Δήμητρα Σπανού, συνταξιούχος καθηγήτρια χημικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
ΟΙ ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Οι χημικές ουσίες αποτελούνται από πολλά πανομοιότυπα μόρια και τα μόρια από άτομα δύο ή περισσότερα που συνδέονται μεταξύ τους με χημικούς δεσμούς. Εδώ θα αναφερθούμε στην απλή περίπτωση της συνένωσης ατόμων για τον σχηματισμό μορίων.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η τάση που κινεί τα άτομα να αποκτήσουν δομή ευγενών αερίων η οποία αποτελεί την σταθερότερη ενεργειακά κατάσταση για τα σωματίδια, δημιουργώτας τους χημικούς δεσμούς. Η διαδικασία αυτή που οδηγεί σε σώματα διαφορετικά από τα αρχικά, είτε μόρια -για τον ομοιοπολικό δεσμό- ή ιοντικές ουσίες - κρυστάλλους , για τον ετεροπολικό δεσμό, συνοδεύεται συνήθως από απελευθέρωση ενέργειας,
- Τα ηλεκτρόνια σθένους καθορίζουν την συμπεριφορά το ατόμου στις χημικές αντιδράσεις και την δημιουργία χημικών δεσμών
- Με ηλεκτρόνια της στοιβάδας σθένους του, κάθε ατόμου συμμετέχει στη δημιουργία μορίου είτε με ομοιοπολικό ή με ιοντικό δεσμό
Χημικός δεσμός είναι η ελκτική δύναμη που συνδέει άτομα ή ιόντα και επιτρέπει τον σχηματισμό μορίων χημικών ουσιών που περιέχουν δύο ή περισσότερα άτομα. (Ο όρος επεκτείνεται και σε αλληλεπιδράσεις μεταξύ ιόντων και μορίων που γενικά λέγονται δυνάμεις συνοχής αλλά εδώ δεν απασχολεί)
Αν και οι χημικοι δεσμοί θεωρούνται οι δύογνωστοί, ο ομοιοπολικός και ο ιοντικός (ετεροπολικός), στην πραγματικότητα οι χημικοί δεσμοί αυτοί είναι τεσσάρων ειδών:
Ομοιοπολικοί δεσμοί πο συγκροτούν μόρια
Ιοντικοί που συγρατούν ετεροπολικές -ιοντικές ενώσεις
Μεταλλικοί δεσμοί που συνδέουν τις Διμεταλλικές ενώσεις
Συντονισμένοι ομοιοπολικοί δεσμοί που δημιουργούν σύμπλοκα
Πληροφορίες και περισσότερες λεπτομέριες μπορούμε να έχουμε στο κεφάλαιο όπου διατυπώνεται η θέη ότι το είδος της σύνδεσης μεταξύ δύο ατόμων με την δημιουργία ιονικού ή ομοιοπολικού δεσμού γίνεται καθαρό με την μελέτη της ηλεκτρ
- Μετατροπή σε θετικά ιόντα
- Άτομα με ένα ηλεκτρόνιο στο κελύφους σθένους και συμπληρωμένες τις εσωτερικές στοιβάδες, είναι τα περισσότερο δραστικά, επειδή έχουν μικρή ενέργεια πρώτου ιοντισμού, έτσι, μπορούν σχετικά εύκολα να απομακρύνουν το μοναδικό ηλεκτρόνιο της εξωτερικής τους στοιβάδας και να μείνουν με τις εσωτερικές που είναι συμπληρωμένες που σημαίνει ότι:
- α. μετατρέπονται σε θετικά ιόντα
- β. αποκτούν δομή ευγενούς αερίου (αυτήν του αμέσως προηγούμενου στοιχείου στον περιοδικό πίνακα):
- περισσότερες αναφορές σε χημικούς δεσμούς , ομοιοπολικούς και ιοντικούς υπάρχουν στο δεύτερο μισό του κεφαλαίου
- Η ΧΗΜΕΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΗΝ ΥΛΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ . 3ο . Μεταβολές στην Εσωτερική Ενέργεια και Ενθαλπία κατά τον σχηματισμό μορίων, ιοντικών πλεγμάτων, συσσωματώσεων των δομικών ομοίων μονάδων (νανοσωματιδίων) της Ύλης