Δήμητρα Σπανού
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΠΡΙΝ ΤΟ ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΊΑΣ
1054 : Σχίσμα των δύο Εκκλησιών σε Δυτική Ρωμαιοκαθολική και Ανατολική (Ορθόδοξη)
1040-1200 Διάφοροι μη Ελληνικοί λαοί, Αρμένιοι, Ίβηρες, Σέρβοι, Βούλγαροι, αρχίζουν να αποχωρίζονται και να ιδρύουν ανεξάρτητους πολιτικούς σχηματισμούςπου τείνουν να εξελιχθούν σε ανεξάρτητα κράτη.
Περίπου στην ίδια περίοδο, διάφορα Ελληνικά πολιτικά συγκροτήματα, το βασίλειο της Νίκαιας, το Δεσποτάτο της Ηπείρου, και αργότερα το Δεσποτάτο του Μορέως, επιχειρούν να στηριχθούν σε ντόπιες εθνικές δυνάμεις και άρχίζουν να παίρνουν επίσης εθνικό χαρακτήρα
1275: Η Γένοβα κάνει τον Γαλατά οχυρωμένη γενοβέζικη κτήση και τις αποικίες της Κριμαίας και γινεται κύριος του εμπορίου της Μαύρης θάλασσας.
Κάνει κτήσεις τη Φωκαια (1275) την Χίο (1304) τη Μυτιληνη (1355) και άλλα μικρότερα νησιά.
Στους Βενετούς παραχωρούνται η Τένεδος (1376) και η Θεσσαλονίκη (1423)
1274: Σύνοδος Λυών 1369 Σύνοδος Φερράρας- Φλωρεντίας: Απόπειρες επανένωσης των Δύο Εκκλησιών υπονομεύονται από τους Δυτικούς κυρίως που υποδαυλίζουν τις έριδες μέσα στο Βυζάντιο.
Ο ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Οι γονείς του Κωνσταντίνου, Ιωάννη, Θεόθωρου , Θωμά Παλαιολόγων ήταν από τα δέκα παιδιά του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Β Παλαιολόγου και της Ελένης Δραγάση που ήταν κόρη του Σέρβου ηγεμόνα Κ Ντεγιάνοβιτς
1428-1448: Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, οργανώνει εσωτερικά το Δεσποτάτο της Πελοποννήσου και καταφέρνει με την βοήθεια των αδερφών του Ιωάννη Η Παλαιολόγου (αυτοκράτορα του Βυζαντίου 1425-1448) ,
τον οποίο βοήθησε να εδραιώσει την κυριαρχία του στην Πελοπόννησο που ήταν σε μεγάλη έκταση υπό Ενετική κατοχή
και του Θεόδωρου Β Παλαιολόγου δεσπότη του Μυστρά. Στον Κωνσταντίνο παρεχωρήθηκαν το λιμάνι της Βόνιτσας, κωμοπόλεις και φρούρια στη Λακωνία, Καλαμάτα και Μεσσηνία, Κορώνη και Ναύπλιο.
Μαζί τα αδέρφια πολιόρκησαν την Πάτρα και την κατέλαβαν το 1429
Εν τω μεταξύ η Θεσσαλονικη δέχεται επίθεση από τον Μουράτ, λεηλατείται και ερημώνεται όμως οι Τούρκοι φεύγουν στην συνέχεια
Η Θεσσαλονίκη που κατέληξε τελικά στον Ανδρόνικο γιο του Μανουήλ, δώθηκε από αυτόν στους Ενετούς το 1423 και στην συνέχεια, ο Μουράτ την πήρε από τους Ενετούς το 1430. Η πόλη ερημώθηκε και ο Μουράτ εγκατέστησε Τούρκους
Τα φρικτά γεγονότα κατά την άλωση της θεσσαλονίκης αποθάρρυναν άλλους άρχοντες που έσπευδαν να παραδώσουν τις περιοχές τους στον Μουράτ, έναντι προνομίων. Με τον τρόπο αυτό παραδώθηκε η Ήπειρος.
Ο Ιωάννης Παλαιολόγος, το 1432 συνεργάζεται με τον νεότερο αδερφό του Θωμά Παλαιολόγο να ανταλλάξουν περιοχές και ο Κωνσταντίνος εγκαταστάθηκε στα Καλάβρυτα
προσέγγισε την κοινότητα της Ραγούζας (στην Δαλματία της Κροατίας, σημαντικό λιμάνι της Αδριατικής για τους Βενετούς)
ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΗΝ ΥΣΤΑΤΗ ΩΡΑ
ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟ Ο ΠΑΠΑΣ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΘΑ ΒΟΗΘΟΥΣΕ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ.
ΠΑΡΑΚΙΝΕΙ ΤΟΥΣ ΟΥΓΓΡΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΩΝ. ΟΙ ΟΥΓΓΡΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΓΕΝΝΑΙΑ ΑΛΛΑ ΗΤΤΟΝΤΑΙ
Το 1438 και 1439 πραγματοποιούνται στην Φεράρα- Φλωρεντία Παπικές συνεδριάσεις- Σύνοδοι και προκύπτει θέμα αντικατάστασης του Αυτοκράτορα που θα συμμετείχε στη σύνοδο (που ήταν για την συνένωση των εκκλησιών)
Μαζύ με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο ήταν και ο αδερφός του Δημήτριος και πολλοί κληρικοί όπως ο Πατριάρχης Ιωσήφ, ο Νικαιας Βησσαρίων, ο Εφέσου Μάρκος, ο έπειτα πατριάρχης Γεννάδιος υπογράφουν Ένωση στην Φλωρεντία 6 Ιουλίου 1439, ελπίζοντας να σταματήσουν οι διώξεις και οι φρικαλαιότητες εναντίον των Χριστιανών
Αυτο όμως δυσαρέστησε την Ρωσία, που το θεώρησε σαν υπαγωγή της Ορθοδοξίας στον καθολικισμό και ο ενωτικός πρώην μητροπολίτης Κιέβου δεν ήταν πλέον δεκτός.
Αμέσως μετά την υπογραφή της Ένωσης ο πάπας Ευγένιος Δ έδωσε την ιδέα μιας νέας σταυροφορίας στην οποία ανταποκρίθηκαν οι Ούγγροι με ικανό αρχηγό Ιωάννη Ουνυάδη και ακολούθησαν και οι Πολωνοί με βασιλέα τον Λαδίσλαο και κατάφεραν αρχικά να νικήσουν τον Μουράτ. Ο Μοράτ, ο οποίος ήταν εκείνη την στιγμή απασχολημένος με προβλήματα στην Ανατολή με τα εμιράτα, ζήτησε ειρήνη και συνθηκολόγηση. Ο Πάπας όμως τους παρότρυνε να συνεχίσουν την σταυροφορία και έτσι έφτασαν υπό τον Λαδίσλαο στην Βάρνα περιμένοντας και την βοήθεια των Βενετών. Η Βενετοί δεν έφτασαν ποτέ και ο Μουράτ ήρθε από την Ανατολή σε Ευρωπαϊκό έδαφος με 40000 στρατό τους οποίους μετέφεραν από την Ασία στην Ευρώπη Ενετικά με πλοία, έναντι αμοιβής.
Οι Ούγγροι σταυροφόροι νικήθηκαν το 1444. Η μάχη της Βάρνας (Αν. Βουλγαρία) ήταν η τελευταία μάχη των Χριστιανών και η ήττα εκεί προεδίκασε την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, (αδερφός του Ιωάννη από Σερβα μητέρα) ,
μετέβη στην πρωτεύουσα, επιβιβαζόμενος στην Κάρυστο της Ευβοίας σε ένα από τα πλοία, που έστειλε ο Πάπας Ευγένιος Δ΄ από την Κρήτη με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
Εκεί διορίστηκε αντιβασιλέας για 4 χρόνια και επέστρεψε στην Πελοπόννησο το 1441 .
Όμως τον Ιούλιο του 1442 αναγκάστηκε να αποχωρήσει εσπευσμένα για την Κωνσταντινούπολη το 1442 γιατί την πολιορκούσε προδοτικά ο αδερφός του Δημήτριος Παλαιολογος μαζύ με τους Οθωμανούς
Όμως στην πλεύση του προς την Κωνσταντινούπολη εγκλωβίστηκε από τον Οθωμανικό στόλο στη Λήμνο. Αν και οι Ενετοί έσπευσαν να τον απεγκλωβήσουν κατάφερε να φτάσει τον νοέμβριο του 1442.
Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑΦΕΡΝΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΝΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙ ΤΟ ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟΥ
ΕΩΣ ΤΗΝ ΒΟΙΩΤΙΑ ΚΑΙ ΦΩΚΙΔΑ ΚΑΙ ΙΔΡΥΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΠΟΥ ΚΑΤΕΛΥΘΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΘΩΜΑΝΟΥΣ ΤΟ 1460 (7 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης)
Επιστρέφει στο δεσποτάτο του Μυστρά και αφιερώνεται στην διοικητική και στρατιωτική αναδιοργάνωσή του κατά των Οθωμανών, έχοντας πάντα την εκτίμηση της Ρώμης ως φιλενωτικός.
Το 1443 ωχύρωσε πάλι τον Ισθμό έως το 1446 που ο Μουράτ έστειλε πάλι τον Τουραχάν Βεη που προχώρησε στην πελοπόννησο με λεηλασίες και καταστροφές και παρά την γενναία προσπάθεια των Παλαιολόγων (χωρίς την βοήθεια των ξένων μισθοφόρων), το φρούριο του Ισμού κατεστράφη
Το 1444 κατακτά την Φωκίδα και την Φθοιώτιδα και επεκτείνει το Δεσποτάτο.
1448-1460: Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος καταφέρνει να γίνει κύριος όλης της Πελοποννήσου. Επεκτείνει την κυριαρχία του στις Φράγκικες κτήσεις της Αττικής και της Βοιωτίας
ιδρύει έτσι ένα καινούργιο νεοελληνικό κράτος που ζει για λίγα χρόνια και καταλύεται από τους Οθωμανούς το 1460.
1448: Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ανεβαίνει στο θρόνο του Βυζαντίου και οργανώνει την τελευταία αντίσταση με τις λιγες δυνάμεις που απέμειναν. Όμως δεν καταφέρνει να αποφύγουν την συντριβή από την επίθεση των Τούρκων και η Κωνσταντινούπολη πέφτει στις 29 Μαϊου 1453 στα χέρια του Μωάμεθ του Β
1460 :Τουρκικές δυνάμεις κατακτούν το Δεσποτάτο της Πελοποννήσου
1461: Τουρκικές δυνάμεις κατακτούν την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας
Η αυτοκρατορία των Οθωμανών αντικαθιστά πλέον την παλιά Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία της Ανατολής
(όπως ανεγορεύθηκε τελικά η Βυζαντινή Αυτοκρατορία , μετά τις συντριπτικά γεγονότα των τελευταίων αιώνων)
Χαρακτηριστικό απόσπασμα από μεταπτυχιακή διατριβή
Η Βυζαντινή Πελοπόννησος υπό τους Παλαιολόγους. Η πολιτική ιστορία του Δεσποτάτου του Μορέως την περίοδο 1382-1448
Η παρούσα μελέτη εξετάζει την πολιτική ιστορία του δεσποτάτου του Μορέως από το 1382 ως το 1448. Την περίοδο αυτή η Βυζαντινή ηγεμονία της Πελοποννήσου κυβερνάται από δέσποτες, οι οποίοι είναι μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας των Παλαιολόγων. Στα χρόνια αυτά το δεσποτάτο θα πετύχει τη μέγιστη ακμή και πρόοδο της ιστορίας του. Οι Παλαιολόγοι Δεσπότες θα επεκτείνουν τα εδάφη τους σ' ολόκληρη σχεδόν την Πελοπόννησο, ενώ την ίδια περίοδο σημειώνεται αξιόλογη πολιτισμική και πνευματική άνθηση στο Μυστρά, την πρωτεύουσα του Δεσποτάτου.
ikee.lib.auth.gr/record/107402
Δήμητρα Σπανού
ΠΗΓΕΣ
ΑΝΑΛΕΚΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ: Η ιστορία του Ελληνισμού από τη Ρωμαϊκή μέχρι την Φράγκικη κατάκτηση 1204μ.Χ. Νίκου Γ. Σβορώνου.
Ντούμπροβνικ - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
Σύνοδος της Φλωρεντίας - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
Δεσποτάτο του Μορέως - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)