφισε δύο συνταγματικά κείμενα, το 1968 και το 1973, εκ των οποίων μάλιστα το τελευταίο προέβλεπε την αβασίλευτη μορφή του πολιτεύματος. Τα συνταγματικά αυτά κείμενα είχαν αντιδημοκρατικά χαρακτηριστικά, ήταν εξαιρετικώς συντηρητικής νοοτροπίας και δεν εφαρμόσθηκαν


Το Σύνταγμα του 1975

Η καθιέρωση της προεδρευομένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και το Σύνταγμα του 1975


Η πρώτη αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975 (1986)

Τον Μάρτιο του 1986, συμφώνως με το άρθρο 110 του Συντάγματος, ένδεκα άρθρα αναθεωρήθηκαν και ψηφίσθηκε η μεταφορά του κειμένου του Συντάγματος στη δημοτική γλώσσα. Με την αναθεώρηση αυτή οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας περιορίσθηκαν σε σημαντικό βαθμό.

Η δεύτερη αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975 (2001)

πού γίνεται εν μέσω προσφυγικών στρατοπέδων όμως

Το αναθεωρημένο Σύνταγμα εισήγαγε νέα ατομικά δικαιώματα (όπως, π.χ., την προστασία της γενετικής ταυτότητας ή την προστασία από την ηλεκτρονική επεξεργασία προσωπικών δεδομένων), νέους κανόνες διαφάνειας στην πολιτική ζωή (χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων, προεκλογικές δαπάνες, σχέσεις των ιδιοκτητών μέσων μαζικής ενημέρωσης με το Κράτος κ.ά.),

Εδώ πολλοί προβληματίζονται και ορισμένοι έχουν ακόμα εντονότερα αρνητικά συναισθήματα (γιατί καθόλου δεν πείθονται)

Η τρίτη αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975 (2008)

που έγινε εν μέσω διόγκωσης του χρέους και του κίνδυνου χρεοκοπίας της χώρας

 Μεταξύ των διατάξεων που έγιναν δεκτές, είναι η κατάργηση του επαγγελματικού ασυμβιβάστου, που είχε θεσπισθεί με την αναθεώρηση του 2001, η προσθήκη των νησιωτικών και ορεινών περιοχών της χώρας στη μέριμνα του κοινού νομοθέτη και της Διοίκησης όταν πρόκειται για τη θέσπιση αναπτυξιακών μέτρων, η πρόβλεψη της δυνατότητας της Βουλής να υποβάλλει, υπό προϋποθέσεις, προτάσεις τροποποίησης επί μέρους κονδυλίων του προϋπολογισμού, αλλά και η πρόβλεψη ειδικότερης διαδικασίας ως προς την παρακολούθηση από τη Βουλή της εκτέλεσης του προϋπολογισμού.


και τώρα τι;