της Δήμητρας Σπανού χημικού καθηγήτριας Dευτεροβάθμιας Εκπ/σης
υπό κατασκευή
Οι μιγαδικοί αριθμοί
Οι μιγαδικοί (σύνθετοι αριθμοί) αριθμοί χρησιμοποιούνται στην Φυσική για την απλούστευση των υπολογισμών κυρίως επειδή είναι διδιάστατοι. Έτσι σε ορισμένες περιπτώσεις που έχουμε ταυτόχρονη μεταβολή δύο μεγεθών μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους μιγαδικούς αριθμούς αντί να αναγκαστούμε να επιλύσουμε πολλές συζευγμένες διαφορικές εξισώσεις
Μπορούν να διατυπωθούν με τις μορφές:
Την καρτεσιανή μορφή μιγαδικού αριθμού x +yi,
Την πολική μορφή των μιγαδικών αριθμών με διάνυσμα ΟΜ-> που έχει αρχή το Ο και τέλος το σημείο Μ (x,y)
Την τριγωνομετρική μορφή ενός μιγαδικού αριθμού : z= r(cosθ + isinθ)
Την Εκθετική μορφή μιγαδικού αριθμού eiθ =cosθ +isinθ ή
κατέργαστο
΄Σε ποιες περιπτώσεις συναντάμε στην Φυσική τους μιγαδικούς αριθμούς
Α. Οι μιγαδικοί αριθμοί στην αναπαράσταση ηλεκτρικών και μαγνητικών κυκλωμάτων
Παρ' ότι οι τάσεις και τα ρεύματα στα ηλεκτρικά κυκλώματα έχουν πραγματικές τιμές σε προβλήματα μεταβαλλόμενης τάσης ή έντασης (εναλλασσόμενα) αυτές οι τιμές αλλάζουν συντονισμένα με τον χρόνο, μπορούμε να τις παραστήσομε με σύνθετους (μιγαδικούς) αριθμούς, όπου εκφράζεται η ταυτόχρονη μεταβολή τους σε έναν αριθμό.
Θεωρούμε ηλεκτρικά κυκλώματα με σταθερά ως προς την δομή και χρονικά αμετάβλητα, που υφίστανται διέγερση από ανεξάρτητες πηγές τάσεως ή έντασης ρεύματος από ημιτονοειδή σήματα τα οπόια παράγωνται εύκολα, χρησιμοποιούνται σε μεγάλο φάσμα συχνοτήτων, παράγουν επίσης ημιτονοειδή σήματα, (εφόσον η παραγώγιση και η των συναρτήσεών τους δίνει εκ νέου ημιτονοειδείς συναρτήσεις) και μπορεί να αναλυθούν σε άπειρο αριθμό ημιτονοειδών σημάτων με την ανάλυση Fourier
Για την πλήρη ανάλυση των ηλεκτρικών κυκλωμάτων απαιτείται και η μαθηματική περιγραφή των χαρακτηριστικών τους αλλά και η μαθηματική περιγραφή των διεγέρσεων (τάσεις, ρεύματα)
Τα σήματα που παράγονται
1. Ημιτονοειδές σήμα x(t) =Am sin(ωt+φ) όπου Am είναι το πλάτος και ω είναι η κυκλική συχνότητα ω=2πf =2π/Τ
Τα ημιτονοειδή σήματα είναι περιοδικά μεταβαλόμενα σήματα που εκφράζουν χρονικά μεταβαλλόμενες ποσότητες όπως της τάσης και του ρεύματος.
Για σύγκριση των σημάτων μεταξύ τους χρησιμοποιούνται αμετάβλητα μεγέθη όπως η μέση τιμή και η ενεργός τιμή (Χεν = Am/2 1/2 = 0,707Am)
2. Εκθετικό σήμα x(t) =Am est s=σ+(-) jω σ,ω είναι πραγματικοί, j φανταστικός, s μιγαδικός
Aν ο εκθέτης είναι πραγματικός αριθμός s=σ το εκθετικό σήμα είναι εκθετική αύξηση αν σ>0 για ασταθείς καταστάσεις, εκθετική απόσβεση αν σ<0 και σταθερό αν σ=ο
Αν ο εκθέτης είναι φανταστικός s=+(-)jω το εκθετικό σήμα περιγράφει x(t) =Am ejωt x(t) =Am e-jωt
Συμφωνα με τον τύπο του Euler ejωt =cosωt +sinωt και x(t) = Αmejωt =Αmcosωt +jAmsinωt
Η εκθετική συνάρτηση είναι μιγαδικός αριθμός
Ο αριθμός Biot
Η μεταφορά θερμότητας σε μια διεπαφή θεωρείται παροδική θερμική ροή. Το σύστημα συμπεριφέρεται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την τιμή που θα πάρει ο αριθμός Biot Bi =hL/k με μονάδες j/m2sK
A fundamental physical constant occurring in quantum mechanics is the Planck constant, h. A common abbreviation is ħ = h/2π, also known as the reduced Planck constant or Dirac constant.
Wavefunction | ψ, Ψ | To solve from the Schrödinger equation | varies with situation and number of particles | |
Wavefunction probability density | ρ | m−3 | [L]−3 | |
Wavefunction probability current | j | Non-relativistic, no external field:
star * is complex conjugate |
m−2 s−1 | [T]−1 [L]−2 |
The general form of wavefunction for a system of particles, each with position ri and z-component of spin sz i. Sums are over the discrete variable sz, integrals over continuous positions r.
For clarity and brevity, the coordinates are collected into tuples, the indices label the particles (which cannot be done physically, but is mathematically necessary). Following are general mathematical results, used in calculations.
Property or effect | Nomenclature | Equation |
---|---|---|
Wavefunction for N particles in 3d |
|
In function notation:
in bra–ket notation: for non-interacting particles:
|
Position-momentum Fourier transform (1 particle in 3d) |
|
|
General probability distribution |
|
|
General normalization condition |
Equations[edit]
Wave–particle duality and time evolution[edit]
Property or effect | Nomenclature | Equation |
---|---|---|
Planck–Einstein equation and de Broglie wavelength relations |
|
|
Schrödinger equation |
|
General time-dependent case:
Time-independent case: |
Heisenberg equation |
|
|
Time evolution in Heisenberg picture (Ehrenfest theorem) |
of a particle. |
For momentum and position;
|
Non-relativistic time-independent Schrödinger equation[edit]
Summarized below are the various forms the Hamiltonian takes, with the corresponding Schrödinger equations and forms of wavefunction solutions. Notice in the case of one spatial dimension, for one particle, the partial derivative reduces to an ordinary derivative.
One particle | N particles | |
One dimension |
where the position of particle n is xn. |
|
There is a further restriction — the solution must not grow at infinity, so that it has either a finite L2-norm (if it is a bound state) or a slowly diverging norm (if it is part of a continuum):[1] |
for non-interacting particles
|
|
Three dimensions |
where the position of the particle is r = (x, y, z). |
where the position of particle n is r n = (xn, yn, zn), and the Laplacian for particle n using the corresponding position coordinates is
|
for non-interacting particles
|
Non-relativistic time-dependent Schrödinger equation[edit]
Again, summarized below are the various forms the Hamiltonian takes, with the corresponding Schrödinger equations and forms of solutions.
One particle | N particles | |
One dimension |
where the position of particle n is xn. |
|
Three dimensions | ||