Ουσίες βλαβερές και δηλητηριώδεις. Μέρος Ενδέκατο. Η δράση των τοξικών ουσιών στην καρδιά και το αναπνευστικό

της Δήμητρας Σπανού , Χημικού, Καθηγήτριας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, 1ου Γυμνασίου Δάφνης

 

υπό κατασκευή

 

Είναι κατανοητό, ότι οι  τοξικές ουσιες μπορούν να επιρρεάσουν το ενδοκρινικό σύστημα, εφ όσον η δράση τους πάνω στις ορμόνες έχει αποδειχθεί. Επίσης είναι αναμενόμενη η δράση τους στο νευρικό σύστημα , αφού πολλές από αυτές επιρρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές , με αγωνιστική ή ανταγωνιστική συμπεριφορά. Εκεί που χρειάζεται να γίνει μεγαλύτερη έρευνα και να δωθούν περισσότερες διευκρινίσεις, είναι η επίδρασή τους στο αναπνευστικό ,εφ όσον στις δηλητηριάσεις, έχουμε τις περισσότερες φορές, συμπτώματα που σχετίζονται με την κυκλοφορία του αίματος (μεθαισφαιριναιμία, κυάνωση κ.α.)   όπως αντίστοιχα  με την καρδιά ( ταχυκαρδία, βραδυκαρδία, αρρυθμίες  κ.α.)

 

 

 

Πως ρυθμίζεται η φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς 

Η λειτουρία της καρδιάς ρυθμίζεται από περιοχές του εγκεφάλου στον προμήκη μυελό

Υπάρχουν περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τον τόνο των αγγειοσυσταλτικών προγαγγλιακών συμπαθητικών ινών οι εξής

1. Η υπερτασική περιοχή που διεγείρει την έκκριση νοραδρεναλίνης και έτσι ασκείται μια διαρκή τάση στά αγγεία που τα διατηρεί σε έναν βαθμό αγγειοσυστολής , γνωστή σαν μυικός τόνος.

2. η υποτασική περιοχή που ρυθμίσει την εκκριση GABA (αρνητική ανάδραση) . Το GABA είναι ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής που αναστέλλει στην περίπτωση αυτή την λειτουργία της υπερτασικής περιοχής  , προκαλεί διαστολή των αγγείων , χαλάρωση, βραδυκαρδία, πτώση πίεσης. 

3.μια περιοχή που επηρρεάζει την καρδιά και το κυκλοφορικό.  Διέγερση της περιοχής αυτής προκαλεί αύξηση του τόνο των πνευμονογαστρικών νεύρων (τα οποία ελέγχει) και επομένως βραδυκαρδία

 

  Ρύθμιση της πίεσης της καρδιάς 

Την κατάσταση της καρδιάς και της λειτουργίας αυτής καταγράφουν δυο τύπων αισθητήρες: Οι τασιουποδοχείς και οι χημειουποδοχείς

 Τασιουποδοχείς  Υπάρχουν σε όλο το κυκλοφορικό καί στην καρδιά και μετρούν την πίεση στα αγγεία.  Υπάρχουν τασιουποδοχείς για χαμηλές πιέσεις και στην καρδιά των ανθρώπων τους βρίσμουμε  έχουμε στα τοιχώματα του δεξιού κόλπου και δεξιάς κοιλίας της καρδιάς, ενώ τασιουποδοχείς για υψηλές πιέσεις βρίσκονται στο αορτικό τόξο  (5)
 και τις καρωτίδες και στέλνουν τις μετρήσεις τους απευθείας στον προμήκη μυελό
 
Οι χημειοαισθητήρες , για τον έλεγχο και την ρύθμιση οξυγόνου και του διοξείδιου του άνθρακα στο αίμα.
 
 
 
 
 
 
 
ακατεργαστο

. Όταν η αρτηριακή πίεση αυξάνεται , αποστέλλουν νευρικές ώσεις στον προμήκη μυελό που στην συνέχεια μεταφέρονται στο καρδιοανασταλτικό κέντρο για να ρυθμίσει την εκκριση GABA (αρνητική ανάδραση) . Το GABA είναι ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής που αναστέλλει στην περίπτωση αυτή την λειτουργία της υπερτασικής περιοχής και ελλαττώνεται περιφεριακά η αγγειοσυστολή ενώ συγχρόνως διεγείρεται το καρδιοανασταλτικό κέντρο .Α

Ανάλογα , για την ρύθμιση του οξυγόνου/ διοξείδιου του άνθρακα στο αίμα

 Αν η ροή προς το αγγειοκινητικό κέντρο ελλαττωθεί πολύ, σε κάποια σημεία των κεντρικών αρτηριών (καρωτιδιακό σωμάτιο, αορτικό τόξο) μια τοπική αύξηση του διοξείδιου του άνθρακα προκαλεί διέγερση του συμπαθητικού, με αποτέλεσμα την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Αυτός  ο μηχανισμός ονομάζεται ισχαιμική αντίδραση του ΚΝΣ και έτσι ρυθμίζονται  ανάλογα ο όγκος του παλμού και η αναπνοή. 

Ανάλογα, σε περιφεριακές αρτηρίες στην περιοχή του αορτικού τόξου, υπάρχουν χημειουποδοχείς ,που είναι ευαίσθητοι στις μεταβολές της συγκέντρωσης του οξυγόνου, του διοξείδιου του άνθρακα και της οξύτητας του αίματος

 

 

Διάφοροι παράγοντες όπως οι ορμόνες της κυκλοφορίας και τοπικά εκκλυόμενες ουσίες τροποποιούν τον ρυθμό εκκρισης της αδρεναλίνης και επομένως την πίεση στα αγγεία. (Αντανακλαστικός μηχανισμός)

Διάφορες ουσίες μπορεί να καταστείλουν κέντρα του ΚΝΣ. Τα αγγειοκινητικά κέντρα και το κέντρο αναπνοής είναι αυτά που επιρρεάζονται τελευταια γιατί είναι ζωτικής σημασίας για τον οργανισμό (Οι αισθητικές λειτουργείες καταστέλονται πριν απότις κινητικές με διάφορες αναισθητικές ουσίες). Οι ουσίες που δίνονται για την αναισθησία που είναι απαραίτητη κατά τις χειρουργικές επεμβάσεις, επιδρά σε έναν βαθμό και στον προμήκη μυελό με σκοπό να ελαττώσει τον μυικό τόνο και να καταργήσει τα αντανακλαστικά.

Εάν με την λήψη κάποιων ουσίών, επηρρεαστεί περισσότερο ο προμήκης μυελός, καταστέλλεται η αναπνοή και τελειώνει με καρδιακή ανεπάρκεια και θάνατο

 

1,1 διχλωροαιθάνιο χρησιμοποιήθηκε σαν αναισθητικό πρόκληση καρδιακής αρρυθμίας

 

 

 

 

 

Επίδραση βλαβερών ουσιών στο κυκλοφορικό και την καρδιά

Μια από τις επιπτώσεις που έχει η εισρροή δηλητηριωδών ουσιών στον οργανισμό είναι η επίδρασή στην καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα.  Τα συμπτώματα μπορεί να είναι κυκλοφοριακή ανεπάρκεια που μπορεί να προέλθει από καρδιακή κάμψη ή παύση

Ουσίες τέτοιες μπορεί να είναι οι νιτρώδεις ατμοί όταν τους ειπνεύσουμε, 

Η πρώτη εκδήλωση που εμφανίζεται είναι η πτώση της πίεσης του αίματος, που μπορεί να φτάσει μέχρι λιποθυμίας.  Το άμεσο και μοιραίο αποτέλεσμα αυτόυ είναι η ανοξία (μείωση οξυγόνου) στον εγκέφαλο.

 Η αιτία βρίσκεται στην επίδραση του δηλητηρίου στα αγγειοκινητικά κέντρα του εγκεφάλου και σημαίνει παράλυση αγγειοκινητικών κέντρων του εγκεφάλου

 

 Οι ακούσιες συσπάσεις των καρδιακών μυών πραγματοποιούνται λόγω της ύπαρξης μιας ειδικής περιοχής της καρδιάς που ονομάζεται φλεβόκομβος και βρίσκεται στον δεξιό κόλπο

 

ΠΗΓΕΣ

ΕΠΙΤΟΜΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ  Ιωάννου Χατζημηνά  1987

https://www.doctor4all.gr/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=496:2015-11-17-11-51-27&catid=11:-&Itemid=34