της Δήμητρας Σπανού, Χημικού, καθηγήτριας 1ου Γυμν. Δάφνης
να βρω τον ευατό μου
μεσ'από τη μαγεία του
να ζήσω τ'όνειρό μου.
Πριγκίπισσα δεν ήθελα
να είμαι ή νεράϊδα
κάτασπρος κύκνος ένιωθα
κι έφτασα στα τριάντα.
Εσύ παπάκι μ'έλεγες
μα ήμουν ένας κύκνος
που άνοιγε τις φτερούγες του
και πέταγε ψηλά.
Τι είναι τα ιαματικά νερά
Τα ιαματικά νερά είναι νερά από τα έγκατα της γης, εμπλουτισμένα με διαλυμένα μεταλλικά συστατικά , ολιγοστοιχεία και ιχνοστοιχεία, όπως, νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, ράδιο, φωσφόρο θείο ,σίδηρο, ιώδιο, αλλά και αέρια όπως διοξείδιο του άνθρακα, υδρόθειο, άζωτο, οξυγόνο και υδρογόνο.
Ο βαθμός οξύτητας μπορεί να διαφέρει, υπάρχουν όξινα, αλκαλικά και ουδέτερα μεταλλικά νερά.
Τα ιαματικά νερά, χαρακτηρίζονται σαν θειούχα, αλκαλικά, χλωριονατριούχα, ραδιενεργά, οξυπηγές κ.α. ανάλογα με το συστατικών των νερών της ιαματικής πηγής. Η θερμοκρασία των ιαματικών νερών μπορεί να είναι διαφορετική κι φτάνει στους 60ο ή και περισσότερο ορισμένες φορές.
Τα ιαματικά λουτρά προκαλούν θερμικές, μηχανικές και χημικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό
Οι θερμικές επιδράσεις ιαματικού νερού από 34ο -38ο σχετίζονται με την διάταση των αγγείων, την υπεραιμία, τοπική εφίδρωση, βελτίωση πέψης (απορρόφησης συστατικών). Από 38ο - 40ο ζεσταίνονται οι μύες, χαλαρώνουν και ανακουφίζονται οι πόνοι, ενώ σε θερμοκρασία ανώτερη των 40ο διευκολύνεται η διείσδυση μεταλλικών και ραδιενεργών στοιχείων στις αρθρώσεις.
Εξ άλλου η άνωση από το νερό και η ζέστη επιδρούν ευνοϊκά στην σωματική και ψυχική χαλάρωση.
Οι χημικές επιδράσεις των ιαματικών νερών
Η είσοδος των δραστικών ουσιών στον οργανισμών είναι ταχεία αφορά ορισμένους ηλεκτρολύτες και ιοντισμένα μόρια.
Κατά την διάρκεια του λουτρού, ιόντα μετακινούνται από το νερό στο δέρμα. Ορισμένα παραμένουν ευκολότερα στο δέρμα (μαγνήσιο, χλώριο, αρσενικό, νάτριο, ασβέστιο θείο, επιρεάζοντας τις νευρικές ίνες, κατά διαφορέτικό τρόπο το κάθε ένα από αυτά
Άλλα που έχουν την ιδιότητα να διαλύονται καλύτερα στα ιόντα της επιδερμίδας απορροφόνται καλύτερα. Αυτά είναι τα ιόντα ιόντα σιδήρου, χαλκού, μαγγανίου βρωμίου και τα αέρια υδρόθειο, διοξείδιο του άνθρακα και ραδόνιο.
Η διείσδυση στον οργανισμό μπορεί να γίνει μέσω των ιδρωτοποιών αδένων, ((αλογόνα, ιώδιο, βρώμιο) των οσμηγόνων, των σμηγματικών θυλάκων (λιποδιαλυτές ουσίες). Η απορρόφηση μεγάλων πολικών μορίων (με ΟΗ-, ΝΗ2+, τετρακυκλινη, νεομυκίνη, ισταμίνη, και κορτικοειδή) γίνεται από τα εξαρτήματα . Στις τριχωτές περιοχές υδροκορτιζόνη, από την οδό των σμηγματικών θυλάκων (περισσότερο) και της κερατίνης.
Μέσω των μεμβρανών των κυττάρων της επιδερμίδας λιποδιαλύτές ουσίες.
Μεταλλικά νερά με ιαματική δράση
Τα χημικά ερεθίσματα προκαλούνται από τα ιόντα που είναι διαλυμένα μέσα στα νερά: νάτριο, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, ράδιο, σίδηρο, ιώδιο, φωσφόρος, θείο διοξείδιο του άνθρακα, υδρόθειο, άζωτο, οξυγόνο και υδρογόνο . Μεταλλικά, ολιγοστοιχεία ή ιχνοστοιχεία, , αλκαλικά όξινα ή ουδέτερα.
Τα θειούχα ιαματικά νερά.
Η ευεργετική επίδραση των θειούχων θερμών ιαματικών λουτρών, οφείλεται στην σταδιακή διείσδυση του θείου από το δέρμα στους ιστούς , τους χόνδρους , τις αρθρώσεις τον αρθρικό χόνδρο και τον μυελό των οστών.
Συνήθως ανευρίσκεται μέσα σε ιόντα όπως θειϊκά (SO4--) ή υποθειϊκά (S2O3--) και με την μορφή υδρόθειου H2S, όταν το Ph είναι χαμηλό
και το οξυγόνο δεν βρίσκεταισε μεγάλη αναλογία
Hydrogen sulphide concentrations versus pH. According to the pH (7.04 or 11.96), sulphurous derivatives occur in saline (HS− and S2−) or gaseous (H2S) solution. On the skin (pH < 6), hydrogen sulphide is mainly present as gas (H2S), whereas, at physiological pH, (7.2–7.4) only one-third exists as gas (H2S) and it is mainly found in saline solution (HS−).
Σαν S-1 στο υδρόθειο Είναι ενδογενές αέριο που παίζει ρόλο νευροδιαβιβαστή στον εγγέφαλο και σχετίζεται με την αγγειοδιαστολή.
Ακόμη προώθεί την ανάπτυξη νέων αγγείων, γιατί επιρρεάζει την έκφραση και ενεργοποίηση αυξητικού ενδοθηλιακού παράγοντα (VEGF)
Δρα θεραπευτικά σε ασθένειες όπως νεφρική ισχαιμία, υπέρταση, πίεση της καρδιάς.
Η του σουλφίδιου μαζύ με οιστρογόνο, εναντίον της αρτηριοσκλήρωσης με την στην μείωση συσσώρευσης αιμοπεταλίων στα αγγεία και με την θρομβόλυση , αναστέλοντας 'ετσι την αθηροσκλήρυνση μέσω της S-νιτροζυλίωσης πρωτείνης
Με την μορφή S-2 συμμετέχει στην κατασκευή του αρθρικού χόνδρου. Δύο γνωστές ουσίες του θείου η θειϊκή χονδροϊτίνη και η θειϊκή γλυκοζαμίνη αποτελούν δομικά συστατικά του χόνδρου των αρθρώσεων. Οι χόνδροι εμποδίζουν την τριβή και την φθορά των αρθρώσεων.
Η θειϊκή χονδροϊτίνη που είναι ένα σύμπλοκο υδατανθράκων, γλυκοζαμινογλυκάνων με θείο, δρα προληπτικά κατά της οστεοαρθρίτιδας, αυξάνοντας την παραγωγή υαλουρονικού οξέος και εμποδίζοντας την δράση ενζύμων που προκαλούν διάσπαση και εκφυλισμό του χόνδρου. Ακόμα θεωρείται ότι έχει και αντιπηκτικές ιδιότητες και δράση κατά της αρτηριοσκλήρωσης αλλά και της θεραπείας των σπασμένων οστών
Η θειϊκή γλυκοζαμίνη εκτός από τους χόνδρους, βρίσκεται στους μυες, τους τένοντες, τους συνδέσμους τους σπονδυλικούς δίσκους και τις καρδιακές βαλβίδες. Επίσης διεγείρει τα κύτταρα που εμπλέκονται στην παραγωγή ιστού των οστών και των χόνδρων μαζί με την θειϊκή χονδροιτίνη
Η λουτροθεραπεία σε περιπτώσεις οστεοαρθρίτιδας και άλλων σχετικών παθήσεων έχει σχέση με την συμμετοχή του θείου στην κατασκευή του αρθρικού χόνδρου, εφόσον στις παθήσεις των αρθρώσεων το θείο εμφανίζεται ελλατωμένο.
Σε κυτταρικό επίπεδο έχουν διάφορες δράσεις . Παράδείγματα τα θειώδη που επιρεάζουν τα Τ λεμφοκύτταρα (φορείς αντιγόνου με αντινεοπλασματική δράση) , αναστέλουν την απελευθέρωση ιντερλεφκίνης και ιντερφερόνης, καθώς και την δράση κυττάρων που συμμετέχουν σε αλλεργικές αντιδράσεις, μειώνουν την παραγωγή κιτικινών που συμμετέχουν σε αλλεργικές αντιδράσεις κ.α.
Τα θειούχα πιστεύεται ότι απορροφώνται ευκολότερα από το δέρμα και τους βλενογόνους και ενισχύουν τους αμυντικούς μηχανισμούς
Επίσης στις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις συμμετέχει το ένζυμο θειοκινάση.
Η ευεργετική επίδραση των θερμών ιαματικών λουτρών, οφείλεται στην σταδιακή διείσδυση του θείου από το δέρμα στους ιστούς , τους χόνδρους , τις αρθρώσεις τον αρθρικό χόνδρο και τον μυελό των οστών.
Γενικά νερά που περιέχουν θείο έχουν χαλαρωτικά, αντιφλεγμονώδη απολυμαντικά και αναλγητικά αποτελέσματα
Αλκαλικές ιαματικές πηγές και οξυπηγές
Τα αλκαλικά νερά ποταμών περιέχουν διαλυμένο ανθρακικά ή όξινο ανθρακικό νάτριο, άλατα ασβεστίου και μαγνησίου. Κατά την διάρκεια της ροής του ποταμού ή με την πάροδο του χρόνου εάν δεν πρόκειται για ποτάμι τα βαρύτερα και λιγότερο διαλυτά άλατα ασβεστίου και μαγνησίου καθιζάνουν και παραμένουν του νατρίου τέτοιοι είναι ρηχοί υδροφόροι ορίζοντες που συχνά αναμειγνύονται με νερά από βαθείς υδροφόρους με πολύ ψηλές θερμοκρασίες, που περιέχουν ακόμα βαρύτερα μέταλλα ασβέστιου και μαγνήσιου ίσως και άλλα όπως βόριο..
Τα θερμά λουτρά με πολύ υψηλή τιμή PH χρησιμοποιούνται για την αποτοξίνωση και τον καθαρισμό του σώματος και την μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Άλλα συστατικά των ιαματικών πηγών
Το διοξείδιο του άνθρακα : Απορροφάται γρήγορα από το δέρμα, διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος, μειώνει την αρτηριακή πίεση
Το Πυριτικό οξύ σχετικά σπάνιο, στηρίζει την σταθερότητα του δέρματος
Το αλάτι (χλωριούχο νάτριο) αυξάνει την πλευστότητα του σώματος και συμβάλει στην χαλάρωση
Η ιαματική λίμνη της Βουλιαγμένης Αττικής
Λίμνη Βουλιαγμένης : Τα ιαματικά νερά της προέρχονται από πηγές στα βαθύτερα στρώματα της γης και έτσι περιέχουν σε υψηλή περιεκτικότητα άλατα και μεταλλικά στοιχεία: νάτριο, κάλιο, λίθιο άμμώνιο, ασβέστιο, σίδήρο χλώριο, ιώδιο. Τα ιαματικές ουσίες επικάθονται στην επιδερμίδα του λουόμενου και διεισδύουν στο εσωτερικό του οργανισμού.
Ο πυθμένας της λίμνης αποτελείται από λασπώδες υπόστρωμα, πλούσιο σε θειϊκές ενώσεις
Είναι κατάλληλο για ρευματολογικά νοσήματα, αρθρίτιδες, ραχίτιδες, τραυματισμοί και μεταγχειρητική αποκατάσταση. Αλλά και ασθένειες των νεύρων, νευραλγίες, πολυνευροπάθειες. εγκεφαλικά επισόδεια, σπαστικότητα ακόμα και γυναικολογικές παθήσεις
Η περιοχή έχει ανακηρυχθεί σε φυσικό μνημείο.
Στοίχοι από το τραγούδι "Ο εφιάλτης της Περσεφόνης" του Νίκου Γκάτσου
Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες
ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο
τώρα πετάνε αποτσίγαρα οι τουρίστες
και το καινούργιο πάν να δουν διυλιστήριο.
Κοιμήσου Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς.
ΠΗΓΕΣ
https://www.iama.gr/ethno/Therm/sarakiwt.html
https://www.powerhealth.gr/igiei-osta-kai-arthrosis-simpliromata-diatrofis/
https://apolloniannutrition.gr/hondroitini__theiiki_/
https://www.vimaonline.gr/20/article/7334/ta-iamatika-nera-ths-limnhs-boyliagmenhs
https://thermalmedicineacademy.gr/papers/XRUSOSPATHI.pdf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5397653/
Σύσκεψη στην Αθήνα με συμμετοχή Καλογήρου – Γαληνού για το «Σάρλιτζα Παλλάς» – LesvosNews.gr
Χαρακτηρίζονται σαν θειούχα,θειική κερατάνη, θειική δερματάνη θειική ηπατάνη