της Δήμητρας Σπανού Χημικού, καθηγήτριας 1ου Γυμνάσιου Δάφνης
ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Υπάρχουν πολλές ουσίες φυσικές ή τεχνιτές που εμφανίζουν δράση κατά του καρκίνου και των οποίων μελετώνται οι ιδιότητες. Πολλές είναι ουσίες από φυτά ή ζώα
Η αντικαρκινική τους δράση είναι διαφόρων τύπων όπως θάνατος καρκινικών κυττάρων, αναστολή πολλαπλασιασμού, απόπτωση, παρεμπόδιση κυτταρικής διαίρεσης στην μίτωση, παρεμπόδιση μεταστασης κ.α.
Πολλά είναι τα φυτά που εμφανίζουν αντικαρκινική δράση όπως τα σταυροειδή λαχανικά του χειμώνα μπρόκολο, λαχανίδα, κ.α. (σουλφοραφάνηάνη)
τα σταφύλια, ο άνηθος, ο μαϊντανός, τα φυτά που περιέχουν κατεχίνες (μαύρο σταφύλι, τσάι, μήλο, κακάο κ.α.) το ρόδι , μύρτιλα (φαινόλες) καρύδια
Εδώ αναφέρονται οι αντικαρκινικές ιδιότητες κάποιων γνωστών από αυτά
Η αντικαρκινικη δραση της ουσίας κουρκουμίνη από το φυτό κουρκουμάς
Κουρκουμίνη ( Μια από τις δραστικες ουσίες τς ρίζας του φυτού κουρκουμας (χρυσόριζα).
Από αυτό το κατεργασμένο συστατικό παίρνουμε την κουρκουμίνη (Ε100ι) μια κρυσταλλική σκόνη που παίρνει από κίτρινο έως κόκκινο χρώμα ανάλογα με το PH χρησιμοποιούνται και είναι η κύρια χρωστική του κουρκουμά
Δυσδιάλυτη σε νερό σε ουδέτερο ή όξινο PH μπορούμε να ομογενοποιήσουμε θερμαίνοντας ελαφρά έως 70 ή 80 βαθμούς Κελσίου και φιλτράροντας το ομογενοποιημένο μίγμα μετά. Από πειράματα φαίνεται να έχει καλή διαλυτότητα σε ελαιόλαδο και οινόπνευμα.
Στην κετονική μορφή της,
περιέχει το σπάνιο, για φυσικό, είδος συνδυασμό,
να έχει δυο δακτύλιος στις άκρες με ένα υδροξύλιο και μια μεθυλενομάδα ο καθένας, και δυο κετονικών ομάδων που βρίσκονται εκατέροθεν μιας μεθυλενικής σε μια αλυσίδα 7 ατόμων με δυο αιθυλενικούς διπλούς δεσμούς . Η μορφή αυτή μετατρέπεται σε ενολική με μετατόπιση του διπλού δεσμού στην αλυσίδα.
Πρόσφατα πειράματα έδειξαν ότι η δράση της σε μοριακό επίπεδο οφείλεται στην σύνδεσή της με μοριακούς υποδοχείς, που έχει αποτέλεσμα να μπλοκάρει την διείσδυση στο κύτταρο άλλων βλαβερών ουσιών όπως συνθετικά οιστρογόνα ή όπως οι διοξίνες και το DDT όπως επίσης και οιστρογόνα του καρκίνου του μαστού .
Σαν φάρμακο χορηγείται μαζύ με πιπερινη γιατί έχει αποδειχθεί πως έτσι η βιοδιαθεσιμότητά της αυξάνει στο 20πλάσιο.
Η πιπερίνη , εμποδίζει την δράση ενζύμων που σχετιζονται με τον μεταβολισμό της .Αυτά μπορεί να είναι ένζυμα για τον μεταβολισμό φαρμάκων, θρεπτικών ουσιών. Αυτό βοηθά την κουρκουμπίνη ( η οποία μεταβολίζεται σύντομα) , η δράση της να παραμένει μεγαλύτερο διάστημα.
Έχει αντιφλεγμονώδη, αντιοξειδωτική, αντιβακτηριακή, αντικαρκινική δράση και αντι αμυλοείδωσης. Ενισχύει το ανοσοποιητικό βοηθώντας την δράση των μακροφάγων κυτάρων του.
Έρευνες το 2009 έδειξαν ότι η αντικαρκινική της δράση οφείλεται σε ιδιότητά της να διαχωρίζει τα αντικαρκινικά κύτταρα από τα υγειή και να τα σκοτώνει
Η αντικαρκινική δράση της αρτεμισίνης από το φυτό Αρτεμισία (Αψιθιά)
Τα καρκινικά κύτταρα απαιτούν καθώς πολλαπλασιάζονται γρήγορα, απαιτουν μεγαλύτερες ποσότητες σιδήρου στον ενδοκυττάριο χώρο , που είναι απαραίτητος για την διαδικασία της μίτωσης. Τον σίδηρο προσλαμβάνουν οι υποδοχείς τρανφερίνης πάνω στην κυτταρική μεμβράνη. Στο καρκινικό κύτταρο αυτοί οι υποδοχείς είναι αυξημένοι λόγω της ανάγκης του για πρόσληψη σιδήρου.
Η αρτεμισίνίνη και τα ανάλογά της δείχνουν αυξημένη προτίμηση (εκλεκτικότητα) στα κύτταρα αυτά
Η αρτεμισινίνη είναι ένα λακτόνη ενός σεσκοτερπένιου 
(Λακτόνες είναι κυκλικοί εστέρες υδροξυοξέων)
Όταν η αρτεμισινίνη περιέχει στο μόριό της έναν φαρμακευτικά δραστικό υπεροξειδικό δεσμό που όταν έρθει σε επαφή με υψηλά επίπεδα σιδήρου, η γέφυρα υπεροξειδίου γίνεται ασταθής και διασπάται, και απελευθερώνονται οξειδωτικές ρίζες που είναι τοξικές για τα κύτταρα (τα καρκινικά) και προκαλούν οξειδωτικό στρες.
Η δράση της αρτεμισίνης μαζύ με σίδηρο έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού
Η αρτεμισινίνη λαμβάνεται από την αρτεμισία με ψυχρή εκχύλιση γιατί με θερμή οι υπεροξειδικοί δεσμοί κατατρέφονται και παύει η φαρμακευτική της δράση πυ συνίσταται στην απελευθερωση οξειδωτικών ριζών.
Εκτός από τις οξειδωτικές ρίζες που καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα έχουν ανιχνευτεί και άλλοι τρόποι, όπως για παράδειγμα η επίδραση της αρτεμισινίνης και άλλων αντιστοίχων ουσιών στην έκφραση γονιδίων (ογκοκατασταλτικών)
Μια δεύτερη πιθανή ερμηνεία της αντικαρκινικής δράσης που προκαλεί η αρτεμισίνη και τα ανάλογά της οφείλεται στην αναστολή του κυτταρικού κύκλου των καρκινικών κυττάρων σε ορμονοεξαρτώμενο (MCF-7 και T47D, που ανταποκρίνονται σε οιστρογόνα) καρκίνο του στήθους σε πρώιμη φάση αυτών. Η αρτεμισίνη θεωρείται ότι διαταράσσει την απόκριση των υποδοχέων των οιστρογόνων και διακόπτει την ανάπτυξη εφόσον αυτή είναιορμονοεξαρτώνενη
Διακοπή του κυτταρικού κύκλου καρκινικών κυττάρων του προστάτη LNCaPμε την αναστολή έκφρασης δύο γονιδίων που συνδέονται με φάση της ανάπτυξης, αλλά επίσης και , την ενίσχυση προσκόλησης ανασταλέα κυκλίνης που παίρνει μέρος στην συνέχεια
Εμποδίζει την μεταγραφή των καρκινικών κυττάρων εφόσον έχει βρεθεί ότι επιρρεάζει την φωσφορυλίωση της σερίνης που απαιτείται για περαιτέρω λειτουργία ενός παράγοντα μεταγραφής
Η αρτεμισινίνη και η διϋδροαρτεμισίνη επιδρούν σε ηπατικά κύτταρα (Hep3B και HepG2) ανάλογα με τα κύτταρα του προστάτη Hep3B και HepG2 προκαλώντας αναστολή της φάσης G1 και μειωμένα επίπεδα κυκλίνης
Ανάλογα η αρτεμισίνη λειτουργει και σε καρκινικά κύτταρα ενδομητρίου Ishikawa με αναστολή της φάσης G1, μειώνοντας επίπεδα απαραίτητων πρωτεϊνών μεταγραφής καθώς και σε επιδερμικά κύτταρα ανθρώπινου καρκινώματος με αναστολή κυτταρικού κύκλου σε ακόμη πιο αρχικά στάδια.
Βρέθηκε ότι η αποτελεσματικοτητα της αντικαρκινικής δράσης της αρτεμισίνης πολλαπλασιάζεται αν αυτή συνδυαστεί με τον σίδηρο, ενώ τα φυσιολογικά κύτταρα δεν επιρρεάζονται.
Η αντικαρκινική δράση του χικορικού οξέος του φυτού ταραξάκο (ραδίκι) και της εχινάκειας
Το κιχωρικό οξύ που ανηκει στα φαινυλοπροπανοειδή εκτός από το το ραδίκι και είναι εστέρας του καφεϊκού και του τρυγικού οξέος. 
Το βρίσκουμε και σε άλλα φυτά όπως τον βασιλικό, το βάλσαμο λεμονιού και πολλά υδρόβια φυτά.
Το κιχωρικό οξύ έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει την φαγοκυττάρωση (αλλά και αναστέλει την δράση της υαλουρονιδάσης που είναι ένα ένζυμο που διασπά το υαλουρονικό οξύ)
¨Οπως και με την αρτεμισίνη έτσι και στο καφεϊκό οξύ, έρευνες απέδειξαν ότι με την προσθήκη χηλικών ανοργάνων ιόντων (όπως ιόντων σιδήρου) οι αντιιικές ιδιότητες αυξάνονται πάρα πολύ.
Ο μηχανισμός δράσης για τα χηλικά καφεϊκά οξέα εμφανίζεται νωρίς στον κύκλο αναπαραγωγής του ιού και για ιούς όπως του έρπη, της δαμαλίτηδας και του Έμπολα
Δήμητρα Σπανού
ΠΗΓΕΣ
https://195.134.76.37/chemicals/chem_artemisinin.htm
https://195.134.76.37/chemicals/chem_taxol.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page
file:///C:/Users/dimsp/Documents/%CF%87%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%B9%CE%B1/%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%B5%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B9%CE%B1%20annuaTO%20BOTANO%20%CE%A0%CE%9F%CE%A5%20%CE%A3%CE%9A%CE%9F%CE%A4%CE%A9%CE%9D%CE%95%CE%99%20%CE%A4%CE%9F%2098%25%CE%A4%CE%A9%CE%9D%20%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%9A%CE%99%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%A9%CE%9D%20%CE%9A%CE%A5%CE%A4%CE%A4%CE%91%CE%A1%CE%A9%CE%9D%20%CE%A3%CE%95%20%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%9F%2016%20%CE%A9%CE%A1%CE%95%CE%A3%20-%203w.html
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0166354218305436
Σκόρδο: Ανήκει στην ομάδα των ουσιών που απενεργοποιούν τη δράση των ελεύθερων ριζών και τροποποιούν τη δράση των ενζύμων. Σύμφωνα με μελέτες, όσοι καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες σκόρδου αντιμετωπίζουν μειωμένες πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο.
Πράσινο τσάι: Πλούσιο σε κατεχίνες, το πράσινο τσάι επιβραδύνει ή και αποτρέπει την επέκταση των καρκινικών κυττάρων. Η συχνή κατανάλωσή του προστατεύει από αρκετές μορφές καρκίνου.
Σπανάκι: Περιέχει νεοξανθίνη η οποία φαίνεται να συμβάλλει στην αυτοκαταστροφή των καρκινικών κυττάρων του προστάτη και στην αναστολή της παραγωγής τους. Επίσης, περιέχει σε μεγάλη ποσότητα φλαβονόλη κεμπφερόλη, η οποία υποστηρίζεται ότι μειώνει κατά 40% την πιθανότητα καρκίνου των ωοθηκών και καρκίνου του εντέρου.
Όσπρια: Το 20% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε φυτικές ίνες και φυλλικό οξύ περιέχεται στα όσπρια. Η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ το φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο για τη σύνθεση του DNA και τον έλεγχο του κυτταρικού πολλαπλασιασμού.
Κουνουπίδι: Ως ασπίδα στον καρκίνο του παχέος εντέρου λειτουργεί το κουνουπίδι, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες. Συστήνεται να καταναλώνεται όσο το δυνατόν λιγότερο επεξεργασμένο. Η αντικαρκινική του δράση οφείλεται στο ότι περιέχει βιταμίνη C, μαγγάνιο, β-καροτένιο, κρυπτοξανθίνη, καφεϊκό οξύ, κιναμωμικό οξύ, φερουλικό οξύ, κερκετίνη, ρουτίνη και καεμφερόλη.
Ψάρια: Αντικαρκινικές ιδιότητες εμφανίζουν τα λιπαρά ψάρια, χάρη στα ω-3 λιπαρά οξέα τους και στο εικοσιπενταενοϊκό οξύ, το εικοσιδυοεξαενοϊκό οξύ και το α-λινολεϊκό οξύ, τα οποία αναπτύσσουν αντιπολλαπλασιαστική, αντιφλεγμονώδη και αντιαγγειογενετική δράση.
Ντομάτα: Αντικαρκινικές ιδιότητες προσδίδει στην ντομάτα το λυκοπένιο. Εκτός από τη συνολική συνδρομή που προσφέρει στον οργανισμό μια δίαιτα πλούσια σε ντομάτες μειώνει, σύμφωνα με τους επιστήμονες, την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
Ρόδι: Σούπερ φρούτο χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς το ρόδι, το οποίο συνιστά πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών, τανινών και φλαβονοειδών. Πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν πως τα εκχυλίσματα του ροδιού μπορούν να εμποδίσουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων στον μαστό, τον προστάτη, στο έντερο και στους πνεύμονες.
Αβοκάντο: Πρόκειται για ένα φρούτο που περιέχει περσίνη, η οποία εμφανίζει αποτελεσματική δράση στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων του μαστού. Η φαρμακοβιομηχανία διεξάγει εκτεταμένες έρευνες ώστε να διερευνηθεί αν η εν λόγω τοξίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χημειοθεραπευτικός παράγοντας.