της Δήμητρας Σπανού, Χημικού, καθηγήτριας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης 1ου Γυμνασίου Δάφνης
Υπάρχουν φυτά, άλλα γνωστά κι άλλα λιγότερο, που έχουν δηλητηριώδη επίδραση σε οργανισμούς και στον άνθρωπο. Δηλαδή εάν φαγωθούν ή έρθουν σε επαφή με κάποιον τρόπο, διαταράσουν τις φυσιολογικές του λειτουργίες και μπορεί ακόμα να οδηγήσουν σε παθολογικές καταστάσεις ή και στον θάνατο. Οι δηλητηριώδεις ουσίες που μπορεί να περιέχονται στα φυτά μπορεί να είναι
1. Αλκαλοειδή
2. Παράγωγα φαινανθρένιου
3. Τοξοαλβουμίνες και πεπτίδια
4. Ουσίες που είναι καθαρτικές ή άλλες που προκαλούν δερματίτιδες
5. Άλλες περιπτώσεις
Κώνειο το στικτόν
Δηλητήριο ανώδυνων εκτελέσεων κατά την αρχαιότητα
Βρίσκεται σε όλη την Ελλάδα και το δραστικό του συστατικό είναι το αλκαλιοειδές κωνείνη που διαταράσσει το περιφεριακό νευρικό σύστημα, έχει άσχημη μυρωδιά , πικρούς καρπούς και είναι τοξικό για ανθρώπους και ζώα μέχρι θανάτου που προκαλείται από αναπνευστική παράλυση .
Οι Έλληνες το χρησιμοποίησαν σαν δηλητηριο για εκτελέσεις θανατικών ποινών αλλά και σαν φάρμακο αντισπασμωδικο και για την αρθρίτιδα , στον Μεσαίωνα για την θεραπεία της λύσσας και οι Ινδιάνοι σαν δηλητήριο για τα βέλη τους. Η κωνείνη είναι ένα άχρωμο υγρό πτητικό, με διεισδυτική οσμή και γεύση. Διαλύεται στους περισσότερους οργανικούς διαλύτες.
ακετυλοχολίνη
κωνείνη
Στον οργανισμό επιδρά στις συνάψεις των περιφερειακών νεύρων , φράσσοντας τον νικοτινικό υποδοχέα της μετασυναπτικής μεμβράνης και έτσι εμποδίζει την σύνδεση του νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη . Προκαλεί παράλυση στο σώμα από τα περιφεριακά νεύρα προς τις συνάψεις και τον νωτιαίο, και στην συνέχεια επιρρεάζονται και οι αισθητικοί μυες οπότε έρχεται άμβλυνση των αισθήσεων, ενώ η συνείδηση λειτουργεί , εφόσον δεν επιρεάζεται το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Ο θάνατος επέρχεται ανώδυνα, όταν παραλύσουν οι αναπνευστικοί μύες . Η έλλειψη οξυγόνου δίνει υποξικούς σπασμούς στο τέλος και ο θάνατος προέρχεται από έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο και την καρδιά.
Σε ελαφρές περιπτώσεις, η τεχνητή αναπνοή βοηθά έως ότου η κωνείνη απομακρυνθεί από τον υποδοχείς.
Σε μακροχρόνεια χρήση έχει αναφροδισιακή δράση
Φαρμακευτικά έχει χρησιμοποιηθεί από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερασε διάφορες περιπτώσεις όπως εξωτερικά σε άλγη καρκίνου, γιατί προκαλεί την διάλυση και την ατροφία τους, για τους πρησμένους αδένες και αδενώδη όργανα ήπαρ, ορχεις μήτρα μαστούς, για τις φυματιώσεις πνευμόνων και σήμερα εντάσεται στα ομοιοπαθητικά φάρμακα.
Ρίκινος ο κοινός (ρετσινολαδιά)
Με αυτό "ανέκρινε" τους αντικαθεστωτικούς η Φασιστική Ιταλία
Είναι φυτό που συναντάται στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο πολύ δηλητηριώδες, ιδιέταιρα ο καρπός και το περίβλημά του. Από αυτό εξάγεται το γνωστό ρετσινόλαδο ή καστορέλαιο που είναι άχρωμο ως ανοιχτό κίτρινο υγρό με και άοσμο και άγευστο όταν είναι καθαρό. . Η τοξική ουσία του έχει αναγνωριστεί η ρικίνη που περιέχεται σε μεγαλύτερο ποσοστό στον φλοιό των σπόρων. Η ρικίνη ανήκει στις τοξαλβουμίνες, τοξικές πρωτείνες που οφείλουν την τοξικότητά τους στην πρωτεολυτική δράση τους. Αποτρέπει τα κύτταρα από την συναρμολόγηση των αμινοξέων για τον σχηματισμό πρωτεινών. Για τον λόγο αυτό δρα σχετικά αργά έως ότου αρχίζει να φαίνεται η αποτυχία της κατασκευής πρωτεινών . Η ρικίνη επίσης προκαλεί συγκόλληση των ερυθρών αιμοσφαιρίων.Είναι μια σφαιρική γλυκοζιωμένη πρωτείνη με δυο διαφορετικές αλυσίδες την Α με μία Νγλυκοσίδη - υδρολάση με 267 και την Β με μια λεκτίνη με 263αμινοξέα που συνδέονται με έναν δεσμό δισουλφιδίου . Η υδρολάση αποτελεί και το ενεργό κέντρο του ενζύμου αλλά η λεκτίνη έχει την κατάληλη δομή για να δεσμέυει σάχαρα στα κύτταρα.Πολλά φυτά όπως το κριθάρι έχουν την Α αλυσίδα και η τοξικότητά τους είναι χαμηλή.
Οι θάνατοι από κατάποση σπόρων φυτού είναι σπάνιοι, γιατί οι σπόροι είναι δύσπεπτοι. Γίνεται όμως σύντλιψη των καρπών για την εξαγωγή του ρετσινόλαδου . Επίσης επικίνδυνα είναι και τα κατάλοιπα των σπερμάτων εάν φαγωθούν από ζώα.
Είναι δραστικό υπατικό για το παχύ και το λεπτό έντερο , έχει χρησιμοποιηθεί με σκοπό τον καθαρισμό των σπλάχνων και χρησιμοποιήθηκε επίσης στην φασιστική Ιταλία σαν μέσο σωματικής εξάντλησης των κρατουμένων έως τον θάνατο.
Χρησιμοποιείται και καλλωπιστικό, φάρμακο αλλά και σαν καλλυντική ουσία για το δέρμα (διώχνει τους σωματικούς μύκητες λόγω της ουσίας undecylenic οξύ,που περιέχει, στην αρωματοποιία
Ντιεφενμπάχια (Diffenbachia) )
Τροπικό και Δηλητηριώδες , καλλωπιστικό και απολυμαντικό
Οι δραστικές ουσίες είναι το οξαλικό ασβέστιο και η L ασπαριγίνη που περιεχονται στους χυμούς του φυτού. Χρησιμοποιήθηκε από τους ιθαγενείς για να δηλητηριάζουν τα βέλη τους αλλά και σαν φυτό που διώχνει την κακή ενέργεια.
Προκαλεί δερματίτιδες, διάροια και φλεγμονές πεπτικού στο στόμα τον λαιμό και τα χείλη (δυσκολία στην ομιλία)
Το οξαλικό ασβέστιο σχηματίζει κρυστάλλους που βλάπτει τους ιστούς όταν έρθει σε επαφή
Η L ασπαριγίνη είναι ένα από τα αμινοξέα που χρησιμοποιεί ο οργανισμός
Το οξαλικό α
Άρον το στικτόν ή Δρακοντιά (dracunculus)
Επιβλητικός ο "μικρός δράκος" , με δύσοσμα άνθη για την επικονίαση.
Εμφανίζει τοξικότητα και σημαντική φαρμακευτική δράση με αντικαρκινικές ιδιότητες
Το είναι γένος φυτών Arum και Dracunculus, πολύχρωνη πόα, που φυτρώνει σε όλη την Ελλάδα, σε φράκτες, αραιά δάση και χαράδρες,
με βαθυπράσινα φύλλα που έχουν πορφυρές και μαύρες κηλίδες, άνθη μωβ- πορφυρά χαρακτηριστικής ταξιανθίας και καρπούς με μικρές κόκκινες ρόγες. Η δραστική ουσία η αροίνη έιναι ερεθιστική για το δέρμα και τους βλενογόνους. Τα συμπτώματα από την δηλητηρίαση περιλαμβάνουν εμετούς, διάροια, σιελόρροια. Στις πρώτες βοήθειες περιλαμβάνεται η απομάκρυνση του δηλητήριου (εμετός κ.λ.π.)
Το φυτό-δηλητήριο που όμως χρησιμοποιήθηκε από τους γιατρούς της αρχαιότητας για τον βήχα, το άσθμα, τα κακοήθη έλκη, πολύποδα, καρκινώματα (με βριώνια), δάγκωμα της οχιάς. Η η αροίνη, η δηλητηριώδης ουσία που περιέχει σε ένα αιθέριο έλαιο που βγάζει, η αροίνη καταστρέφεται με τον βρασμό και έτσι έχει επί πλέον χρησιμοποιηθει σαν καλλυντικό αλλά και σαν τροφή
Ιτιά (salix)
Εξάγεται από την φλούδα τα φύλλα και τις ρίζες της το ευεργετικό φάρμακο σαλικίνη
που σε (έντονες συνθήκες στον οργανισμό ) υδρολύεται σε σαλικυλική αλκοόλη και την γλυκόζη. Η σαλικυλικλή αλκοόλη μετατρέπεται στο σαλικυλικό οξύ φάρμακο με μεγάλη φαρμακευτική δράση ,αντιφλεγμονώδη και αντιπυρετική δράση αλλά και πολύ διαβρωτικό (τοξικό) μπορεί να προκαλέσει αιμορραγίες στο στομάχι
Έτσι οι χημικοί μετέτρεψαν το σαλικυλικό οξύ σε ακετοσαλικυλικό, με ακετυλίωση που δεν ήταν τόσο τοξικό και διατηρούσε ικανοποιητικά τις ιδιότητες του επικίνδυνου φαρμάκου. Το ακετυλοσαλικυλικό είναι η γνωστή μας ασπιρίνη. Το σαλικυλικό οξύ βρίσκεται και σε τροφές όπως φρούτα και λαχανικά (σταφύλια, ντομάτες, ελιές, μελιτζάνες κ.α.) και έχει αντιπυρετικές , αντιφλεγμονώδεις αλλά και αντιθρομβωτικές ιδιότητες.
Εμποδίζει τον σχηματισμό θρόμβων στο αίμα γιατί δεσμεύουν ένζυμα που εμπλέκεται στον σχηματισμό προσταγλανδίνων (κυκλοοξυγονάσες) (Είναι γνωστό ότι η μεσογειακή δίαιτα αποτρέπει τις καρδιακές παθήσεις)
Οι οποίες παράγωνται από το αραχιδονικό (συντελεί σε φλεγμονές) που οξειδώνεται με την βοήθεια αυτών των ενζύμων που είναι οι κυκλοοξυγονάσες (cyclooxygenases, COX). Οι προσταγλανδίνες τα θρομβοξόνια και τα λυκοτριένια Οι Προσταγλανδίνες κ.λ.π. που παράγονται από την οξείδωση του αραχιδονικού, εμπλέκονται σε παθοφυσιολογικές λειτουργιες, όπως οι φλεγμονές, η αιμόσταση, η θερμόσταση, η θρόμβωση, η κυτταροπροστασία, η εξέλκωση και η νεφρική ανεπάρκεια (Η χημική ¨ενωση του μήνα)
Η ασπιρίνη και τα αντίστοιχα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα εμποδίζουν την οξείδωση του αραχιδινικού, επιδρώντας στις κυκλοοξυγονάσες (cyclooxygenases, COX) και αναστέλλοντας την παραγωγή τους.
Η λήψη ουσιών σαλικυλικού, μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως άσθμα, ναυτία, εμετός διάρροια, δίψα, εφίδρωση, διανοητική συγχυση, αιμορραγίες. Όταν όμως ξεπεραστούν κάποια όρια μπορεί να εμφανιστεί υπερκινητικότητα σε παιδιά, αλλά και η μειωμένη παραγωγή προσταγλανδινών θα δημιουργήσει επίσης προβλήματα γιατί είναι απαραίτητες για την προστασία της εσωτερικής επιφάνειας του στομάχου από το υδροχλωρικό οξύ του γαστρικού υγρού, για την ομαλή λειτουργία των νεφρών και για τη συσσώρευση αιμοπεταλίων, όταν χρειαστεί, π.χ. για την επούλωση ενός τραύματος.
Η πικροδάφνη (Nerium oleander)
Η δάφνη που έμεινε στις ρεματιές
Καλλωπιστικός θάμνος με δηλητηριώδη μέρη που οφείλεται σε έναν γαλακτώδης χυμός που υπάρχει σε όλα τα μέρη του φυτού είναι γεμάτος με πολλές τοξικές ουσίες, καρδιακούς γλυκοζίτες, με κυριότερη την ολεανδρίνη (Oleandrin). Τοξικός είναι ακόμα και ο καπνός της όταν καίγεται. Τα φύλλα της σε μικρές ποσότητες είναι θανατηφόρα για τον άνθρωπο τα ζώα αλλά και τις μέλισσες. Ακόμα και το μέλι είναι τοξικό.
Η ολεανδρίνη ( μαζύ με νεανδρίνη) που είναι μια καρδιακή γλυκοζίδη είναι η τοξοκότερη από τις ουσιες που βρίσκονται στον γαλακτώδη χυμό της πικροδάφνης . Η ολενδρίνη είναι ένα κυκλικό τριτερπενοειδές που συναντάται και σαν άγλυκο μέρος των σαπωνοειδών. Συναντάται σαν ολεανολικό οξύ και σε άλλα φυτά όπως το σκόρδο, το ελαιόλαδο, Η ουσία έχει χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις αυτοκτονίας αλλά και στην ιατρική σε περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας. Η δράση της ολενδρίνης οφείλεται κυρίως στην αναστολή της "αντλίας" της ΑTP ασης Καλίου-νατρίου στα κύτταρα. Η ΑΤP αση Κ. Να συνδέεται με την ανταλλαγή ιόντων Καλίου και Νατρίου μέσα και έξω από το νευρικό κύτταρο που είναι ένας τρόπος για να γίνεται η διέλευση του ηλεκτρικού σήματος (νευρικό μύνημα) μεταξύ των νευρώνων. Η ΑΤP αση χάνει την λειτουργκότητά της διότι η ολενδρίνη προσδένεται χημικά σε κάποια αμινοξέα της ατεπεάσης και αναστέλει την λειτουργία της ,ώστε εμφανίζεται συσσώρευση ασβεστίου μέσα στα κύτταρα γιατί δεν αντλείται. Σαν συνέπεια, ο καρδιακός μυς να υπολειτουργεί και να εμφανίζονται καρδιακές αρρυθμίες επειδή γίνεται σωστά η αιμάτωση. Αυτή όμως η τόσο τοξική ένωση ,μπορεί να λειτουργήσει και θεραπευτικά αναστέλλωντας τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων και διεγείρωντας την απόπτωσή τους.
Η δηλητηρίαση από ολενδρίνη προκαλεί γαστρεντερικές επιδράσεις (ναυτία, κοιλιακό πόνο, και έμετο,) και επιδράσεις στην καρδιά (ταχυκαρδίες, βραδυκαρδίες, κ.α.) και ακόμα να επιρεάσει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα , τα μάτια και το δέρμα
Μπρουγκμανσια (Brugmansia ή borrachero στην Κολομβία)
(τρομπέτες των αγγέλων)
Βαρία και μεθυστική μυρωδιά, ανάλογη με τις τοξικές αλλά και φαρμακευτικές ιδιότητές της
Το ωραίο αυτό φυτό με την μεθυστική μυρωδιά είναι επείσης ένα από τα επικίνδυνα δηλητηριώδη φυτά . Περιέχει δυο ουσίες με έντονη τοξική και φαρμακευτική δράση. Την σκοπολαμίνη και την ατροπίνη.
Η σκοπολαμίνη ( υοσκίνη)
Πολλά δημοσιεύματα την αναφέρουν σαν την πιο επικίνδυνη ουσία στον κόσμο γιατί εμποδίζει την ικανότητα ενός ατόμου να σχηματίσει μνήμες, και προσωρινά αναστέλλει την ικανότητά του να ενεργεί αυτόβουλα. Χρησιμοποιείται συχνά στην Κολομβία και αλλού από εγκληματικές οργανώσεις για τον έλεγχο του νου και την διάπραξη εγκλημάτων.
Η σκοπαλοπίνη δρα στους μουσκαρινικούς υποδοχείς της ακετυλοχολίνης.
Στο κεντρικό νευρικό σύστημα, η ACh παίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της αισθητηριακής αντίληψης όταν ξυπνάμε, καθώς και στην διατήρηση της προσοχής.Βλάβη στο χολινεργικό σύστημα στον εγκέφαλο έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με ελλείμματα μνήμης και με τη νόσο του Alzheimer. Η ACh έχει επίσης δειχθεί ότι προάγει τον ύπνο REM .
Οι μουσκαρινικοί υποδοχείς εντοπίζονται στα γάγγλια του περιφερικού ... όπως η καρδιά, οι λείοι μύες, ο εγκέφαλος και οι εξωκρινείς αδένες κτλ.
Η δράση της ατροπίνης και της σκοπολαμίνης
Η σκοπολαμίνη προσαρμόζεται επάνω τους , χωρίς να τους τροποποιεί. 'Όταν υποδοχέας δεν αλλάζει δεν ξεκινάει η σειρά των βιοχημικών μεταβολών, ο λεγόμενος ονομαζόμενος καταρράκτη μεταγωγής του σήματος. Έπι πλέον δεν μπορεί πλέον να συνδεθεί ο φυσικός νευροδιαβιβαστής ακετυλοχολίνη και εμποδίζεται έτσι η διαβίβαση του σήματος. Οι περιοχές που δέχονται την δράση της ατονούν και αναισθητοποιούνται.
Η σκοπολαμίνη δρα σε περιοχές του ΚΝΣ και συγκεκριμένα μειώνει την χονελεργική δραστηριότητα σε πυρήνες του εγκεφάλου οι οποίοι βρίσκονται στον θάλαμο, δέχονται και προβάλλουν πληροφορίες σε πολλές περιοχές του εγκεφάλου. Προκαλεί υπνηλία, αμνησία και σε άτομα περισσότεραù ευαίσθητα και εξασθένηση της βούλησης.
Η ατροπίνη είναι φυσικό αλκαλοειδές δρα ανάλογα με την σκοπολαμίνη. Η ατροπίνη είναι αναστολέας των μουσκαρινικών υποδοχέων της ακετυλοχολίνης, δηλαδή συνδέεται με τον υποδοχέα, αλλά σε αντίθεση με την ακετυλοχολίνη δεν προκαλεί μεταβίβαση του σήματος. (Οι μουσκαρινικοί είναι υποδοχείς στο παρασυμπαθητικό σύστημα που μεταδίδουν νευρικά μυνήματα κυρίως σε όργανα), Η ατροπίνη λοιπόν αποκλείει τον φυσικό νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη χωρίς όμως να ασκεί ανταγωνιστική δράση δηλαδή να κάνει διαβίβαση νευρικού σήματος αντί αυτού (όπως για παράδειγμα κάνει η νικοτίνη στους νικοτινικούς νευροδιαβιβαστές του νευρομυικού)
. Γι αυτόν τον λόγο χρησιμοποιείται σαν αντίδοτο σε δηλητηριάσεις από οργανοφωσφορικούς , αέρια νεύρων κ.λ.π. που δρούν με αντίθετο τρόπο, δηλαδή μπλοκάρουν υποδοχείς της ακετυλοχολίνης στο συμπαθητικό σύστημα. Σε θεραπευτικές δόσεις έχει ήπια διεγερτική δράση γιατί μειώνει την δραστηριότητα σε κέντρα του παρασυμπαθητικού και σε συνδυασμό με προδρόμους ντοπαμίνης σρησιμοποιείται για θεραπεία Parkinson
Η ατροπίνη υπάρχει και στο φυτό Μπελαντόνα ή Στραμώνιο κυρίως
Άτροοπος η μπελαντόνα
(Atropos belladonna
Μεγάλο ποώδες φυτό που όλα τα μέρη του μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση. Οι δρασικές του ουσίες είναι τα αλκαλωειδή υοσκυαμίνη και σκοπολαμίνη. Κατά την αποξήρανση η υοσκυαμίνη μετατρέπεται σε ατροπίνη που χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική, κυρίως την ομοιοπαθητική.
Η υοσκυαμίνη που χρησιμοποιήθηκε σαν φάρμακο αλλά και σαν ψυχαγωγική ναρκωτική ουσία, και συναντάται και σε άλλα φυτά όπως ο μανδραγόρας και το στραμώνιο, είναι το αρισερόστροφο ισομερές της ατροπίνης γνωστό σαν levo atropine. Είναι ανταγωνιστής των μουσκαρινικών υποδοχέων της ακετυλοχολίνης. Αναστέλει την δράση της ακετυλοχολίνης στο παρασυμπαθητικό στους ιδρτποιούς αδένες τον καρδιακό μυ, τον γαστρεντερικό σωλήν και το ΚΝΣ. Μπορεί ναανταγωνιστεί και την σεροτονίνη.
Η ατροπίνη κυρίως χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική μειώνει την παραγωγή σάλιου και επιταχύνει τον ρυθμό της καρδιάς και γι αυτόν τον λόγο είναι αντίδοτο σε περιπτώσεις δηλητηριάσεων όπως από φυτοφάρμακα . Είναι αντιμουσκαρινική, που λειτουργεί με την αναστολή του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος. Συναντάται και σε άλλα φυτά όπως τον μανδραγόρα , κάποιου είδους ζιζάνια κ.λ.π.
Η σκοπολαμίνη ή υοσκίνη δρα επίσης σαν ανταγωνιστής των μουσκαρινικών υποδοχέων της ακετυλοχολίνης . Σε ιατρική χρήση σε μετεγχειρητική ναυτία, ασθένεια κίνησης, κ.α. Σαν ψυχαγωγικό ναρκωτικό θεωρείται από τα πιο επικίνδυνα.
Η δράση της ατροπίνης και της σκολοπαμίνης έχει αναφερθεί και για το φυτό μπρουγκμάνσια (πάνω)
Χωνάκι το αναρριχώμενο
Ipomoea Hevenly blye
Το αναρριχώμενο καλλωπιστικό με το ουράνιο μπλε
Γνωστές οι ψυχότροπες και παραισθησιογόνες ιδιότητες των σπόρων του στο Μεξικό και την Νότια Αμερική που χρησιμοποιήθηκε από τους ιθαγενείς και σε θρησκευτικές τελετές. Οι σπόροι, τα φύλλα, οι κληματσίδες, τα λουλούδια περιέχουν εονιλίνη (αλκαλοειδές)
Η συνολική περιεκτικότητα σε αλκαλοειδές εξαρτάται από την ποικιλία. Τα συμπτώματα από λήψη σπόρων είναι ψευδαισθήσεις, διεσταλμένες κόρες, ναυτία, εμετός, διάρροια, υπνηλία, μούδιασμα των άκρων, σφίξιμο των μυών
λυσεργαμίδια (γενικός τύπος)
εργινη
εργονοβίνη
α υδροξυλαμίδιο και λυσεργόλ έχουν απομονωθεί από διάφορες ποικιλίες του φυτού αυτού. Οι ψυχότροπες ιδιότητές τους δεν έχουν μελετηθεί αρκετά, παρά μόνο της εργονοβίνης. Έχουν επαληθευτεί και σε άλλα άγνωσταλυσεργαμίδια(lysergamides) που πιθανόν υπάρχουν στους σπόρους. Τα λυσεργαμίδια είναι αμίδια του λυσεργικού οξέος ένα από τα οποία είναι και το γνωστό LSD
Η περίπτωση του λυσεργικού οξέος και των παραγώγων του
Δρουν σαν αγωνιστές στους υποδοχείς της σεροτονίνης ή 5-ΗΤ που είναι ομάδα G υποδοχέων συνζευγμένων με την G πρωτείνη, ώστε να συνδέουν διαύλους ιόντων για την νευροδιαβίβαση. Δεσμεύονται στους υποδοχείς και αυξάνουν την πιθανότητα ενεργοποίησης του υποδοχέα της σεροτονίνης, γιατί τα λυσεργανιδίωνα μιμούνται την δράση των ενδογενών σηματοδοτικών μορίων (στην περίπτωσή μας , του φυσικού νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη)
Οι υποδοχείς σεροτονίνης ρυθμίζουν την δράση και άλλων σημαντικών διαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη, επινεφρίνη, GABA αδρεναλίνης ακόμα βασοπρεσίνης, προλακτίνης, ωοκυτοκίνης, κορτιζόλης.
Οι υποδοχείς σεροτονίνης ρυθμίζουν πολλές διαδικασίες του οργανισμού όπως η διάθεση, ο ύπνος, η μνήμη, η μάθηση, η επιθετικότητα, το άγχος, η όρεξη, οι γνωστικές λειτουργίες κ.α. Φανερό είναι ότι υπάρχουν μια σειρά από αντιδράσεις - παρενέργειες όταν η λειτουργία των διαύλων της σεροτονίνης δεν ακολουθεί πια τις φυσικές διεργασίες.,
Μανδραγόρας
Προσοχή σε αυτό το φυτό με την ανθρωπόμορφη ρίζα!
Δηλητηρίαση από μανδραγόρα μπορεί να προκύψει από λάθος γιατί οι καρμοί του μοιάζουν με κεράσια. Μπορεί όμως να συμπεριληφθεί από λάθος ανάμεσα σε άγρια χόρτα που τρώγονται. Ο καρπός και τα φύλλα του μανδραγόρα περιέχουν αλκαλοειδή, σκοπαλαμίνη, ψευδοσκυαμίνη και μανδραγορίνη.
Η μανδραγορίνη που περιέχεται στην ρίζα του μανδραγόρα, είναι άχρωμο, άοσμο, υγροσκοπικό, και έχει τον τύπο C 17 H 23 NO 3. Φαίνεται να είναι ισομερείς με ατροπίνη, αλλά δεν μετατρέπεται σε αυτό με αλκάλια.
Η επίδραση έιναι κυρίως στο Νευρικό σύστημα και τα συμπτώματα μοιάζουν αρκετά με την ατροπίνη αλλά επιπλέον προκαλεί και καταστολή λόγω της σκοπολαμίνης. Εμφανίζει μυδριατικά συμπτώματα (διαστολή κόρης) Οι πρώτες βοήθειες μετά από δηλητηρίαση από μανδραγόρα είναι η απομάκρυνσή του από το πεπτικά με πρόκληση εμετού κ.λ.π. η χορήγηση υγρών και άνθρακα
Το σπάρτο (Spartium junceum)
Ο κίτρινος θάμνος των ελληνικών βουνών ,
δεν συγκρρατεί μόνο τα διαβρωμένα εδάφη, αλλά έχει και σημαντικές δραστικές ουσίες
Οι δραστικές του ουσίες είναι τα αλκαλοειδή σπαρτείνη και το Οι δραστικές ουσίες που περιέχει είναι αλκαλοειδή με επικρατέστερη την σπαρτείνη (καρδιοτονοτική, υπερτασική και διουρητική) καθώς και το φλαβονφλαβονοειδές σκοπαλοσίδη.
Η σπαρτείνη επιδρά στην διαβίβαση μυνημάτων σαν αναστολέας των διαύλων Καλίου -Νατρίου και πιστεύεται ότι κάνει χήλωση στο ασβέστιο και το μαγνήσιο. Δεν είναι εγκεκριμένο για φαρμακευτική χρήση. Χρησιμοποιείται σαν χειρόμορφη βάση στην οργανική χημεία και σαν συνδέτης στην χημική σύνθεση.
Φυλλόδενδρο πλατύφυλλο
μεταφορά
Φυλλόδενδρο (Πλατύφυλλο)
Είναι καλλωπιστικό Φυτό. Το ύψος του ποικίλλει, τα φύλλα του είναι φαρδιά και μυτερά στην άκρη με έντονη νεύρωση. Η τοξικότητα του φυτού οφείλεται στην ύπαρξη εξόχως μυτερών βελονών, αδιάλυτων στο νερό, από οξαλικό ασβέστιο. Όταν μασηθεί ή καταποθεί οποιοδήποτε μέρος του φυτού προκαλείται ισχυρός ερεθισμός των βλεννογόνων (εξοίδηση) από τις βελόνες, ναυτία, εμετοί, διάρροια και σιελόρροια. Σπανιότατες είναι οι συστηματικές δράσεις. Αυτό θα συμβεί αν καταποθεί μεγάλη ποσότητα (απίθανο) οπότε τα απορροφώμενα οξαλικά δεσμεύουν το ασβέστιο του αίματος με επακόλουθο υπασβεστιαιμία. Η αντιμετώπιση συνίσταται στη χορήγηση μαλακτικών υγρών, παγωμένου γάλατος ή άλλων ποτών και απομάκρυνση της ποσότητας του φυτού που έχει καταποθεί. https://paidiatros.blog.com
Τα άλατα ασβεστίου. Κρύσταλλοι που δεν απορροφόνται ούτε αποβάλλονται με τα κόπρανα
Το οξαλικό ασβέστιο προκαλει επίσης: Λιθιάσεις στα νεφρά στα κόκκαλα (αθριτικά)
, φλεγμωνές, μυκιτιάσεις,
δέσμευση μετάλλων που είναι απαραίτητα στον οργανισμό όπως ψευδάργυρος και μαγνήσιο - αδυναμία παραγωγής αίματος
Δέσμευση βαρέων μετάλλων δυσκολία στην αποβολή τους
Την μείωση ή αποβολή του οξαλικού ασβέστιου μπορεί να βοηθούν, το κιτρικό ασβέστιο, η κατανάλωση νερού, η ταυρίνη, τα προβιωτικά, τα ω3, τα άλατα Μαγνησίου (σε μπάνιο)
Δήμητρα Σπανού
ΠΗΓΕΣ
Χημεία και καθημερινή ζωή Α. Βάρβογλη)
Τοξικολογία Γ. Αγιουτάντη
https://en.wikipedia.org/wiki/Coniine
https://www.iama.gr/ethno/plaka/filianos.htm
https://el.wikipedia.org/wiki/Ρετσινολαδιά
https://el.wikipedia.org/wiki/Ρικίνη
https://kallyntikaapospiti.blogspot.gr/2012/09/blog-post_5471.html
https://www.botanical-online.com/alcaloidesdiefenbaquiaangles.htm
https://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_ASA.htm
https://elsito.gr/index.php/environment/item/102-nerium-oleander
https://en.wikipedia.org/wiki/Oleandrin
https://trainer-gr.mednews.in.ua/φαρμακογνωσίας/31425-αντιμουσκαρινική-ατροπίνη-τα-ναρκωτικά-και.html
https://emedi.gr/κλασική-ιατρική/νευρολογία/item/1876-ακετυλοχολίνη.html#.Vwaazkujuvs
https://karydies.blogspot.gr/2012_02_01_archive.html410 × 367
https://en.wikipedia.org/wiki/Ipomoea
https://en.wikipedia.org/wiki/Lysergamides
https://www.wordnik.com/words/mandragorine
https://en.wikipedia.org/wiki/Hyoscyamine
https://en.wikipedia.org/wiki/Atropine
https://en.wikipedia.org/wiki/Sparteine