της Δήμητρας Σπανού Χημικού, Καθηγήτριας β/θμιας Εκπαίδευσης 1ου Γυμνασίου Δάφνης
υπό κατασκευή και υπό μελέτη
H Κινίνη και παράγωγα αυτής
Από το δένδρο Chinchona Iedgeriana (Η κιγχόνη)
παράγωνται περί τις 20 αλκαλοειδείς ουσίες, παράγωγα της κινολίνης, που το γνωστότερα είναι η κινίνη , η κινιδίνη, η κιγχονίνη, και η κιγχονιδίνη. Τα άλατα της κινίνης απορροφούνται στο βλενογόνο του εντέρου και μεταβολίζονται στο ήπαρ. Ασκούν αντιελονοσιακή δράση
Η ελονοσία είναι ασθένεια που οφείλεται σε έναν παρασιτικό μικροοργανισμό ( Plasmodium falciparum)
που προσβάλει το κουνούπι και μέσω αυτού τον άνθρωπο. Μετά από μια μακρά διαδρομή κατά την οποία ο μικροοργανισμός περνά από συνεχόμενες εξελικτικές φάσεις ήτοι:
από το έντερο του κουνουπιου στους σιελογόνους αδένες του και από αυτούς στο αίμα του άνθρωπο (που θα τσιμπήσει το κουνούπι) και από το αίμα στο ήπαρ του ανθρώπου διαπερνούν πλέον ώριμα πλασμίδια τα ερυθροκύτταρα τα οποία καταστρέφουν αφού πολλαπλασιαστούν. (αιμόλυση * των ερυθροκυττάρων). Κατά την φάση αυτή ελευθερώνονται στο πλάσμα του αίματος και στα ούρα ελεύθερη αιμοσφαιρίνη εκτός τν κυττάρων αλλά και άλλες ουσίες που προκαλούν φλεγμωνή , πυρετό κ.λ.π.
*(Γενικά αιμόλυση των ερυθροκυττάρων μπορεί να προέρχεται, λόγω της έκθεσής τους σε φάρμακα, τοξίνες, τεχνητές καρδιακές βαλβίδες, αντισώματα, κάποιες λοιμώξεις ή δηλητήρια φιδιών)
Η κινίνη (που είναι το πιο σημαντικό αλκαλοειδές που βρέθηκε στον φλοιό της κιγχόνης) επεμβαίνει σε αυτήν την τελευταία φάση στο ήπαρ)
Η κινίνη όμως αποτελεί δηλητήριο του πρωτοπλάσματος, δηλαδή προσβάλει κάθε ζωντανό κύτταρο. Η δράση της επιρρεάζει και τα κύτταρα του κυκλοφορικού συστήματος. Επιρρεάζει την μεταφορά μυνημάτων και την μεταξύ τους επικοινωνία με διάφορα αποτελέσματα . Όπως για παράδειγμα την διεγερσιμότητα του καρδιακού μυ που στηρίζεται στην ταυτόχρονη διεγερσιμότητα όλων των κυττάρων του. Έτσι η κινίνη επιρρεάζει την λειτουργία της καρδιάς και προκαλεί παράλυση της καρδιάς.
Στη καταπολέμηση της ελονοσίας, εμποδίζει επίσης, την μετατροπή ενός τοξικού (για τον μικροοργανισμό) παράγοντα που ελευθερώνουν τα ερυθροκύτταρα σε μή τοξικό (ώστε να συνεχίσει τον παρασιτισμό του) και έτσι τα παράσιτα που βρίσκονται σε αυτό το στάδιο (παρασιτούν στα ανθρρασιτούν στα ανθρώπινα ερυθροκύτταρα). Βέβαια άλλα παράσιτα που βρίσκονται ταυτόχρονα σε διαφορετικά στάδια συνεχίζουν τον κύκλο τους . Ως εκ τούτου χρειάζονται επανειλημένες θεραπείες με κινίνη για την εξάληψη της ασθένειας.
Η επίδραση της κινίνης έχει σοβαρές παρενέργειες στο αίμα, από τις οποίες η σημαντικότερη είναι η ερυθροπενία η θρομβοπενία και η μεθαιμόσφαιριναιμία.
H ερυθροπενία (μείωση ερυθροκυττάρων -μορφή αναιμίας) οφείλεται στην μείωση ενός ενζύμου του G-6-PD (γλυκοζο-6-φωσφορικής αφυδρογονάσης) που είναι ένζυμο απαραίτητο για την επιβίωση του ερυθροκυττάρου. Ορισμένες ουσίες μεταξύ των οποίων και η κινίνη, είναι ασύμβατες με το ένζυμο αυτό.
Η θρομβοπενία μειώνεται με την βοήθεια του φολλικού ή φυλικού οξέος (βιταμίνηΒ9) που βοηθά στην αναγέννηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων συναντάμε στα πράσινα λαχανικά (μαρούλια, σπαράγγια, μπρόκολο, φασόλια, μπάμιες κ.α.)
όπως και τα εσπεριδοειδή και τα παντζάρια)
Γενικά η κινίνη, που είναι πολύ τοξική ουσία για παρόμοιους λόγους επικοινωνίας των κυττάρων δρα και το ΚΝΣ.
η υπερδοσολογία της, προκαλεί ζάλη κεφαλαλγία, δυσφορία στομάχου εμβοές, προσωρινή τύφλωση
Η κινιδίνη τώρα που είναι επίσης παράγωγο της κιγχόνης επεμβαίνει στο Νευρικό σύστημα και αναστέλει την μεταφορά μυνήματος, επειδή δρα τους διαύλους του Νατρίου. Εμφανίζει τοξικότητα παρόμοια με την κινήνη αλλά πιο ασθενή
Η στρυχνίνη
Αλκαλοειδές παράγωγο του ινδόλιου. Λευκή κρυσταλλική σκόνη, άοσμη , εξαχνώνεται
Στον ανθρώπινο οργανισμό, προκαλεί ναυτία, σπασμούς , στρεύλωση του σώματος, έντονα αντανακλαστικά, ασφυξία όταν επιδρά στους αναπνευστικούς
μύες. Αποτελεί νευροτοξίνη. Δρα ανταγωνιστικά στον νευροδιαβιβαστή γλυκίνη και παρεμποδίζει την διάδοση ερεθισμάτων . Η γλυκίνη
δρα στα κινητικά νεύρα του νωτιαίου που ελέγχουν την μυική συστολή
βλέπε:
Τα βαρβιτουρικά
Παράγωγα του βαρβιτουρικού οξέος (μηλονουρία) που παρασκευάζεται από ουρία και μηλονικό οξύ, αποτελούσαν τα κατ' εξοχην ναρκωτικά της εικοσαετίας μεταξύ του πρώτου και δεύτερου Παγκόσμιου Πόλέμου, που χρησιμοποιήθηκαν ευραίως σαν καταπραϋντικά και ηρεμιστικά.
Είναι νευροκατασταλτικό γιατί ενισχύει την δράση των κατασταλτικών υποδοχέων GABA.
Με διάφορες τροποποιήσεις του μορίου κυρίως με υποκατάσταση των δυο υδρογόνων με διαφορετικούς υποκαταστάτες (αλκύλιων, αρύλιων) 
παράγωνται φάρμακα -αγχολυτικά αναισθητικά, υπνωτικά- Υπέρ Βραχείας Δράσης (Pentothal), Βραχείας δράσης υπναγωγά,(Seconal), Μέσης δράσεως για διατήρηση ύπνου (Amytal) και παρατεταμένης δράσεως ηρεμηστικά (Luminal)
Η απορρόφηση στον γαστρεντερικό σωλήνα γίνεται ευκολότερα σε μορφή άλατος με Νάτριο. Η υποκατάσταση των υδρογόνων διαφοροποιεί την ταχύτητα απορρόφησης και την διάρκεια της δράσης τους.
Από το πλάσμα του αίματος κατανέμονται στους ιστούς και αυτό επιρεάζεται από την ικανότητα δέσμευσής του από πρωτείνες. Από την πρωτείνη λευκωματίνη του πλάσματος επίσης δεσμεύεται με μη αντιστρεπτό τρόπο κυρίως για τα μέλη της σειράς που είναι υπερβραχείας δράσης.
Από τον οργανισμό το φάρμακο μπορεί να αποβληθεί αναλλοίωτο ή μετά από αποικοδόμηση.
ΠΗΓΕΣ
https://flexikon.doccheck.com/de/Plasmodium_falciparum
https://de.wikipedia.org/wiki/Chinin
https://de.wikipedia.org/wiki/Plasmodium_vivax
https://www.iatronet.gr/iatriko-lexiko/aimolysi.html
https://www.clickatlife.gr/diatrofi/story/6791
https://www.maidonis.gr/medicalaothers/nes/42-news/157-g-6-pddeficiency.html
https://translate.google.gr/translate?hl=el&sl=en&u=https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp%3Farticlekey%3D5178&prev=searchhttps://translate.google.gr/translate?hl=el&sl=en&u=https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp%3Farticlekey%3D5178&prev=search
https://slideplayer.gr/slide/3637147/