Αρχική Σελίδα > Το Ενδοκρινικό Σύστημα των Οργανισμών Μέρος Τρίτο. Αντιδράσεις των κυττάρων και επικοινωνία μεταξύ τους όταν ο οργανισμός απειλείται από μικροβιακούς παράγοντες

Το Ενδοκρινικό Σύστημα των Οργανισμών Μέρος Τρίτο. Αντιδράσεις των κυττάρων και επικοινωνία μεταξύ τους όταν ο οργανισμός απειλείται από μικροβιακούς παράγοντες

Της Δήμητρας Σπανού καθηγήτριας Χημικού

Η παρουσία μικροροοργανισμών στον μεγαλοοργανισμό δεν απασχολεί πάντα το ανοσοποιητικό σύστημα του μεγαλοοργανισμού. Επίσης η παρουσία και κάποου συγκεκριμένου είδους μικροοργανισμού, δεν έχει την ίδια επίδραση (λοιμογόνο ή μη) σε διάφορους οργανισμούς και είναι αλήθεια σε γενικές γραμμές αυτό που ακούγεται, ότι δηλαδή ασθένειες που προσβάλλουν τα ζώα δεν προσβάλλουν τον άνθρωπο και αντίστροφο. Ακόμα είναι αλήθεια ότι άλλοι μικροοργανισμοί γενικά λοιμογόνοι ευνοούνται από το κρύο ή την ζέστη την παρουσία ή όχι οξυγόνου τις βιταμίνες ή τις ορμόνες που βρίσκονται στον μεγαλοοργανισμό. Το γεγονός είναι πως η ζωή αυτών των ανεξερεύνητων ειδών ζωής έχει το δικό της ευνοικό ή δυσμενές περιβάλλον ανάλογα με το είδος τους. Έτσι το κάθε κύτταρο οφείλει να διαθέτει μηχανισμούς αναγνώρισης με τους οποίους θα αναγνωρίζει τα ίδια ή τα ξένα κύτταρα που βρίσκονται κοντά και ανάλογα θα ανταποκρίνεται.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

Η κυτταρική μεμβράνη αποτελείται κυρίως από φωσφολιπίδια της γλυκερόλης που το ποσοστό τους δεν είναι σταθερό και είναι χαλαρά ενωμένα μεταξύ τους, ώστε η μεμβράνη να έχει ρευστότητα και ευκαμψία

(κυτταρική μεμβράνη)

Το αποτέλεσμα της παράθεσης στην μεμβράνη δομικών συστατικών όπως τα φωσφολιπίδια που εμφανίζουν υδρόφιλες και υδρόφοβες περιοχές και προσανατολίζονται ανάλογα έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη πολικότητας της κυτταρικής μεμβράνης. Με την διατήρηση ή η μεταβολή αυτής της πολικότητας (που μπορεί να συμβεί με την πρόσδεση κάποιου άλλου μορίου σε περιοχή της μεμβράνης) σχετίζονται διεργασίες όπως εμβρυογένεση των ζωικών οργανισμών, η μετανάστευση των αξόνων και η αύξηση του νευρίτη στα νευρικά κύτταρα, η ενδοκυτταρική μετακίνηση των πρωτεϊνών και των οργανιδίων

(περιπτώσεις λιπίδιων)

Μια περίπτωση λιπιδίων που βρίσκονται στο εξωτερικό μέρος της μεμβράνης είναι τα γλυκολιπίδια (ενωμένα με σάκχαρα) που βρίσκονται στο εξω μέρος της με εκτεθειμένο το μόριο του σακχάρου. Αυτά, θεωρούνται ότι είναι υπεύθυνα για την αναγνώριση των κυτταρων μεταξύ τους και από τις δυο πλευρές, όπως επίσης και για την διακυτταρική προσκόλληση δύο κυττάρων μέσω υδατανθράκων και ειδικούς υποδοχείς κυτταρικής επιφάνειας.

Όπως επίσης και την προσρόφηση μορίων πάνω στην μεμβράνη.

Αυτή η κατευθυνόμενη προσκόλληση κυττάρων την συναντάμε όχι μόνο μεταξύ ομοίων κυττάρων αλλά και

1. Σε περιπτώσεις μόλυνσης από βακτήρια και ιούς σε επαφή με τα κύτταρα του μεγαλοοργανισμού

2. Στην επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων κατώτερων ευκαρυωτικών,

3. Σε ειδική περίπτωση σύνδεσης του σπέρματος στο ωάριο

4. Στην επανακυκλοφορία των λεμφοκυττάρων,

Νεώτερες έρευνες αποκαλύπτουν ότι πρόκειται για μηχανισμούς μιας πιθανής χημική γλώσσας υδατανθράκων μεταξύ των κυττάρων

(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6661558)

ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ ΣΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Θεωρητικά ο εντοπισμός, αναγνώριση, πρόσδεση και ακινητοποίηση των μικροοργανισμών είναι το αποτέλεσμα της δράσης των αντισωμάτων. Τα αντισώματα (ανοσοσφαιρίνες) με σχήμα Υ που είτε βρίσκονται στα Β λεμφοκύτταρα από την αρχή ή παράγονται από τα τροποποιημένα Β λεμφοκύτταρα που λέγονται πλασματοκύτταρα. Είναι γλυκοπρωτείνες που ανήκουν στην οικογένεια των αιμοσφαιρινών και αναγνωρίζει το καθένα μια συγκεκριμένη περιοχή του εισβολέα (βακτηρίου, ιού ) ή και προβληματικού κυττάρου του οργανισμού , που είναι χημικά συγγενική. Συνδέεται εκεί και είτε απλά βοηθά στον εντοπισμό του κυττάρου ,που πρέπει να καταστραφεί σην συνέχεια από κύτταρα του ανοσοποιητικού , ή και το καταστρέφει

Προσκολώνται επίσης και σε άλλα κύτταρα του π.χ. στα ΝΚ κύτταρα ή τα μακροφάγα κύτταρα, σαν κατα κάποιο ττρόπο εξοπλισμός τους , ώστε να πετύχουν τον στόχο τους , που είναι η εξόντωση του εισβολέα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ Β ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ,

Όπως αναφέραμε, τα αντισώματα, πριν ελευθερωθούν σαν γλυκοπρωτεινικά μόρια, υπήρχαν επίσης συνδεδεμένα στην μεμβράνη των Β λεμφοκυττάρων . Ο αριθμός των αντισωμάτων αυτών που είναι σε συνδεδεμένα κάθε ένα τέτοιο κύτταρο είναι 50-100 χιλιάδες διαφόρων τύπων ανάλογα την περίπτωση. Μερικοί τύποι με τις συμβολικές τους ονομασίες IgG, IgM, IgA.

ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ;

Οι διάφορες κατηγορίες των κυττάρων του ανοσοποιητικού προέρχονται αρχικά στον μυελό των οστών (αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα),. Είναι αρχέγονα κύτταρα (με ιδιότητες βλαστοκυττάρων δηλαδή κυττάρων που μπορούν να τροποποιηθούν)

Αποτελούν βάση όλων των κυτταρικών τύπων αίματος (μονοκύτταρα, μακροφάγοι, ουδετερόφιλα, βασεόφιλα, ηωσινόφιλα, ερυθρά αιμοσφαίρια, μεγακαρυοκύτταρα/ αιμοπετάλια, δενδριτικά κύτταρα) και λεμφοειδούς γενεαλογίας (Τ- Κύτταρα, Β-Κύτταρα και ΝΚ κύτταρα).

Από αυτα όσα μεταφέρονται απ ευθείας σε διάφορους ιστούς τα βρίσκουμε σαν φαγοκύτταρα
Άλλα μεταναστεύουν σε όργανα του ανοσοποιητικού. (θυμός αδένας, σπλήνα κ.α.). Εκεί (και εφόσον είναι βλαστοκύτταρα) διαφοροποιούνται ανάλογα, συνήθως περισσότερες από μια φορές, με κλωνοποίηση και τα γνωρίζουμε σαν Τ λεμφοκύτταρα, Β λεμφοκύτταρα ΝΚ κύτταρα κ.α.

ΚΥΤΤΑΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ

Τα αντιγόνα προσλαμβάνονται από κύτταρα παρουσίασης ή από μόρια ιστοσυμβατότητας (MHC).

Ο ΠΟΛΛΑΠΛΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

Από τα αρχέγονα πολυδύναμα κύτταρα του μυελού, τα Τ λεμφοκύτταρα είναι αυτά που παράγονται στον θυμό αδένα. Εκεί υπάρχει το κατάληλο περιβάλλον για να ωριμάσουν τα αρχικά ανοσοποιητικά και να διαφοροποιηθούν σε Τ λεμφοκύτταρα.

Είναι οι πρώτοι ανιχνευτές : Τα Τ λεμφοκύτταρα διαθέτουν υποδοχείς στην κυτταρική τους μεμβράνη. (T cellreceptor -TCR)

Οι υποδοχείς αυτοί συνδέονται με ένα παράγοντα που είναι ένα αντιγόνο που σχετίζεται με την ιστοσυμβατότητα (MHC).

Δεν υπάρχει πάντα λόγος ανησυχίας Αυτό όμως δεν προκαλέι πραγματική διέγερση γιατί η σύνδεση είναι αρκετά εκφυλισμένη μιας που και άλλοι υποδοχείς συνδέονται χαλαρά με τον ίδιο παράγοντα (MHC), αλλά και ο ίδιος υποδοχέας συνδέεται επίσης και με άλλα αντιγόνα.

Αυτό που αλλάζει την κατάσταση και προκαλεί διέγερση των Τ λεμφοκυττάρων είναι όταν κατά διάρκεια της οντογένεσης και σε νοσηρές καταστάσεις. εμπλέκεται εκτός από τον παράγοντας - αντιγόνο (MHC) και κάποιο πεπτίδιο (πεπτίδιο / MHC)

Εάν όμως εντοπίζουν ασύμβατα κύτταρα αντιδρούν στην συνέχεια

Με την ενεργοποίηση αυτή , συμβαίνουν στην συνέχεια μια σειρά βιοχημικά γεγονότα που προκαλούνται από ένζυμα που συνδέονται, συν-υποδοχείς, εξειδικευμένα μόρια προσαρμογέα και ενεργοποιούνται ή απελευθερώνονται παράγοντες μεταγραφής.

Αυτό που ενεργοποιεί τα Τ λεμφοκύτταρα είναι μια κατηγορία αντιγόνων (θυμοεξαρτώμενα αντιγόνα)

Δεν εκκρίνουν αντισώματα

Συνεργάζονται όμως με τα Β λεμφοκύτταρα για την παραγωγή αντισωμάτων

Κατά κάποιον τρόπο "συμπυκνώνουν" το αντιγόνο που το δεσμεύουν στην επιφάνειά τους ,μέσω πρωτεινικών ομάδων του. 'Ετσι προκαλούν μεγάλη συγκέντρωση απτινικών ομάδων που με αυτόν τον τρόπο διεγείρουν αποτελεσματικά τους υποδοχείς των Β λεμφοκυττάρων για αποτελεσματική παραγωγή αντισωμάτων. Αντίστοιχο αποτέλεσμα πετυχαίνουν και μέσω της έκκρισης κάποιας ειδικής ουσίας με διαφορετική δράση.

Επηρεάζουν μακροφάγα κύτταρα με τις λεμφοκίνες που εκκρίνουν και τα ενεργοποιούν

ΤΑ Β ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΑΚΡΟΒΙΑ ΜΝΗΜΟΝΙΚΆ ΚΥΤΤΑΡΑ ΚΑΙ ΠΛΑΣΜΑΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

Όμως σε μια δεύτερη φάση θα συναντήσουμε στον οργανισμό να κυκλοφορούν όχι μόνο αντισώματα στην μεμβράνη κυττάρων αλλά και ελεύθερα ανtισώματα. (Ελευθερώνεται βέβαια το μέρος που δεν ανήκει στην μεμβράνη). Τα κύτταρα που ελευθερώνουν τα ελεύθερα αντισώματα είναι τα πλασματοκύτταρα που είναι τροποποιημένα Β λεμφοκύτταρα . Τα Β λεμφοκύτταρα, αφού μεταναστεύσουν σε περιφερειακά λεμφοποιητικά όργανα μετατρέπονται σε μακρόβια μνημονικά κύτταρα και σε πλασματοκύτταρα

Η αλλαγή αυτή οφείλεται σε μεταβολές που συμβαίνουν στα Β λεμφοκύτταρα όταν έρχονται σε επαφή με αντιγόνα ή Τ λεμφοκύτταρα

Στο ανοσοποιητικό σύστημα συναντάμε διαρκώς το φαινόμενο της ενεργοποίησης κυττάρων ή και της μετατροπής κυττάρων σε κάποιο άλλο είδος τροποποιημένο , (όταν σε αυτά επιδρούν εξωτερικοί παράγοντες). Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να είναι, η επαφή με κάποιο άλλο κύτταρο ή κάποια ουσία. Ο στόχος είναι να γίνουν τα κύτταρα αυτά κατάλληλα για να ανταπεξέλθουν στην εισβολή των μικροβίων και να αποκαταστήσουν την υγεία. Οι μηχανισμοί είναι αυτοί της επικοινωνίας των κυττάρων , που αναφέρονται στο πρώτο μέρος.

Πολλή συνηθισμένη σε αυτόν τον κόσμο , είναι η συνεργασία μεταξύ κυττάρων του ανοσοποιητικού για τον κοινό στόχο. Όχι μόνο τα Τ λεμφοκύτταρα που "πυκνώνουν " τον μικροβιακό παράγοντα και έτσι ενεργοποιούν α Β λεμφοκύτταρα, αλλά συνεργασία και των Τ λεμφοκυττάρων με τα μακροφάγα κύτταρα τα οποία τα Τ λεμφοκύτταρα έλκουν τα δεύτερα και τα συσσωρεύουν στις εστίες της λοίμωξης .

Σε άλλες περιπτώσεις ακόμα συντελούν στον μεταβολισμό κυττ αρων και την ενεργοποίησή τους .

Σε άλλες περιπτώσεις 'ομως πρωτεΐνες- ενεργοποιητές που παράγονται από μικροοργανισμούς, μπορούν να εισέλθουν στον πυρήνα του κυττάρου ξενιστή, και ενεργοποιήσουν την μεταγραφή των γονιδίων αυτών που βοηθούν στην βακτηριακή λοίμωξη

Τέλος παράγοντες μεταγραφής, που σχετίζονται με την ογκογένεση ή την ογκοκαταστολή , βοηθούν στη ρύθμιση του κυτταρικού κύκλου και ρυθμίζουν τις κυτταρικές διαιρέσεις

Από όσο φαίνεται ο παράγοντας μεταγραφής ενεργοποιείται με την σύνδεσή του με ένα σηματοδοτικό μόριο (συνδέτης).

Όμως υπάρχουν περιπτώσεις που αυτή η ενεργοποίηση οφείλεται σε φωσφωρυλιώσεις

ΜΗ ΕΙΔΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΟΥΝ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ

Τα φαγοκύτταρα: Τα κύτταρα αυτά είναι μακρόβια, περιέχουν λυσοσώματα και επιτίθενται και σκοτώνουν μικροοργανισμούς

Ενεργοποιούνται από παράγοντες που εκκρίνουν τα Τ λεμφοκύτταρα, από μικροβιακές τοξίνες ή από διπλόστηλο RNA. Το μέγεθός τους αυξάνεται και αποκτούν κυματιστή κυτταρική μεμβράνη. Σκοτώνουν μικροοργανισμούς που πολλαπλασιάζονται ενδοκυττάρια

Τα φονικά κύτταρα Κ

Επενδεδυμένα με ανοσοσφαιρίνες IgG στο αίμα στην σπλήνα λεμφαδένες κι αλλού σκοτώνουν κύτταρα-στόχους . Δεν έχουν επιφανειακές ανοσοσφαιρίνες και δεν φαγοκυτταρώνουν

ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΤΟ ΑΝΤΙΓΟΝΟ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΙΣΩΜΑ

Τα αντιγόνα είναι χαρακτηριστικές περιοχές του μικροοργανισμού ή τοξίνες του, που μπορούν να προκαλέσουν την ανοσολογική απόκριση, δηλαδή την παραγωγή αντισωμάτων. Τα περισσότερα φυσικά αντιγόνα είναι πρωτείνες ή πολυσακχαρίτες πολύπλοκης διάταξης, δομής και χημικής σύστασης (τρισδιάστατης συνήθως δομής με αναδιπλώσεις και χαρακτηριστικές περιοχές). Στην εμφάνιση αντιγονικών ιδιοτήτων βοηθούν ορισμένα αμινοξέα όπως λευκίνη και αρωματικά, και της τυροσίνης όταν είναι σε εξωτερικές θέσεις των πλευρικών αλυσίδων του μορίου. Επίσης συναντούμε δισουλφιδικούς δεσμούς στις αναδιπλώσεις των αλυσίδων. Το μοριακό βάρος του αντιγόνου και οι χαρακτηριστικές του ομάδες έχουν επίσης μεγάλη σημασία στην αντιγονική του ικανότητα. Είναι δυνατόν κάποιο θραύσμα του ανιγόνου που περιέχει μια τέτοια ομάδα να διεγείρει από μόνο του κάποιο ανοσοαρμόδιο κύτταρο. Το μοριακό βάρος αντιγόνων πρωτεινών ή πολυσακχαριτών μπορεί να είναι από 40000έως 1000000. Μετά από την προσβολή τους από μακροφάγα φαγοκύτταρα, ή άλλους τύπους κυττάρων του ανοσοποιητικού, οι διαλυτές πρωτείνες του μικροοργανισμού μεταβολιζονται από ένζυμα και αποβάλλονται με τα ούρα. Τμήματα αυτών όμως συνδέονται με κύτταρα του ανοσοποιητικού και με αυόν τον τρόπο αποκτούν μεγάλη αντιγονική ικανότητα δηλαδή ικανότητα να διεγείρουν άλλα ανοσοποιητικά κύτταρα για την παραγωγή αντισωμάτων κ.ο.κ.

Ιδιαίτερη σημασία για την σύνδεση του αντιγόνου με αντισώματα έχουν όχι μόνο οι χαρακτηριστικές του ομάδες με τις οποίες και συνδέεται αλλά και το PH , το σχήμα, η αλληλουχία η στερεοχημική δομή των τελικών δομικών στοιχείων που συγκροτούν τις καθοριστικές τους ομάδες. Για παράδειγμα η συμβολή του σουλφονικού μετα αμινοβενζόλιου ειναι σημαντική όπως και η θέση ορθο , μέτα ή παρα στον αρωματικό δακτύλιο

σουλφονικό αμινοβενζόλιο (ορθο) Μια από τις καθοριστικές ομάδες αντιγόνου.

Άλλες τέτοιες ομάδες μπορεί να είναι πολυπεπτίδια, ή από τους πολυσακχαρίτες, τριόζες ,πεντόζες ή εξόζες

Γενικά τα αντιγόνα είναι πολυδύναμα και έχουν 5-10 καθοριστικές ομάδες ή και περισσότερες και διακρίνονται σε διάφορους τύπους. Έχει σημασία το μοριακό βάρος του αντιγόνου ώστε να προκαλέσει αντίδραση.

Τα αντισώματα είναι ανοσοσφαιρίνες και χημικά είναι γλυκοπρωτείνες

Αποτελούνται από μια βασική μονάδα από 2 ζευγάρια πεπτιδικών αλυσίδων που συνδέονται μεταξύ τους με διάφορους τύπους δισουλφιδικούς δεσμούς που εντοπίζονται σε συμμετρικές θέσεις. Ανάλογα με την αλληλουχία των αμινοξέων στις βαρειές αλυσίδες εμφανίζονται 5 τάξεις ανοσοσφαιρινών IgG, IgM, IgA, IgD, IgE.

Οι βαρειές αλυσίδες αποτελούνται από 440-450 αμινοξέα ενώ οι ελαφριές από 109 έως 118

Στις άκρες των αλυσίδων και κοντά στο Ν, υπάρχουν τμήνατα αλληλουχίας αμινοξέων που χαρακτηρίζονται από μικρή ή και μεγάλη μεταβλητότητα.

ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ (ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ) ΤΡΟΠΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Δηλαδή αλλάζει η σειρά σύνδεσης των αμινοξέων υπάρχουν ακόμα αντικαταστάσεις και απώλειες. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, αλλά προετοιμάζει το αντίσωμα να δημιουργήσει την κατάλληλη στερεοχημική διάταξη, ώστε να συνδεθεί με το εκάστοτε τύπο αντιγόνου που θα προκύψει. Δηλαδή την εξειδίκευση του αντισώματος.

Μάλιστα δημιουργεί και ειδικές θέσεις (σχισμές ) για να υποδεχθεί την υπερέχουσα ομάδα για την ανοσία του αντιγόνου.

Ορισμένες φορές υπάρχουν ένζυμα που επιδρούν σε ορισμένες θέσεις του αντισώματος και το διασπόυν σε δυο ή τρία θραυσματα ανάλογα με το ένζυμο. Ορισμένα θραύσματα διατηρούν την ικανότητα να συνδέονται με αντιγόνα σε ευδιάλυτα σύμπλοκα, κάποιο τρίτο δεν την έχει (Fe) το οποίο και κρυσταλλώνεται.

Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν περιπτώσεις που η σύνδεση αντιγόνου - ανισώματος είναι αδύνατη

ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΥΝ ΤΟ ΑΝΤΙΓΟΝΟ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΙΣΩΜΑ

Οι δυνάμεις που συνδέουν το αντιγόνο με το αντίσωμα είναι παρόμοιες με αυτές που αναπτύσσονται ανάμεσα σε δυο πρωτείνες ή άλλα μακρομόρια.

Στους μικροοργανισμούς ή τα ξένα κύτταρα σαν αντιγόνα λειτουργούν οι καταλήξεις των ολιγοσακχαριτών των γλυκοπρωτεινών του κυτταροπλάσματος που διεγείρουν

Ελκτικές , ανάμεσα σε ιοντικές ομάδες δυο πρωτεινών αντιθέτου φορτίου, υδρογονικοί δεσμοί ανάμεσα σε υδρόφιλες (OH-, NH3+) και καρβοξυλικές (COOH-)., υδρόφοβες ανάμεσα σε υδρόφοβα αμινοξέα και Van der Waals από τις αλληλοεπιδράσεις των εξωτερικών σοιβάδων των ηλεκτρονίων. όλες αυτές οι δυνάμεις προυποθέουν στενή επαφή του αντιγόνου με το αντίσωμα.

ΤΑ ΕΡΥΘΡΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΛΟΓΗ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΜΕ ΤΑ ΑΝΟΣΟΚΥΤΤΑΡΑ

ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ ,ΟΤΑΝ ΕΙΣΑΧΘΟΥΝ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια προέρχονται κι αυτά από τον μυελό των οστών σαν αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα. Στο κυτταρόπλασμά τους περιέχουν αιμοσφαιρίνη μια πρωτείνη με την οποία γίνεται η δέσμευση του οξυγόνου και η μεταφορά του στους ιστούς.

Στην μεμβράνη του είναι δυνατόν να συναντήσουμε αντιγονικές ουσίες. Από την ανάλυση των πρωτεινών της μεμβράνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων βρέθηκε μια διαμεμβρανειακή πρωτείνη η γλυκοφορίνη που έχει μια υδρόφοβη περιοχή κοντά στο (COOH) που συνδέεται με λιπίδια και μια υδρόφιλη προς το έξω μέρος κονά στο (NH3) και σε αυτό το άκρο προσκολλώνται πολυσακχαρίτες . Η γλυκοφορίνη περιέχει αντιγονικές περιοχές και συναντάμε αντιγόνα για την γρίπη, για μια συγκολιτίνη των κόκκων του σιταριού, για το σύστημα ομάδων αίματος Α,Β,Ο, για το σύστημα ΜΝ

Τώρα ξέρουμε πως

Η ανοσία του οργανισμού εξασφαλίζεται από τις ανοσοσφαιρίνες του πλάσματος που ονομάζονται και αντισώματα.

Στο αίμα του κάθε οργανισμού δεν πρέπει βρίσκονται ποτέ αντίστοιχα αντισώματα-συγκολητίνες που να ταιριάζουν με τα συγκοληινιγόνα - αντιγόνα των κυττάρων του (στην συγκεκριμένη περίπτωση ερυθρών αιμοσφαιρίων) γιατί αλλιώς τέτοια αντισώματα θα προσκολλούνταν σε αυτά τα κύτταρα που έχουν τα αντίστοιχα αντιγόνα οπως γίνεται όταν προκαλείται ανοσολογική απόκριση.

Υποδοχείς- αντιγόνα στην μεμβράνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων που από αυτές καθορίζεται η Ομάδα Αίματος Α,Β, ΑΒ, Ο

Στο αίμα ενός οργανισμού φυσιολογικά, δεν υπάρχουν ποτέ στο πλάσμα του αίματος αντισώματα που να ταιριάζουν με τα αντιγόνα της μεμβράνης

Στην περίπτωση ερυθρών αιμοσφαιρίων, εάν κατά λάθος εισαχθούν στο αίμα ξένα ερυθρά αιμοσφαίρια με αντισώματα αντίστοιχα των αντιγόνων που υπάρχουν στην μεμβράνη τους , τότε έχουμε συγκόλληση των αντισωμάτων ή των Β κυρίως λεμφοκυττάρων με τα ερυθροκύτταρα που σχηματίζουν 'ρόδακες" μεταξύ τους (συγκόλληση)

(COOH)

Συνδεση αντιγονου - αντισώματος