της Δήμητρας Σπανού
Καθηγήτριας Χημικού
το αφιερώνω στους Απω Ανατολίτες της Διασποράς
Το Ταο κινείται επιστρέφοντας
Ο τρόπος του Ταό είναι ενδοτικός...
Λάο Τσε. Ταο Τε Κινγκ
Ο βελονισμός
Μηχανισμοι δρασης του βελονισμου
Ο βελονισμός προκαλεί αναλγησία στον πόνο με τη συμμετοχή των παρακάτω μηχανισμών
Ενδογενών οπιοειδών (β-ενδορφίνες,εγκεφαλίνες,δυνορφίνη)
Νορεπινεφρίνη, σεροτονίνη, GABA, ACTH
Με τον νωτιαίο μηχανισμό(ινες Αδ, C)
Σεροτονεργικός μηχανισμός
Αδρνεργικός μηχανισμός
Ο βελονισμός ρυθμίζει και ενισχύει του ανοσοποιητικού συστήματος με τη συμμετοχή
Λευκοκυττάρων, ανοσοσφαιρινών, συμπληρωμάτων
Δράση στο κυκλοφορικό
προκαλεί Αγγειοδιαστολή-πτώση πίεσης
ρυθμίζει τον Τόνο Συμπαθητικού-Παρασυμπαθητικού,προκαλει ευφορικη δραση
Δράση στους εργουποδοχείς-μιμείται δράση μυικής άσκησης
Έκλυση ορμονών
Ο Βελονισμός είναι από τις αρχαιότερες θεραπευτικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στον πλανήτη. Κοιτίδα της αρχαίας αυτής τέχνης θεωρείται η Κίνα. Από αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτει ότι στην ιστορική περίοδο 2698 και 2599 π.Χ. ήκμασε ένας σπουδαίος πολιτισμός στην περιοχή του κίτρινου ποταμού που παρήγαγε μεγάλες ανακαλύψεις σε επιστήμες και τέχνες ( π.χ. ανακάλυψη της πυξίδας). Την ίδια περίοδο γράφηκε ένα μεγάλο ιατρικό έργο (ονομάστηκε Βιβλίο Ιατρικής) που λέγονταν στη Γλώσσα τους Χουάγκ -τι νει τσιγκ , δηλαδή ιβλίο εσωτερικής Ιατρικής του Κίτρινου Αυτοκράτορα Χουάγκ -Τι.
Σε αυτό , περιγράφονται αναλυτικά, για πρώτη φορά σε ιατρικό σύγγραμμα, οι βασικές θεωρίες στις οποίες στηρίζεται η θεραπευτική του Βελονισμού.
Ακόμα περιέχονται ενδείξεις για την γνώση της κυκλοφορίας του αίματος, κάτι που αναγνωρίσθηκε στην Ευρώπη 4000 χρόνια αργότερα.
Όταν η Δυτική κουλτούρα και ιατρική ήρθε σε επαφή με τις Κινεζικες μεθόδους θεραπείας και την αρχαία Κινεζική ιατρική, μόλις τον περασμένο αιώνα, αφ΄ενός εντυπωσιάστηκε από τα λαμπρά της αποτελέσματα , όμως από την άλλη όμως οι διαθέσιμες βιβλιογραφικές πηγές για τον βελονισμό δεν ήταν αρκετά ακριβείς και η θεωρεία του ήταν πολύ ασαφής για την Δυτική Σκέψη.
Οι κινέζοι κατάφεραν να φέρουν όλες αυτές τις πληροφορίες για το ανθρώπινο σώμα (αναλοίωτες εδώ και 4000 χρόνια), σχεδόν αποκλειστικά βασισμένοι σε παρατηρήσεις και ακόμα διαισθητικά, ενώ δεν επιτρεπόταν η ανατόμιση σωμάτων και οι εγχειρήσεις γίνονταν σπάνια από σεβασμό στο ανθρώπινο σώμα.
Στις δεκαετίες 1970-1990 όσοι γιατροί στην Δύση εφάρμοσαν αυτές τις μεθόδους στηρίχθηκαν αποκλειστικά σε αρχαία και παλαιά κείμενα και παραδόσειςενώ οι σύγχρονες μέθοδοι που απεδείκνυαν πολλές από αυτές τις μεθόδους δεν είχαν ακόμα προχωρήσει και αυτό έκανε την διάδοση αυτών των θεραπειών αρκετά δύσκολη.
Η μελέτη του ανθρώπινου νευρικού συστήματος και εγκεφάλου εξελίχτηκε αμέσως μετά. Οι ανάπτυξη της Νευροφυσιολογίας, η ανάπτυξη νέων τεχνικών απεικόνισης, η περιγραφή ενδογενών ρυθμιστικών μηχανισμών οδήγησαν 25 χρόνια μετά σε μια ολοκληρωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη νευρωνική θεωρία της δράσης του βελονισμού.
Συνοπτικά με τον βελονισμό πετυχαίνουμε μια αισθητική διέγερση στις περιφεριακές νευρικές ίνες που αντανανλά τα αποτελέσματα σε κεντρικά (εγκεφαλικά) νευρωνικά κυκλώματα και σε αντανακλαστικά τόξα .
Τι σημαίνει όμως αυτό;
Σύμφωνα με την Κινεζική παράδοση και ιατρική,
στο ανθρώπινο σώμα, δίπλα στην αρτηριακή, φλεβική, λεμφική κυκλοφορία και το νευρικό σύστημα, υπάρχει ένα τέταρτο κλειστό κύκλωμα, αυτό της ενεργειακής κυκλοφορίας.
Το κύκλωμα αυτό είναι ένα πολύπλοκο σύστημα ειδικών αγγείων (που ονομάζονται μεσημβρινοί) μέσα στο οποίο κυκλοφορεί η ''ζωτική ενέργεια''. Οι μεσημβρινοί μεταφέροντας ενέργεια, διατρέχουν όλη την επιφάνεια του σώματος και, στην πορεία τους ανάμεσα σε δέρμα, μύες, οστά, αγγεία και όργανα, αναπτύσσουν 361 θύρες ενέργειας που ονομάζονται σημεία βελονισμού.
Η τοποθέτηση βελόνας στα σημεία βελονισμού επιτρέπει στο γιατρό να ''διαχειριστεί'' την ενέργεια που κυκλοφορεί στους μεσημβρινούς επαναφέροντας την ψυχική ή και σωματική ισορροπία του οργανισμού.
Σύμφωνα με την σύγχρονη ιατρική,
Τα νευρικά αλλά και όλα τα κύτταρα στο σώμα έχουν μια μεμβρανιακή διαφορά Ηλεκτρικού Δυναμικού . Στο Νευρικό Σύστημα ειδικότερα, συμβαίνει διακίνηση ηλεκτρικών παλμών, που είναι αποτέλεσμα της υπερπόλωσης των νευρικών κυττάρων
Τα νευρικά κέντρα και οι μηχανισμοί που πυροδοτούνται από την λειτουργία του Κεντρικού και Περιφεριακού Νευρικού Συστήματος ,είναι ακριβώς αυτά που χρησιμοποιεί το ίδιο το σώμα, για να ρυθμίσει τις φυσιολογικές του διεργασίες, να εξασφαλίσει την καλή λειτουργία του και να επαναφέρει την υγεία, σε περίπτωση διατάρραξης των ομοιοστατικών μηχανισμών του.
Ιδιέταιρα όταν αναφερόμαστε στην λειτουργία του Αυτόνομου Νευρικού συστήματος (υπάγεται στο Περιφεριακό και συνδέεται κυρίως με γάγγλια του Νωτιαίου Μυελού) βλέπουμε να ελέγχει κατά αντίστοιχο τρόπο στην ορμονική ισορροπία μέσω της λειτουργίας οργάνων και αδένων του σώματος
Σύμφωνα με την Κινέζικη Σκέψη και φιλοσοφία
Στον έλεγχο της υγείας του σώματος κατά την κινέζική σκέψη και την εφαρμογή της στις ιατρικές επιστήμες, συντελούν η ισορροπία μεταξύ δυο πρωταρχικών αρχών που δημιουργούν και διατηρούν τον κόσμο : Της θετικής αρχής γιανγ και της αρνητικής αρχής γιν, που συνδέονται με εκφράσεις όπως ενεργητικό, - παθητικό, αρσενικό-θυληκό, επιθετικό- δεκτικό διεγερτικό-συντηριτικό κ.λ.π.
Η ισορροπία μεταξύ θετικής και αρνητικής ενέργειας (γιανγκ -γιν)
Οι ίδιες αρχές βέβαια και η ισορροπία μεταξύ τους, ισχύουν και για το ανθρώπινο σώμα και η σωστή τους δράση συντελεί στην υγεία του ατόμου
Κατά τους παλιούς κινέζους γιατρούς η δύναμη του γιανγκ και του γιν επηρρεάζουν ανάλογα τα σπλάχνα του ανθρώπου (όπως επίσης και το εξωτερικό του σώμα)
Η αρχή του γιανγκ ελέγχει την χοληδόχο κύστη, το στομάχι, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο, την ουροδόχο κύστη, και την θερμότητα του σώματος
Η αρχή του γιν ελέγχει 5 σπλάχνα το συκώτι, την καρδιά, την σπλήνα, τους πνεύμονες, και τα νεφρά
Η αύρα του γιανγκ προστατεύει την αύρα του γιν. Εάν το γιν που προστατεύει τα εσωτερικά όργανα εξαντληθεί τότε έχουμε την ασθένεια.
Κατά την άποψη της Επιστήμης της Νευροφυσιολογίας
Ιδιέταιρα στο Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα που ορίζει αδένες, σπλάχνα, θερμοκρασία, πίεση και γενικά ότι σχετίζεται με την ισορροπία και την υγεία του οργανισμού διακρίνουμε δυο αντίθετες και συνεργαζόμενες περιοχές το Συμπαθητικό και το Παρασυμπαθητικό νευρικό Σύστημα
Στο Συμπαθητικό η διαβίβαση προς τους αδένες γίνεται με την νοραδρεναλίνη και αδρεναλίνη , διαβιβαστές που συντελούν στην επιτάχυνση των λειτουργιών στο σώμα (αύξηση πίεσης καρδιακών παλμών )
Αντίθετα η ακετυλοχολίνη που είναι ο νευροδιαβιβαστής προς τα εσωτερικά όργανα και αδένες κρατάει έναν σταθερό ρυθμό και συνδέεται με την προσπάθεια του οργανισμού να κρατήσει τις δυνάμεις του και να μην σπαταλήσει ενέργεια
Δίπλα σε κάθε απόληξη των νευρώνων του συμπαθητικού, υπάρχει η αντίστοιχη απόληξη του Παρασυμπαθητικού αυτόνομου νευρικού Συστήματος. Αυτό δείχνει καθαρά πως τα όργανα και οι αδένες δέχονται την δράση και των δυο, με στόχο την καλή λειτουργία του οργανισμού
Ο Παραλληλισμός έρχεται αυθόρμητα
Το γιν αντιπροσωπεύει την συντηρητική ενέργεια και συνδέεται με το παρασυμπαθητικό σύστημα, ενώ το γιανγκ την δυναμική κατάσταση που εκφράζεται με την δράση του αυτόνομου συμπαθητικού νευρικού συστήματος
Έκφραση των δυο δυνάμεων γιν και γιαγκ και στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
Ένα άλλο παράδειγμα που παραπέμπει στην δράση του γιαγκ και του γιν είναι η διακοπτόμενη δράση της νευρικής διαβίβασης στο ΚΝΣ, ακόμα και το γεγονός ότι υπάρχουν διεγερτικοί και ανασταλτικοί νευροδιαβιβαστές (δράση και μη δράση)
Είναι γνωστό πως η ισορροπία στην δράση του νευρικού συστήματος ελέγχεται από τους νευροδιαβιβαστές (διεγερτικούς και ανασταλτικούς) και τις ορμόνες όταν πρόκειται για διαβίβαση μέσω διαύλων ιόντων. Ανασταλτικοι το GABA και η γλυκίνη διεγερτικοί οι υπόλοιποι
Η υγεία σε έναν βαθμό μπορεί να θεωρειθεί σαν θέμα ορμονικής ισορροπίας και της σωστής λειτουργίας ( διέγερσης και αναστολής ) των νευρικών μυνημάτων
- Η διαρκής διαβίβαση ή η απουσία διαβίβασης νευρικών μυνημάτων λόγω ενδογενών ή εξωτερικών παραγόντων, είναι σημείο δυσλειτουργίας του Νευρικού Συστήματος.
- Συναντήσαμε περιπτώσεις που αναστέλλεται η ομαλή λειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος από εξωτερικούς παράγοντες (εξωτερικούς αγωνιστές και ανταγωνιστές διαβιβαστών) Ακόμα να θυμηθούμε την δράση των εξωγενών οπιοειδών, που μπλοκάρουν νευροδιαβιβαστές και αναστέλουν διαβίβαση νευρικής ώσης στο ΚΝΣ ή της κοκαίνης που δημιουργεί μια διαρκή διαβίβαση της ντοπαμίνης (εμποδίζει την απόσυρση της ντοπαμίνης από την σχισμή της διαβίβασης)
Θα μπορούσαμε να πούμε στην γλώσσα των Κινέζων ότι η κοκαίνη και άλλες αντίστοιχες ουσίες διαταράσουν την σχέση του γιν και του γιανγκ
Γιατί και στις δυο περιπτώσεις υπάρχει δυσλειτουργία. Το νευρικό σήμα δεν διαδίδεται και δεν σταματά όπως πρέπει
Ακόμα και όταν η νευρική διαβίβαση γίνεται από κανάλια ιόντων (οπότε δεν έχουμε διεγερτικούς και ανασταλτικούς νευροδιαβιβαστές) η διαβίβαση και η αναστολή της διαβίβασης είναι κάτω από τον έλεγχο ειδικών φυσικών ουσιών-ορμονών που επιτρέπουν ή σταματούν την διέλευση του ηλεκτρικού σήματος
Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι κατανοήθηκε και αποδείχθηκε η δυνατότητα του βελονισμού
να τροποποιεί τις συγκεντρώσεις νευροδιαβιβαστικών ουσιών στο Αίμα και στο Εντερικό Νευρικό Σύστημα (μέρος του αυτόνομου)
με τη συμμετοχή ανιόντων και κατιόντων συστημάτων ελέγχου μέσω πυρήνων της φαιάς ουσίας , του θαλάμου, του υποθαλάμου και της υπόφυσης.
Για παράδειγμα, έχει αποδειχθεί
ότι η αναλγησία με βελονισμό καταργείται μετά από χορήγηση ναλοξόνης (ουσία η οποία ανταγωνίζεται την μορφίνη) ενώ η αναλγησία με υπνωτισμό δεν επηρεάζεται καθόλου από τους ανταγωνιστές της μορφίνης.
Αυτά αποδείχθηκαν με σειρά σχεδιασμένων κλινικών μελετών στα αποτελέσματα των οποίων στηρίχθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσιεύοντας
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΝΔΕΙΞΕΩΝ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΓΕΙΑΣ
Bannerman RH, The World Health Organisation Viewpoint on Acupuncture, Am. J. Acupuncture, 8, 1990, 231-
Ανώτερο αναπνευστικό
Οξεία ιγμορίτις |
Παθήσεις στοματικής κοιλ.
Πονόδοντος |
Νευρολογικές παθήσεις
Κεφαλαλγίες – ημικρανία |
Αναπνευστικό σύστημα
Οξεία βρογχίτις |
Παθήσεις Γαστρεντερικές
Σπασμός οισοφάγου |
Μυοσκελετικά νοσήματα
Αυχενοβραχιόνιο σύνδρομο |
Yuan-Chi Lin, Acupuncture, IASP (International Association for the Study of Pain) newsletter, May/June, 1994.
Η ΔΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΚΑΡΑΒΗΣ ειδικός ιατρός)
Μια σύγχρονη εφαρμογή του βελονισμού είναι ο ηλεκτροβελονισμός
που δίνει ακριβώς την σχέση της επίδρασης τροποποίησης των φορτίων συγκεκριμένων σημείων στο νευρικό σύστημα αλλά και στο σώμα και πως αυτό επιδρά σε ολόκληρο το σώμα και επηρρεάζει γενικότερα
Στον Η/Β οι βελόνες , αφού τοποθετηθούν στα σημεία βελονισμού που έχουν επιλεγεί, διαμέσου ηλεκτροδίων συνδέονται με μια ειδική συσκευή , από την οποία παράγεται ηλεκτρικό ερέθισμα ελεγχόμενης συχνότητας και έντασης. Οι συσκευές αυτές χρησιμοποιούν σαν πηγή ενέργειας εναλλασσόμενο ρεύμα χαμηλής τάσης (3-15 V). ( Χαρίσιος Καρανικιώτης)
που μπορούν να ελευθερώσουν συγκεκριμένους νευροδιαβιβαστές ανάλογα με τα σημεία που επιλέγονται και την συχνότητα του ρεύματος που χρησιμοποιείται με ανάλογα για το σώμα αποτελέσματα
Ο βελονισμός λοιπόν επηρρεάζει το ηλεκτρικό σήματα του νευρικού συτήματος και επιδρά στην συγκέντρωση των νευροδιαβιβαστών
Κι αυτό είναι όλο.
Ή μήπως όχι;
Σήμερα έχουμε και πλήθος από ενδείξεις, που λένε, πως υπάρχει κι άλλης μορφής ενέργεια πέραν της ηλεκτρικής που δεν μπορούμε πλήρως να προσδιορίσουμε και που κατέχει πρωταρχικό ρόλο στις διαδικασίες της ζωής, της σκέψης και της υγέιας . Σε αυτήν , κατά καιρούς, της έχουν δοθεί ονόματα όπως (πράνα, τσι, αιθέρας , οργόνη...)
- Αυτό που δεν μπορούμε να ξέρουμε είναι ,αν αυτή η παλιά γνωστή-άγνωστη ενέργεια , υπάρχει και λειτουργεί ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα βιολογικά συστήματα και απλώς τα χρησιμοποιεί (στην καλύτερη περίπτωση) σαν όχημα
ή
είναι απλώς αποτέλεσμα και απόρροια φυσικών διεργασιών του ανθρώπινου σώματος
και μια περιοχή του φυσικού κόσμου, που ακόμα δεν έχουμε διερευνήσει και μετρήσει
(κι ίσως να μην το καταφέρουμε ποτέ, εάν τυχόν δεν είμαστε φτιαγμένοι από την φύση μας για να πετύχουμε κάτι παρόμοιο)
Βέβαια για την αρχαία Κινεζικη παράδοση αυτά είναι πλήρως ξεκαθαρισμένα
Η Δύση χρειάζεται περισσότερες αποδείξεις
Το μέλλον θα δείξει.
Δήμηρα Σπανού
ΠΗΓΕΣ
Κινέζικη Λαική Ιατρική και βελονισμός Χ. Βαλλνεφερ - Α. Φον Ροτταουσερ
Μαρία Μπελιβάνη Βελονισμός Ομοιοπαθητική
https://www.karavis.gr/?page_id=92
Η Θεραπευτική του Βελονισμού - Η ανατολική εμπειρική γνώση συναντά τον δυτικό ορθολογισμό Καράβης Γ. Μιλτιάδης
https://www.karavis.gr/?page_id=86