Μέρος 3ο. Από τα Τουρκικά φύλα Δυτικής Ασίας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης στον 13ο αιώνα φτάνουμε στην ίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την διάλυση μετά τον Α Παγκόσμιο πόλεμο

Δημητρα Σπανού 

Η  ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΉΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΊΑΣ 

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ή το Ανώτατο Οθωμανικό κράτος ή Τουρκικη Αυτοκρατορία,  ιδρύθηκε στα τελη του 13ου αιωνα στη Βορειοδυτική  Μικρά Ασιας, στην πολη Σελτζουκ της επαρχίας  που σήμερα λέγεται Μπιλετζικ απο τον Ογουζο Τουρκο φύλαρχο Οσμαν Α

Μεταξυ του  14ου και 15ου αιώνα ηταν ενα κράτος που έλεγχε μεγαλο μερος της  Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας και της Βόρειας Αφρικής.

Στα μέσα του 14ου αιώνα οι Οθωμανοί περασαν στην Ευρώπη με την κατακτηση των Βαλκανίων και  το 1453 κατελυσαν την Βυζαντινή Αυτοκρατορία με την αλωση της Κωνσταντινούπολης.

Οι Δυτικοί  υπο την ομπρέλα τουκαθολικισμου απο νωρις οργάνωσαν σώματα αντίστασης κατα των Τούρκων.  Πιστευαν όμως πως είναι μάταιος ο αγώνας αυτός σν δεν εξαφανιζονταν οι "φανατικοι Ελληνες". 

Ετσι πολλές φορές χρησιμοποιούσαν άνομες μεθόδους κυριως οι Βενετοί για να επιβάλουν τον καθολικισμό 

Οι αγώνες μεταξύ Τουρκων και Ενετων Φράγκων αρχιζουν απο το  1463 εως το 1725 και στο διάστημα αυτό υπαρχουν νησια φραγκοκρατουμρνα τα οποία διεκδικουν οι Τούρκοι. Οι πάπες που διεύθυναν την Δυτικη Εκκλησία προσπαθησαν να εγείρουν σταυροφορίες κατα των Τουρκων χωρίς αποτέλεσμα αλλά και να συνεργαστούν με τούρκους τιτλουχους κατα του Μεχμέτ (Ιμβραημ βεη, Ουζουν Χασαν) αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Τελικά η Βενετία ανέλαβε αγωνα κατα του Μεχμέτ  (Μωάμεθ Β ο Πορθητής) απο το 1463 εως το 1479 χωρίς αποτέλεσμα 

Ο Μεχμέτ  (Μωάμεθ Β ο Πορθητής)χρησιμοποίησε σκληρά και απάνθρωπα μέσα για να επιβάλει την υποταγη με την τρομοκράτηση των αντιπάλων του.

 Περιοχές του Δουναβη  στην χερσονησο του Αίμου υπεστησαν τις φοβερές αγριότητες του κατακτητή.

ι Έλληνες βρίσκονται σε δεινη κατασταση και διώκονται και απο τις δύο πλευρές.

Ο Μεχμέτ πέθανε νέος σε ηλικία 49 ετων.

Ο   Βαγιαζήτ Β, διάδοχος ς του Μεχμέτ  (Μωάμεθ Β ο Πορθητής),

 αντιμετώπισε τους Βενετούς για την κατακτηση περιοχων της δυτικής Πελοποννήσου καθώς και των νησων Λευκάδα  και Κεφαλονιά.

Επί Βαγιαζήτ έγινε ο δεύτερος Βενετοτουρκικός πόλεμος με τους πάπα, βασιλιά ισπανίας, Βενετία, αυτοκράτορα Γερμανίας να συνεργάζονται σε ιερά συμμαχία κατά των Τούρκων. Κατάφερε να καταλάβει το φρούριο της Μεθώνης το 1501 με μεγάλη αιματοχυσία και μετά την Κορώνη και το Ναυαρίνο.

Η Κεφαλλονιά ενισχύθηκε από τους Βενετούς και εκεί κατέφυγαν πρόσφυγες από Κορώνη και Ναύπακτο. Οι Βενετοί κατέλαβαν επίσης την Λευκάδα (την οποία απέδωσαν μετά) και την Αίγινα αλλά έχασαν το Δυρράχιο και το Βουθρωτό

Ο  Σελημ Α,  επομενος σουλτάνος (1512-1520), γιός του Βαγιαζήτ υπέταξε το Κουρδιστάν την Μεσοποταμία και την Αίγυπτο κι επειτα ενικησε τους Πέρσες .

Οι Χριστιανοί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία υποφέρουν απο διωγμούς, βίαια εξισλαμιση, δολοφονίες και βασανισμους τόσο που υπήρξαν αντιδράσεις στην Ευρώπη και ιδιαίτερα από τον Μαξιμιλιανό της Γερμανίας.

Ο Σελημ Α δίνει προνόμια στην εκκλησία Αλεξανδρίας και Σινά στο Πατριαρχείο Ιεροσολυμων, στη μονη Σουμελά του Πόντου και Ξηροποτάμου Αγίου Όρους.

Κατα αυτην την περιοδο στην προσπάθεια τους οι Οθωμανοί να κρατήσουν υπό την κυριαρχία τους τους λαούς ιδιετερα των Βαλκανίων διεπραξαν πολλές θηριωδίες και εξαντλησαν έτσι το δυναμικό τους  που θα μπορούσε να δώσει  πολύ καλύτερα αποτελέσματα αν ειχαν μια διαφορετική συμπεριφορά απέναντι τους.

Σουλεϊμάν Α τον Μεγαλοπρεπή  που κατά τη διάρκεια του 16 - 17 αιώνα η ισχύς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας κορυφώθηκε η οποία, 

 εξελίσεται σε μια πολυεθνικη και πολύγλωσση αυτοκρατορία που με πρωτευουσα την Κωνσταντινούπολη  και τον ελεγχο εδαφων γυρω από την λεκανη της Μεσογείου, βρισκόταν στο επίκεντρο των αλληλεπιδράσεων μεταξυ του Ανατολικου και του Δυτικού κόσμου 

Επι του Σουλεϊμάν γίνεται η άλωση της Ρόδου το 1522. Η Ρόδος από το 1310 είχε περιέλθει στην κατοχη των σταυροφόρων Ιωαννιτών, που σε αντιθεση με άλλες επιχειρήσεις των σταυροφόρων εν γένει, κυβερνήθηκε με σύνεση, καλη συμπεριφορά στους Έλληνες Ροδιουε, ανάπτυξη της οικονομιαςτου εμπορίου και της ναυτιλίας. 

Ο Σουλεϊμάν επιτέθηκε με πολυπληθέστερες στρατιωτικές δυνάμεις και παρά το οτι οι Ιωαννίτες και οι Έλληνες αμύνθηκαν γενναία, ο μάγιστρος των Ιωαννιτών παρέδωσε την πόλη της Ρόδου μετά από συμφωνία και οι ιππότες έφυγαν από το νησί με τον οπλισμό τους την 1η Ιανουαρίου 1523.

Σουλεϊμάν κατόρθωσε ακόμα να αποσπάσει Ενετικές κτήσεις, εφόσον διόρισε ναύαρχο του του Τουρκικού στόλου εναν φοβερό πειρατή γνωστό σαν Μπαρμπαρόσα  και τον έκανε αρχιμπέη του Αιγαίου και αργότερα σουλτάνο του Αλγερίου.

Με τον Μπαρμπαρόσα οι Τούρκοι απεσπασαν την Κέρκυρα απο τους Βενετούς και επετεθησαν σε νησιά του Αιγαίου Αιγινα, Παρο, Κέα, Σκιάθο, Αναφη, Κύθηρα, οπου αιχμαλωτησαν χιλιάδες κατοίκους. Δεν κατελαβαν τα φρούρια της Μονεμβασιας και του Ναυπλίου που ειχαν οργανωθεί καλύτερα. . Η Βενετία ζητησε ειρηνη και παρεδωσε τα  μη καταληφθεί τα φρουρια του Ναυπλίου και της Μονεμβασιάς το 1540. Οι Βενετοί κατεχουν ακομη απο τον Ελληνικο χώρο την Κύπρο την Κρήτη την Τηνο και τις περισσότερες Ιόνια νησιά.

πο τον Μπαρμπαρόσα υπηρέτησε και ο πιθανόν Ελληνικής καταγωγής ναύαρχος - χαρτογράφος Piri Reis.

Η ισχύς  της αυτοκρατορίας στην οικονομία την εξωτερικη πολιτική τις κοινωνικές σχέσεις στην στρατιωτική δυναμη συνεχίζεται και στον επομενο αιώνες 17- 18 αιώνα. Ομως από τα τέλη του 18ου αιώνα και μετά η δύναμη τους αρχίζει να φθίνει εξ αιτίας των οίκων των Αψβούργων και της Ρωσίας και η Τουρκία υφίσταται σοβαρές στρατιωτικές ήττες που τους οδηγούν αργότερα σε μια μεταρρύθμιση γνωστη σαν  Τανζιμάτ.

Αυτο ειχε σαν αποτέλεσμα  το Οθωμανικο κράτος να χάσει εδάφη κυρίως στα Βαλκάνια με την ιδρυση νεων κρατων στον 19ο αιώνα, όμως εσωτερικά έγινε πιο ισχυρο και πιο οργανωμένο .

Ο Σελήμ Β (1524- 1574) ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο μετά από γεγονότα που εξαφάνησαν άλλους διεκδικητές. Επί της αυτοκρατορίας του κατελήφθη η Κύπρος η οποία είχε κατακτηθεί από τους Βενετούς το 1489. Οι Βενετοί προσεταιρίστηκαν τους τοπικούς άρχοντες αλλά επίεζαν τις φτωχότερες τάξεις των Κυπρίων. Ο ΣελήμΒ κατόρθωσε να υποτάξει την Κύπρο μετά από επίπονες πολιορκίες της Λευκωσίας και της Αμμοχώστου και κατάργησε την διαφορά των τάξεων . Ο χρόνος που διήρκεσαν οι πολιορκίες αυτές, έδωσαν την ευκαιρία να κατορθώσει ο πάπας Πίος Ε να οργανώσει συμμαχία των Χριστιανών και να νικήσει τους Τούρκους στη ναυμαχία της Ναυπάκκτου 1571.

Ο Σελήμ Β επιρρεάζονταν από έναν Εβραίο τυχοδιώκτη από την Ισπανία τον Ιωσήφ Ναζή ο οποίος είχε ιδρύσει το Δουκάτο των Κυκλάδων το 1580 ενώ παραγνώριζε τις αμφιβολίες του μεγάλου βεζύρη Μεχμέτ πασά Σόκολη ο οποίος προτιμούσε να γίνει μια συνθήκη ειρήνης με τους Βενετούς.

Η νίκη της Ναυπάκτου δεν έδωσε ουσιαστικά οφέλη στους Βενετούς. Οι Τούρκοι αντίθετα κατασκεύασαν νέο στόλο υπό την αρχηγία του Ουλούτζη πασά και η Βενετία αναγκάστηκε να συνάψει ειρήνη το 1573 που αναγνώριζε την Κύπρο σαν Τουρκική.

Η όλη συμπεριφορά των Τούρκων στις κατακτητικές τους προσπάθειες και οι βιαιότητες κατά των Χριστιανών είχαν αποτέλεσμα την εμψύχωση των Χριστιανών εναντίον τους και την στροφή τους στην Ευρώπη για βοήθεια

Πηγές 

https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1

Κατάλογος Σουλτάνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)

https://www.google.com/search?q=piri+Reis+&client=ms-android-alcatel&sca_esv=3e3d60d2c3960f0c&biw=360&bih=680&sxsrf=ADLYWIJ1lozl57uHxY_t87Tw906QYBf0xA%3A1724657058267&ei=oi3MZpj7D-yNxc8P_YGFUQ&oq=piri+Reis+&gs_lp=EhNtb2JpbGUtZ3dzLXdpei1zZXJwIgpwaXJpIFJlaXMgMgUQABiABDIFEAAYgAQyBRAAGIAEMgUQABiABDIFEC4YgAQyCxAAGIAEGLEDGIMBMgUQABiABDIFEAAYgARIyGpQ_RZY61xwA3gBkAEAmAHmAaABrw6qAQUwLjYuNLgBA8gBAPgBAZgCDaACmRGoAg_CAgcQIxgnGOoCwgILEC4YgAQYsQMYgwHCAggQABiABBixA8ICERAuGIAEGLEDGNEDGIMBGMcBwgIOEC4YgAQYsQMY0QMYxwHCAgsQLhiABBjHARivAcICCBAuGIAEGLEDwgIOEC4YgAQYsQMYgwEYigXCAhQQLhiABBixAxiDARjHARiOBRivAcICBhAuGAMYCsICERAuGIAEGMcBGJgFGJkFGK8BmANWkgcFMy40LjagB5pp&sclient=mobile-gws-wiz-serp#vhid=07w9tJ7PJkRXgM&vssid=l

Σελίμ Β΄ - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)

https://www.google.com/search?client=ms-android-alcatel&sca_esv=3e3d60d2c3960f0c&sxsrf=ADLYWIIHGqXsyTOqlTCdV2IeZJOzsdHgAA:1724656514064&q=%CE%99%CF%89%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%AF%CF%84%CE%B5%CF%82+%CE%99%CF%80%CF%80%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%82+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%A1%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CF%85&udm=2&fbs=AEQNm0AX4GmVUxNi4FXwWvVLdvCBKTvx44rP4vn1f_L_GhfGJD5GMy-UC8PyPHHbicHdt7RvASVZ7kGSqxJetBCiKIU5RzrDhVVRuhEhRvlnJmH0zWdneHjiU1ijmq8vxTqepMkL7gCfRiAGqi-H1uCl5eLMtRd-YhVL5VUFEHj-l6HqvPPfIXtVIrSq9hkyzl1xCX9cemXH9EBj_oABlHiIXkAhCcAkml361AskjDj4OhU5OXxJn3c&sa=X&ved=2ahUKEwjD24SXjpKIAxXkBNsEHfCbBFwQtKgLegQIDRAB&biw=360&bih=680&dpr=2#imgrc=utnFIjnU7FGrfM&imgdii=OKdYPfP7fl_sPM