.jpg?s3=1)
Δήμητρα Σπανού, Χημικός, καθηγήτρια του 1ου Γυμνασίου Δάφνης
ΟΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ
Όπως όλες οι βιολογικές μεμβράνες (πυρηνική, ενδοπλασματικές, μιτοχονδριακές κ.λ.π. το ίδιο και η κυτταροπλασματική μεμβράνη επιτελεί έναν τριπλό ρόλο:
α. Συντελεί στην οριοθέτηση της περιοχής του κυττάρου από τον περιβάλλοντα χώρο,
β. τον έλεγχο και την ρύθμιση των ουσιών που εισέρχονται και εξέρχονται στο κύτταρο, (επιλεκτική μεταφορά)
γ. την δημιουργία ηλεκτροχημικού δυναμικού μεταξύ της εσωτερικής και εξωτερικής πλευράς της μεμβράνης και την παραγωγή έργου με την κίνηση φορτισμένων σωματιδίων δια μέσου αυτής
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ
Διακρίνουμε την παθητική μεταφορά που γίνεται χωρίς κατανάλωση ενέργειας και την ενεργητική μεταφορά που χρειάζεται ενέργεια για να πραγματοποιηθεί
Για την απορρόφηση τροφικών μορίων από το κύτταρο μέσω μεμβράνης, διακρίνουμε την μυκητολογική μεταφορά- απορρόφηση όπου τα κύτταρα απορροφούν με όλη την επιφάνειά τους ουσίες τροφής που είναι και μόνο διαλυμένες οργανικές ουσίες με την μέθοδο της διάχυσης. Εδώ δεν υπάρχουν μεταφορικές πρωτεϊνες στην μεμβράνη
Ο δεύτερος τρόπος είναι η ζωϊκή μεταφορά όπου συλλαμβάνονται στερεά τροφικά σωματίδια και χωνεύονται στο κυτταρόπλασμα ή σε οργανίδια
Α. Η Παθητική μεταφορά δια μέσου της κυτταρικής μεμβράνης συμβαίνει λόγω διάχυσης και κινητήριος αιτία είναι η διαφορά συγκεντρώσεων κάποιας ουσίας στις δύο πλευρές της μεμβράνης
Κι εδώ διακρίνουμε περιπτώσεις ως εξής:
1. Τα μόρια που διαπερνούν αυθόρμητα την μεμβράνη διότι είτε περνούν εύκολα επειδή είναι πολύ μικρά (CO2, O2, ) ή είναι λιποδιαλυτά και διαλύονται στην διπλοστοιβά των λιπιδίων στο εσωτερικό της μεμβράνης και συνεχίζουν την κίνησή τους.
2. Τα μόρια που δεν είναι είναι τόσο μικρά (όπως το νερό), ούτε διαλυτά στα λιπίδια (ιόντα Καλίου, Νατρίου περνούν μέσα από πόρους που δημιουργούνται στην επιφάνεια της μεμβράνης από τις διαμεμβρανιακές πρωτεϊνες. Οι πόροι αυτοί γίνονται με την βοήθεια πρωτεϊνών και για τα μόρια του νερού λέγονται ακουαπορίνες και συναντώνται σε όλους τους οργανισμούς
3. Για μεγαλύτερα μόρια (όπως τα σάκχαρα) που δεν είναι λιποδιαλυτά, κι εφόσον βέβαια υπάρχει κλίση στις συγκεντρώσεις από τις δύο πλευρές της μεμβράνης ισχύει η διευκολυνόμενη διάχυση
Για να μετακινηθεί η ουσία αυτή συνδέεται με έναν φορέα λιποδιαλυτό (π.χ. χοληστερόλη, μεταφορικές πρωτεϊνες) και μέ αυτόν τον τρόπο διαπερνά την μεμβράνη
4. Η διαφορά στις συγκεντρώσεις ουσιών δια μέσου της μεμβράνης, εξισορροπείται με την διέλευση νερού δια μέσου της μεμβράνης .Ώσμωση
Β. Η Ενεργητική μεταφορά ουσιών δια μέσου της μεμβράνης από μικρότερες σε μεγαλύτερες συσκεντρώσεις (δεν υπάρχει διάχυση ) ότι οι συγκεντρώσεις από τις δύο πλευρές της μεμβράνης δεν δικαιολογούν κάτι τέτοιο λόγω διάχυσης.)
Εδώ διακρίνουμε τρεις περιπτώσεις
α. Κατανάλωση ηλεκτροχημικής ενέργειας λόγω της ιοντικής διαβάθμισης εγκάρσια της μεμβράνης που συμβαίνει λόγω μετακίνησης φορτίων π.χ. πρωτονίων
Αυτό βέβαια απαιτεί κατανάλωση ενέργειας η οποία συνήθως προσφέρεται με την υδρόλυση ενός μορίου ΑΤΡ ή την αναγωγική ενέργεια συνενζύμων NAD, NADP, FAD . Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μεταφορά Η+ στα μιτοχόνδρια στην αναπνευστική αλυσίδα και στην κυτταρική μεμβράνη των προκαρυωτικών οργανισμών
β. Η ενεργός μεταφορά μέσω συστήματος φωσφοενοπυροσταφυλικού (ένζυμικό σύστημα) με την βοήθεια παρμεασών και ιστιδινών για την μεταφορά φωσφορικών ομάδων. Γίνεται σε αναερόβιους προκαρυωτικούς)
Η ενέργεια παρέχεται από το φωσφοενοπυροσταφυλικό
γ. Η ενεργός μεταφορά μέσω δεσμευτικών πρωτεϊνών σε κύτταρα που διαθέτουν δύο κυτταρικές μεμβράνες ( βακτήρια αρνητικά κατά Gram).
Από τον εξωτερικό χώρο στον ενδιάμεσο διαμεμβρανιακό η διέλευση γίνεται με παθητική διευκολυνόμενη διάχυση (πορίνες). Απο εκεί μεταφέρεται με τις δεσμευτικές πρωτεϊνες σε σύμπλεγμα παρμεασών που εξασφαλίζον ενέργεια, υδρολύοντας το ΑΤΡ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΙΑΚΩΝ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ στην παθητική και ενεργητική μεταφορά ουσιών δια μέσου της μεμβράνης
- Όπως έχει αναφερθεί, σχετικά με την θέση τους στην κυτταρική μεμβράνη καθώς και τον τρόπο της σύνδεσής τους διακρίνουμε τριών ειδών πρωτεϊνες,
τις ενσωματωμένες που είναι βυθισμένες στο υδρόβοβο λιπιδικό μέρος της μεμβράνης και συγκρατούνται εκεί με υδρόφοβους δεσμούς,
τις περιφερειακές πρωτεινες που συγκρατούνται στην εξωτερική και εσωτερική επιφάνεια της μεμβράνης με ηλεκτροστατικους δεσμους (υδροφιλες) και αλληλοεπιδρουν με τις υδροφιλες κεφαλές των πολικων λιπιδίων και
τις αγκυροβολημενες πρωτεινες που στερεώνονται στην μεμβρανη από ένα ειδικό μόριο που μπορεί να είναι λιπαρό οξυ, στερολη, ισοπρενοειδη, κ.α.
- Ως προς την λειτουργία που επιτελούν διακρίνουμε τις ενζυμικες πρωτεινες, τις πρωτεινες- αντλίες, οι πρωτεϊνες- κανάλια ιόντων, τις δομικές πρωτεινες, τις ρυθμιστικές πρωτεινες.
Εξετάζουμε ορισμένες κατηγορίες μεταφορικών πρωτεϊνών
- Ως προς τον τρόπο που εισάγουν - εξάγουν ουσίες στο κύτταρο, τρεις τύπους τέτοιων πρωτεϊνών, τις περιστροφικές, τις μεταφορικές και τα κανάλια
Μεγάλα ιόντα και πολικά μόρια που διαλύονυαι στο νερό, μεταφέρονται δια μέσου της μεμβράνης με ειδικές διαμεμβρανιακές πρωτεϊνες
Οι μεταφορικές πρωτεϊνες 
Μεγάλα μόρια διαχέονται δια μέσου μεταφορικών διαμεμβρανιακών πρωτεϊνών. Παράδειγμα οι ακουαπορίνες που μεταφέρουν νερό οι μεμβρανιακές ανοσοσφαιρίνες, οι ορμονικοί υποδοχείς, λιποπρωτεϊνες LDL, παράγοντας αύξησης επιδερμικών κυττάρων κ.α., .
Oι συγκεκριμένες πρωτεϊνες - φορείς μπορούν να συνδεθούν με την ουσία που θα περάσει δια μέσου της μεμβράνης.
Ο προσανατολισμός των πρωτεϊνών αυτών θα καθορίσει αν έχουμε διέλευση προς τα μέσα ή προς τα έξω. Μια αλλαγή στην διαμόρφωση των πρωτεϊνών αυτών θα αλλάξει την φορά της διέλευσης.
Οι πρωτεϊνες αυτές μπορούν να κάνουν και παθητική και ενεργητική διέλευση.
Στην παθητική διέλευση, απλά η μεταφορά της πρωτεϊνης -φορέα και της διερχόμενης ουσίας που είναι συνδεδεμένη γίνεται ταυτόχρονα προς την κατεύθυνση του ηλεκτροχημικού δυναμικού, οπότε δεν απαιτεί εξωτερική ενέργεια. Αυτός ο τύπος μεταφοράς λέγεται διευκολυνόμενη διάχυση η οποία απλά αυξάνει την ταχύτητα της διέλευσης.
Σε περίπτωση διέλευσης ιόντων το ιόν αντιδρά με τον φορέα στην επιφάνεια της μεμβράνης. Το σύμπλεγμα φορέας- ιόν κινείται μαζί μέσα στην μεμβράνη και το ιόν αποδεσμεύεται αφού περάσουν.
Τον ρόλο των φορέων ιόντων μπορούν να παιξουν ορισμένες αντιβιωτικές ουσίες που παράγονται από βακτήρια και μύκητες.
Παρ ότι οι διάφοροι φορείς είναι προσδιορισμένοι στην μεταφορά ορισμένων ουσιών, δεν αποκλείεται η πιθανότητα ένας φορέας να μεταφέρει πολλά ιόντα.
Παράδειγμα ο μεταφορέας ιόντων Καλίου μπορεί να μεταφέρει επίσης Ρουβίδιο και Νάτριο αλλά όχι Χλώριο ή μια πρωτεϊνη- μεταφορέας ουδέτρων οξέων μπορεί κατ εξαίρεση να μεταφέρει και ορισμένα αμινοξέα αλά όχι όλα.
Διαμεμβρανιακές πρωτεϊνες- δίαυλοι (κανάλια)
Αποτελούνται από μεγάλες διαμεμβρανιακες πρωτεινες που φερουν ομάδες υδατανθρακων (γλυκοπρωτεΐνες).
Μεταφορά μέσα από κανάλια
Μεταφορά ιόντων θετικών και αρνητικών, καθώς πολικών μορίων δια μέσου της κυτταρικής μεμβράνης γίνεται μεσα από κανάλια (διαύλους)
Οι δίαυλοι είναι κι αυτοί μεταφορικές πρωτεϊνες αλλά αναπόσπαστες δηλαδή δεν κινούνται μαζί με το ιόν και η ροή γίνεται με την κατανάλωση ενέργειας και όχι με την ηλεκτροχημική κλίση
Κατιόντα και ανιόντα αδυνατούν να περάσουν μέσα από την λιπιδικής διπλοστοιβάδας της μεμβράνης και η διέλευσή τους γίνεται μέσα από πρωτεϊνικούς διαύλους
Για Μόρια από τον εξωτερικό χώρο που χρειάζονται στο κύτταρο και η μεταφορά τους δεν μπορεί να γίνει αυθόρμητα με διάχυση
Αυτά είναι πρωτεϊνες, πολύπλοκα σάκχαρα, μεγάλα κύτταρα, που πρέπει να κινηθούν από και προς το κύτταρο.
Τασιοελεγχόμενη μεταφορά χωρίς κατανάλωση μεταβολικής ενέργειας (συνήθως του ΑΤΡ)
Σε πολυκύτταρους οργανισμούς, Μεταφορά δια μεσου διαύλων χωρίς κατανάλωση μεταβολικής ενεργειας
Η μεταφορά αυτή σε ζωϊκούς οργανισμούς είναι παθητική και τασιοελεγχόμενη . Καθορίζεαι από ηλεκτροστατικές κινητήριες δυνάμεις στο εσωτερικό του πρωτεϊνικού διαύλου (ηλεκτροστατικές κινητήριες δυνάμεις) και δυνάμεις διάχυσης. Ακομα εξαρτάται από την διαφορά δυναμικού εκατέρωθεν της μεμβράνης και οι δυνάμεις διάχυσης εξαρτώνται από την διαφορά συγκεντρώσεων του ιόντος έξω και εντός του κυττάρου
Χημειοελεγχόμενη μεταφορά με κατανάλωση μεταβολικής ενέργειας (συνήθως του ΑΤΡ)
Σε μονοκύτταρους οργανισμούς, φύκη, μύκητες και βακτήρια, η μεταφορά δια μεσου διαύλων με κατανάλωση μεταβολικής ενεργειας,
Τα πολικά μόρια και ιόντα που διαλύονυαι στο νερό, μεταφέρονται δύσκολα δια μέσου της μεμβράνης με ειδικές διαμεμβρανιακές πρωτεϊνες διαύλου και με κατανάλωση ενέργειας
Είναι χημικά ελεγχόμενοι δίαυλοι και απαιτείται ενέργεια
Παράδείγματα η αντλία ιόντων Καλίου Νατρίου μυκήτων και βακτηρίων η αντλία ασβεστίου, κ.α.
Αυτή κυρίως παρέχεται
από την υδρόλυση του ΑΤΡ.
Στις περιπτωσεις αυτές συναντώνται και τα ένζυμα που απαιτούνται για την υδρόλυση του ΑΤΡ είναι οι φωσφατάσες αδενοσίνης: ATP + H2O -> ADP + Phn + Energy
Για την υδρόλυση του ΑΤΡ που θα δώσει την απαιτούμενη ενέργεια βρίσκονται εκεί τα ανάλογα ένζυμα (ΑΤΡάσες): Αντλία Κ+/Να+ -ΑΤΡάση, αντλία Ca++ -ATPase, αντλία Η+ ΑΤΡαση. Oι φωσφατάσες αυτές βρίσκονται στα κύτταρα φυκών, μυκήτων και βακτηρίων
Πρόσληψη σηματοδοτικών μορίων όπως δίαυλοι- ειδικοί υποδοχείς
υπάρχουν τρεις τύποι ειδικών υποδοχέων:
Υποδοχείς - δίαυλοι ιόντων που καλύπτονται από συνδέτη
Ελέγχουν άμεσα τους διαύλους ιόντων.
Η αναγνώριση - σύνδεση με το σηματοδοτικό μόριο και η διαβίβαση από δίαυλο βρίσκονται στο ίδιο μόριο πρωτεϊνης.
Στην εξωτερική πλευρά της μεμβράνης εντοπίζεται ο υποδοχέας - συνδετης σε κάποιο σημείο του διαύλου και εκεί συνδέεται ο διαβιβαστής μυνήματος (σηματοδοτικό μόριο) από το εξωτερικό περιβάλλον. Στην συνέχεια,
την διαβίβαση αναλαμβάνει άλλη περιοχή της ίδιας πρωτεϊνης που αποτελεί τον δίαυλο ιόντων
Υποδοχείς - δίαυλοι ιόντων που δεν καλύπτονται από συνδέτη
Ελέγχουν έμμεσα τους διαύλους ιόντων.
Η αναγνώριση και η διαβίβαση γίνονται από διαφορετικά μόρια
ΟΙ διαμεμβρανιακοί υποδοχείς (GPCRs) που ανιχνεύουν μόρια εξωτερικά του κυττάρου και ενεργοποιούν σηματοδοτικά μονοπάτια και κυτταρικές αποκρίσεις . Είναι διαμεμβρανιακή πρωτεϊνη με 7 διαμεμβρανιακές περιοχές. Οι προσδέτες που δεσμεύονται είναι από μικρά μόρια έως πεπτίδια και μεγάλες πρωτεϊνες. Περιλαμβάνουν φερορμόνες, ορμόνες, διαβιβαστές, φωτοευαίσθητες ενώσεις και οσμές.
Τέτοια σηματοδοτικά μονοπάτια στα οποία εμπλέκονται οι GPCRs είναι:
- το σηματοδοτικό μονοπάτι της cAMP
- το σηματοδοτικό μονοπάτι της φωσφατιδυνοϊσιτόλης
- Ελέγχουν έμμεσα τους διαύλος ιόντων και η αναγνώριση και η διαβίβαση γίνονται από διαφορετικά μόρια
- Διακρίνουμε 2 είδη:
1ο Πρωτεϊνες υποδοχείς σήματοδοτικών μορίων που είναι συζευγμένοι και ενεργοποιούν την πρωτεϊνη G που ενεργοποιεί δεύτερο αγγελιοφόρο
2ο Πρωτεϊνες υποδοχείς σήματοδοτικών μορίων που είναι συζευγμένοι και ενεργοποιούν ένζυμα όπως κινάσες για φωσφορυλιώσεις ή αδενυλική κυκλάση για παραγωγή cAMP
Σε αυτές συνδέονται σηματοδοτικά μόρια στο εξωτερικό της μεμβράνης , στους υποδοχείς τους και τότε αυτόματα ενεργοποιούνται πρωτεϊνικές κινάσες ή κυκλάσες που σχετίζονται με τον υποδοχέα αυτόν.
Όταν οι κινάσες,- ένζυμα φωσφορυλιώσεων- ενεργοποιούνται φωσφορυλιώνουν τα υποστρώματά τους που βρίσκονται στο εσωτερικό. Ο υποδοχέας επιδρά είτε τροποποιώντας την ίδια την κινάση - οπότε αλλάζει και η καταλυτικη τους δράση, ή αλλάζοντας την πρόσβασή τους στα υποστρώματα. Τέτοιοι υποδοχείς είναι που ενεργοποιούν κινάσες που φωσφορυλιώνουν για τον επιδερμικό παράγοντα ανάπτυξης, την ινσουλίνη κ.α.
Όταν οι κυκλασες - ένζυμα φωσφορυλιώσεων- ενεργοποιούνται φωσφορυλιώνουν τα υποστρώματά τους που βρίσκονται στο εσωτερικό. Ο υποδοχέας επιδρά είτε τροποποιώντας την ίδια την κινάση -
Διαμεμβρανιακά β-βαρέλια-κανάλια
Συναντώνται σε αρνητικά κατα Gram βακτήρια στα προκαρυωτικών κυττάρων. Σε ευκαρυωτικά υπάρχουν σε οργανίδια όπως σε μιτοχονδριακές μεμβράνες και χλωροπλαστών.
Παίζουν σημαντικό ρόλο στη σηματοδότηση, βιογενεση μεμβρανών, μεταφορικων ενζυμων, πορινων, μολυσματικων παραγοντων, υποδοχέων.
Στα βακτήρια gramm στην αμυντική γραμμή κατά παθογόνων μικροβίων, σηματοδότηση, προσκόλληση, εισαγωγή θρεπτικών.
Στα μιτοχόνδρια διακριτές πρωτεϊνικές μηχανές μεταφορας, από πολλες υπομονάδες, πύλη εισόδου μιτοχονδρίων. όπως τρανλοκαση, στην εξωτετικη μεμβράνη,
Τα διαμεμβρανιακά βαρέλια σχηματίζονται όταν πρωτεϊνικές αλυσίδες β πτυχώσεων με άρτιο αριθμό κλώνων τοποθετούνται αντιπαράλληλα, ώστε ο πρώτος και ο τελευταίος κλώνος τους να σχηματίζουν τους επιθυμητούς υδρογονικούς δεσμούς ώστε να δημιουργείται μια κυλινδρική δομή
ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΣΤΗΝ ΜΕΜΒΡΑΝΗ ΤΟΥ ΦΥΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ
Η πλασματική μεμβράνη ενός φυτικού κυττάρου αποθηκεύονται κατ΄αρχή περιέχει δομικές πρωτεϊνες μεμβράνης που κινούνται ελεύθερα μέσα στην μεμβράνη και προορίζονται για ανταλλαγή ουσιών μεταξύ κυττάρων και οργανιδίων.
αντίστοιχα πρωτεϊνικά συστήματα μεταφοράς κυρίως ιόντων, διαύλους ιόντων, φορέων ιόντων, αντλιών ιόντων που επιτρέπουν μια ακριβή και επιλεκτική μεταφορά μέσω του κυτταρικού τοιχώματος που περιβάλει την μεμβράνη.
Η κυτταρική φυτική μεμβράνη περιέχει και πολλά ένζυμα όπως συνθάση κυτταρίνης ένζυμα συστημάτων σηματοδότησης (φωσφολιπάσες) αδενυλική κυκλάση κ.λ.π.
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ
Όταν όμως πρόκειται για μεγαλομοριακές ουσίες, (πρωτεϊνες, πολυσακχαρίτες, νουκλεοτίδια ή και μικροοργανισμοί) η μεταφορά γίνεται με την διαδικασία της ενδοκυττάρωσης και της εξωκυττάρωσης, κατα τις οποίες δημιουργούνται κυστίδια που περιέχουν την ουσία τα οποία εξερχόμενα, φτάνουν στην μεμβράνη που ανοίγει και "αδειάζει" έξω το περιεχόμενό τους, και μετά η μεμβράνη των κυστιδίων αυτών ενσωματώνωνται στην κυτταρική μεμβράνη στην συνέχεια
ενώ για να εισαχθεί μια μεγαλομοριακή ουσία στο κύτταρη κυτταρική μεμβράνη την εγκολπώνεται, στην συνέχεια το τμήμα αυτό αποκόβεται σαν κυστίδιο και προχωρά στο εσωτερικό. Τα άκρα της μεμβράνης που αποκόπηκε το κυστίδιο
Δήμητρα Σπανού
ΠΗΓΕΣ
https://el.strephonsays.com/difference-between-diffusion-and-active-transport
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7844870/
Εργαστήριο Φυσιολογίας I: Εαρινό Εξάμηνο 2009-2010 Συμπληρωματικά Φυλλάδια Διδασκαλίας Παύλου Ρήγα (Εργαστηριακός Συνεργάτης
ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Ενότητα β΄ Οργάνωση και δομή του Μικροβιακού Κυττάρου
Ενδοκυττάρωση - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%87%CE%AD%CE%B1%CF%82_%CF%83%CF%85%CE%B6%CE%B5%CF%85%CE%B3%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B5%CE%90%CE%BD%CE%B7_G
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7844870/
https://www.chemgapedia.de/vsengine/vlu/vsc/de/ch/8/bc/vlu/stoffwechsel/glykolyse.vlu/Page/vsc/de/ch/5/bc/chemical_pathways/glycolyse/pyk/pyk.vscml.html
https://eclass.upatras.gr/modules/document/file.php/CHEM2049/2021%20Evotnta%202.pdf
https://troodos.biol.ucy.ac.cy/BRLnew/drupal-7.0/sites/default/files/ProteinStructClass.pdf
https://www.pflanzenforschung.de/de/pflanzenwissen/lexikon-a-z/membranen-223
https://thelib.info/biologiya/984388-osobennosti-stroeniya-plazmaticheskih-membran-u-razlichnyh-organizmov/
ακατέργαστο
Μεταγωγή σήματος
ρωτεΐνη. Αυτή η αναστρέψιμη διαδικασία ονομάζεται πρωτεϊνική φωσφορυλίωση. Οι πρωτεϊνικές κινάσες που σχετίζονται με τους υποδοχείς ενεργοποιούνται όταν ένας συνδέτης δεσμεύεται στο εξωκυτταρικό τμήμα του υποδοχέα—δηλαδή, φωσφορυλιώνουν το ενδοκυτταρικό τους υπόστρωμα, αναμεταδίδοντας έτσι το σήμα. Οι πρωτεϊνικές κινάσες που σχετίζονται με τον υποδοχέα μπορούν να ενεργοποιηθούν με διάφορους τρόπους, είτε τροποποιώντας την ίδια την κινάση, αλλάζοντας έτσι τη δική της καταλυτική δράση, είτε αλλάζοντας τον εντοπισμό της στο κύτταρο, αποκτώντας έτσι πρόσβαση στα βιοχημικά υποστρώματά της.
από το περιβάλλον τους και μεταδίδουν αυτά τα σήματα στο κύτταρο, συχνά μέσω δεύτερου αγγελιοφόρου (π.χ. cAMP) ή μέσω καταρράξεων φωσφορυλίωσης. Οι επιφανειακοί υποδοχείς μπορούν να χωριστούν σε διαφορετικές υποκατηγορίες. Οι τρεις κύριες κατηγορίες περιλαμβάνουν υποδοχείς διαύλων ιόντων που καλύπτονται από συνδέτη, υποδοχείς συζευγμένους με ένζυμα (συνηθέστερα κινάσες τυροσίνης υποδοχέα) και υποδοχείς συζευγμένους με πρωτεΐνη G (GPCRs).
https://www.lecturio.de/artikel/medizin/rezeptoren/
ΠΗΓΕΣ