Της Δήμητρας Σπανού, Χημικού, Καθηγήτριας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης 1ου Γυμνασίου Δάφνης
Η σημασία των Βιομορίων στην λειτουργία του Οργανισμού. Μέρος πρώτο:Τα Απαραίτητα Αμινοξέα στον Οργανισμό. Η βαλίνη , η λευκίνη η ισολευκίνη, η φαινυλαλανίνη , η τρυπτοφάνη, η μεθειονίνη , η αργινίνη, η ιστιδίνη και η θρεονίνη
Αμινιξέα που δίνουν ενέργεια : Η βαλίνη, η λευκίνη και η ισολευκίνη
Διακλαδισμένης αλυσίδας αμινοξέα είναι ,
τα αμινιξέα της έκτακτης ανάγκης , που με τον μεταβολισμό τους ελευθερώνουν γλυκόζη ή κετοσώματα για άμεση ενέργεια
Αμινοξέα με ινδολικό ή βενζολικό δακτύλιο
Τα αμινοξέα -πρόδρομοι νευροδιαβιβαστών , ορμονών και άλλων οργανικών ουσιών
που απαιτούν βενζοικό ή ινδολικό δακτύλιο
Η φαινυλαλανίνη (Phe) και η τρυπτοφάνη (trp)
Αμινοξέα προμηθευτές βασικών ομάδων για άλλα βιομόρια παρέχουν στον οργανισμό τις απαραίτητες χημικές ομάδες
όπως : αμινικές (NH2_), μεθυλικές(CH3-,) μονοανθρακικές (CH2-), θείο(S--),αμιδικές ομάδες
για την σύνθεση άλλων σημαντικών βιολογικών μορίων. Η λυσίνη (lys) η μεθειονίνη (Met) και η αργινίνη (arg)
Αμινοξέα ειδικών κατασκευών
Ειδικά αμινοξέα που χρησιμοποιούνται
στην κατασκεή μεταλλοπρωτεινών, στις φωσφωριλιώσεις και τις τροποποιήσεις αμινοξέων (φωσφωρυλιώση γλυκοζυλίωση κ.α.)
Η ιστιδίνη (His) και η θρεονίνη (Thr)
Η σημασία των Βιομορίων στην λειτουργία του Οργανισμού. Μέρος Δεύτερο. Τα ένζυμα και η σημασία τους στον Οργανισμό. Οξειδάσες, Υδρολάσες,, Λυάσες ,Τρανφεράσες, Συνθετάσες, Ισομεράσες
1.Οξειδάσες
που καταλύουν τις οξειδώσεις ουσιών που ανάγονται (ελλάτωση του αριθμού οξείδωσης ) με πρόσληψη ηλεκτρονίων ή αφαίρεση πρωτονίων
2. Υδρολάσες
που καταλύουν τις Υδρολύσεις οργανικών ουσιών δηλαδή την διάσπασή τους με την ταυτόχρονη πρόσληψη μορίων νερού.
3. Λυάσες
που καταλύουν το σπάσιμο δεσμών μέσα στα μόρια, χωρίς να γίνεται υδρόλυση
4. Τρανφεράσες
που καταλύουν την μεταφορά ομάδων από έναν δότη σε έναν αποδέκτη όπως οι φωσφορυλάσες, οι αποκαρβοξυλάσες, οι τρανσκετολάσες οι τρανζαμινάσες
5. Ισομεράσες
που καταλύουν την δημιουργία ισομερών των χημικών ουσιών , δηλαδή καταλύουν αλλαγές μέσα στο μόριο.
6. Συνθετάσες ή λιγάσες
Την συνένωση μορίων καταλύουν οι Συνθετάσες ή Λιγάσες
Η σημασία των Βιομορίων στην λειτουργία του Οργανισμού. Μέρος Τρίτο. Συνένζυμα και μέταλλα είναι συμπαράγοντες στην δράση ενζυμικών συστημάτων. Πολλά συνένζυμα είναι παράγωγα βιταμινών
1. Συνένζυμα των ενζύμων οξειδοαναγωγικών συστημάτων με ένζυμα τις οξειδοαναγωγάσες
α. οξειδοαναγωγικά συστήματα των πυρινονουκλεοτιδίων αποτελούνται από αδενίνη, νικοτιναμίνη, φωσφορικό οξύ και ριβόζη.
Είναι τα νουκλεοτίδια του νικοταναμίδιου NAD+ και NADP+(της ομάδας Β2). Μεταφέρουν Υδρογόνο
β. τα φλαβινοσυνένζυμα FMN και FAD
Οι φλαβοπρωτεινών (που βρίσκονται στον καρδιακό μυ, στο γάλα και τον κρόκο αυγού)
δ. το λιποικό οξύ
To λιποικό οξύ δρα σαν συνπαράγοντας , στο πολυενζυμικό σύστημα της πυροσταφυλικής αφυδρογονάσης κατά την μετατροπή του πυροσταφυλικού οξέος σε ακετοσυνένζυμοΑ.
ε. Συνένζυμο Q (CoQ Ουβικινόνη)
Συστατικό της αλυσίδας της αερόβιας μεταφοράς ηλεκτρονίων και συμμετέχει στην αερόβια κυτταρική αναπνοή η οποία παράγει ενέργεια κυρίως με την μορφή ATP.
Συνένζυμα των ενζύμων μεταφοράς ομάδων (τρανφεράσες)
α.Ενώσεις που μεταφέρουν φωσφορικές ομάδες είναι τα UTP , CTP, GTP, ITP κ.λ.π. και ακόμα 5αδενοσινοτριφωσφορικό οξύ (το γνωστό ATP).
β. Σχετικά με το ATP
Για τις τρεις άλλες ομάδες των ενζύμων, τις υδρολάσες, τις λιγάσες και τις λυάσες, οι συμπαράγοντες είναι μεταλλικά ιόντα
΄Συνένζυμα των ενζύμων λιγάσων. Η δισμουτάση του σουπεροξειδίου (SOD), που καταλύει την αντίδραση:
-
- ∙Ο2- + 2Η+ → Η2Ο2
- Η σημασία των Βιομορίων στην λειτουργία του Οργανισμού. ΜέροςΤέταρτο: Ενδογενείς και προσλαμβανώμενες αντιοξειδωτικές ουσίες, που προλαβαίνουν και σταματούν την καταστροφική δράση ελεύθερων ριζών στον οργανισμό.
Σχετικά με την χημεία των ελεύθερων ριζών
Η χημική δράση των ελεύθερων ριζών
Οι ελεύθερες ρίζες στην λειτουργία των ζωντανών οργανισμών
Οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και πως δημιουργούνται
Πότε οι ελεύθερες ρίζες δημιουργούν προβλήματα
Το οξειδωτικό στρες
Τα αποτελέσματα του οξειδωτικού στρες
Ποια είναι η δράση των ελεύθερων ριζών
Επίδραση των ελεύθερων ριζών σε πρωτείνες
Επίδραση τωων ελεύθερων ριζών σε γενετικό υλικό
Άλλες επιδράσεις των ελεύθερων ριζών
Οι φυσικές αντιοξειδωτικές ουσίες του οργανισμού
Αντιοξειδωτικές ουσίες που προσλαμβάνει ο άμθρωπος με την διατροφή
Βιταμίνες με αντιοξειδωτική δράση (βιταμίνη Α , βιταμίνη c, β καροτένιο)
Η βιταμίνη Ε (τοκοφερόλες)
Η βιταμίνη C (L ασκορβικό οξύ)
β καροτένιο