Δήμητρα Σπανού, συνταξιούχος καθηγήτρια χημικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΗΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ Ο ΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ
Χημική ένωση είναι μια σύνθετη ουσία που αποτελείται από συνδεδεμένα άτομα δύο ή περισσότερων χημικών στοιχείων. (ετεροπυρηνικά μόρια)
Τα άτομα είναι συνήθως διαφορετικά, ενίοτε όμως θεωρείται η σύνδεση δύο όμοιων ατόμων προς δημιουργία διατομικού μορίου (οξυγόνο, χλώριο κ.λ.π.) σαν χημική ένωση
Κατά τον σχηματισμό και διατήρηση των χημικών ενώσεων ισχύουν αρχές και νόμοι κάποιοι εκ των οποίων είναι οι Μεγάλοι Γενικοί Νόμοι της Φυσικής και της Φύσης, όπως για παράδειγμα οι νόμοι της θερμοδυναμικής, ο νόμος του ισοζυγίου, της διατήρησης και της μεταφοράς εφαρμοσμένοι στις χημικές διαδικασίες
Από την αρχή της ανακάλυψης των χημικών ενώσεων διατυπώθηκαν νόμοι της Χημείας που διασαφήνισαν την σχέση των χημικών στοιχείων σε μια χημική ένωση όπως ο νόμος της σταθερότητας σης σύνθεσης από τον Joseph Proust, 1799 που θεωρεί πως η χημική ένωση πρέπει να αποτελείται από τα ίδια χημικά στοιχεία
και η αναλογία των μαζών τους να είναι σταθερή και οι σχετικοί αριθμοί των ατόμων της να εκφράζονται σε ακέραιους αριθμούς
και στην συνέχεια ο νόμος των πολλαπλών αναλογιών από τον John Dalton 1803
για την περίπτωση που δύο στοιχεία σχηματίζουν περισσότερες από μια ενώσεις ισχύει ότι οι μάζες του ενός στοιχείου προς το άλλο σχετίζονται με μικρούς ακέραιους αριθμούς Παράδειγμα Fe2O3 και FeO
Και οι δύο αυτοί νόμοι ανοίγουν την παραδοχή ότι η ύλη αποτελείται από δομικές μονάδες, τα άτομα
Ο σχηματισμός χημικών ενώσεων από τα χημικά στοιχεία τους συνοδεύεται από μεταβολές στην ενέργειάς τους που εκφράζεται σαν μεταβολή της ενθαλπίας τους. Αυτό αναλύεται στο κεφάλαιο
Σύμφωνα με αυτό στις χημικές ενώσεις ο σχηματισμός τους από χημικά στοιχεία συνοδεύεται από έκλυση ενέργειας ή από απορρόφηση ενέργειας
Επίσης οι χημικές ενώσεις χωρίζονται σε ανόργανες και οργανικές
Από τις ανόργανες χημικές ενώσεις που δεν δημιουργούνται με βάση των άνθρακα (πλην οξειδίων και ανθρακικών αλάτων, καρβίδιων κυανυούχων ) διακρίνουμε μεγάλες ομάδες όπως τα οξείδια, τα υδροξείδια τα μη οξυγονούχα οξέα, τα νιτρίδια, τα άλατα, τα σύνθετα κ.α.
Από τις οργανικές χημικές ενώσεις που φτιάχνονται με βάση τον άνθρακα διακρίνουμε επίσης μεγάλες ομάδες (υδρογονάνθρακες, αλκοόλες αιθέρες, αλδεϋδες, κετόνες, εστέρες, οργανικά οξέα, υδατάνθρακες, λίπη κ.α.)
Δήμητρα Σπανού